افسردگی زنان بعد از زایمان، تاثیر تغذیه چیست؟

ایران: زنان در سنین تولید مثل درمعرض خطر بالای افسردگی قرار دارند. این بیماری بیشتر از هر زمان دیگری در دوره پس از زایمان اتفاق می افتد. در ادبیات پزشکی سه نوع اختلال روانی مربوط به پس از زایمان، تعریف شده است که شامل غم، افسردگی و سایکوز پس از زایمان می باشد.

بیش از ۸۵% مادران، پس از زایمان خلق افسرده را تجربه می کنند. این اختلال به نام غمگینی پس از زایمان شناخته می شود و اوج علائم آن در هفته ی اول پس از زایمان است که در صورت تداوم آن، بر شدتتش افزوده شده و بیمار به افسردگی پس از زایمان مبتلا می شود.


ندا عزالدین، کارشناس ارشد تغذیه و رژیم درمانی گفت: بطور کلی افسردگی پس از زایمان با افسردگی خلقی، کاهش علاقه به فعالیتها، تغییر اشتها، خستگی، اختلالات خواب، دشواری در مراقبت از کودک، احساس گناه، اعتماد به نفس پایین، اشکال در تمرکز، فکر کردن در مورد خودکشی و گاهی اقدام به آن مشخص می شود.

افسردگی پس از زایمان یک اختلال شایع و ناتوان کننده اجتماعی است که اثرات ناگواری بر مادر، کودک و خانواده می گذارد. طبق مطالعات انجام شده، افسردگی پس از زایمان در مادران، بطور نامطلوبی تکامل شناختی و عاطفی کودک را تحت تاثیر قرار می دهد و کودک را دچار اختلالات رفتاری و تاخیر در یادگیری می کند.

کودکان زنان افسرده اغلب تحریک پذیر هستند و فعالیت کمتر از حد معمول و چهره ی غمگین تری نسبت به کودکانی که مادرشان افسرده نیستند دارند.

در زنان افسرده، احتمال صدمه زدن به نوزاد و یا حتی کشتن او وجود دارد. همچنین افسردگی پس از زایمان اعمالی همچون شیردهی مادر، توجه کافی و مناسب به سلامتی، خواب، امنیت کودک و واکسیناسیون را تحت تاثیر قرار می دهد، تحقیقات نشان داده که احتمال قطع شیردهی مادر در قبل از ماه پنجم و جایگزینی غلات در تغذیه ی نوزادان زنان افسرده بیشتر است.شیوع افسردگی، بویژه افسردگی پس از زایمان با عوامل فرهنگی، اجتماعی ارتباط تنگاتنگ داشته و به همین دلیل شیوع آن در کشورها و نژادهای مختلف متفاوت است.

عوامل مربوط به تغذیه نیز از عوامل بیولوژیکی موثر می باشد. تحقیقات نشان داده که مقادیر کمتر DHA(دو کوزا هگزانوئیک اسید) در شیر مادران و مصرف کمتر غذاهای دریایی با افسردگی پس از زایمان مرتبط است. در مطالعات متعددی بین کمبود مواد مغذی از جمله ویتامین B۱۲، کلسیم، آهن، سلنیم، روی و اسیدهای چرب غیر اشباع با سه باند مضاعف با افسردگی پس از زایمان ارتباط دیده شده که این امر می تواند ناشی از تخلیه ذخایر معدنی در طی بارداری باشد.

متوسط میزان شیوع آن بر اساس نتایج حاصل از تعداد زیادی از مطالعات مختلف جهان، ۱۳٪ است.تاکنون علت این بیماری شناخته نشده است، با این حال از ریسک فاکتورهای موثر در افسردگی پس از زایمان می توان به زمینه های ژنتیکی، عوامل محیطی و همچنین تعدادی از عوامل اجتماعی، روانی و بیولوژیکی اشاره کرد.

در مطالعاتی نیز بین سطح پایین ویتامین Dسرم و همچنین سطح پایین غلظت هموگلوبین خون با افسردگی پس از زایمان ارتباط دیده شده است.

اهمیت تغذیه ی صحیح و کافی در دوران بارداری برای مادر و جنین را نمی توان نادیده گرفت زیرا سلامتی فرد به میزان زیادی به دریافت مواد مغذی و در نتیجه وضعیت تغذیه ای او در دوران جنینی بستگی دارد.

لذا توجه کافی به رژیم غذایی مادر در قبل، حین و بعد از زایمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.