درمان بی اختیاری ادرار در مردان

اختلالات شناختی از مشکلات رایج دوره سالمندی است. تحقیقات اخیر نشان داده که عملکرد نامناسب کلیه یکی از فاکتورهای خطر در کاهش توانایی شناختی در افراد سالمند به حساب می‌آید. این مطالعات حاکی از آن است که عملکرد ضعیف کلیه بر توانایی‌های شناختی مرتبط با عملکردهای حافظه در ارتباط بوده و آسیب رسیدن به یکی از این عملکردها که حافظه مربوط به زمان، مکان، احساسات و … را در برمی‌گیرد. برخی بیماری‌ها هم بر کلیه و هم بر مغز سالمندان تأثیرگذارند و از این رو مشکلاتی مانند دیابت و فشار خون بالا هستند که عامل ارتباط بین مشکلات کلیدی و کاهش توانایی شناختی می‌شوند.
در همین خصوص با دکتر محمدهاتف خرمی، فلوشیپ اندویورولوژی، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به گفتگو نشستیم تا با مشکلات سالمندان در این زمینه و راهکارها توصیه های لازم بیشتر آشنا شویم:

در ابتدا از مشکلات و نارسایی کلیوی افراد در دروان سالمندی بفرمایید؟
دکتر محمدهاتف خرمی: مشکلات و نارسایی کلیه از مشکلات رایج دوران سالمندی به حساب می آید و تحقیقات اخیر هم نشان داده که عملکرد نامناسب کلیه یکی از فاکتورهای خطر در کاهش توانایی شناختی عملکرد افراد سالمند است. یعنی اینکه عملکرد ضعیف بر توانایی شناختی مرتبط با عملکردهای حافظه در ارتباط است و آسیب رسیدن به یکی از این عملکردها از نشانه های اولیه بروز بیماری آلزایمر است.

افزایش سن هم در بروز بیماری ها مؤثر است؟
با افزایش سن بر اساس تغییرات فیزیولوژیک در بدن تمام انسان ها اتفاق می افتد. مطمئنا فرم ادرار کردن فرد هم تغییراتی پیدا می کند که درجاتی از این تغییرات به عنوان یک پدیده طبیعی سن به حساب می آید.
فرد باید با این تغییرات خود را تطبیق دهد، در بعضی مواقع ممکن است این تغییرات شدید باشد که بی اختیار و ناآگاهانه رخ دهد یا به صورت سایر علایم ادراری مثل تکرر ادرار است که با زندگی عادی فرد دچار تداخل است. بنابراین وقتی که علائم ادراری باعث ایجاد مشکلات بهداشتی برای بیمار می شود، در حدی آزار دهنده است که با فعالیت های روزمره تداخل پیدا کرده و در این موارد نیاز به بررسی و درمان داریم.

این بیماران بیشتر از چه مشکلی رنج می برند؟
در مراقبت های ادغام یافته، سالمندان مراجعه می کنند در بیماری های مختلف طبقه بندی می شوند و یکی از این بیماری ها طبقه بندی و ارزیابی بیماری های کلیوی آنها است. یعنی هنگامی که سالمند مراجعه کرد از نظر بیماری های کلیوی بررسی می شود. شکایت عمده افراد بالای ۶۰ سال یا افراد سالمند اشاره به بی اختیاری ادرار است که به عنوان مسئله و مشکل به حساب می آید. این بی اختیاری برای بیمار مشکلات بهداشتی و محدودیت هایی در فعالیت های طبیعی زندگی اش ایجاد می کند. شدید ترین نوع بی اختیاری ادرار این است که بیمار متوجه نمی شود و با افزایش سن بروز این عارضه بروز می کند و بی اختیاری در خانم ها هم به دلیل زایمان های مکرر و افزایش سن بروز می کند.

استفاده از دارو برای درمان بیماری تا چه اندازه ضرورت دارد؟
هر بیماری که در فرد ایجاد شود دارای پیش زمینه ای است و باید با بروز اختلالات باشد تا به عنوان بیماری برچسپ بخورد. لازم است که علت بیماری را بفهمیم. بعضی از علل با درمان های دارویی به راحتی قابل درمان هستند و با مصرف کمترین قرص بیمار بهبود می یابد. البته در بعضی از درمان ها نیز لازم است که فرد تا آخر عمر دارو مصرف کند.

به مخاطبان ما بگوئید چه عواملی در بروز بی اختیاری ادرار مؤثرند و اوّلین مرحله برای درمان این بیماری چیست؟
اولین مرحله برای درمان بی اختیاری ادرار، تشخیص علل بی اختیاری ادراری است، در حقیقت علل و بیماری هایی که باعث بی اختیاری ادرار می شوند متنوع هستند. بیماری هایی هستند مثل بزرگی خوش خیم پروستات، تومورها، سنگ های مثانه، اختلالات دریچه ای نیاز به بررسی و پیگیری توسط جراح کلیه و مجاری ادرار دارند. در بعضی مواقع ممکن است بیماری های جانبی باعث بی اختیاری ادرار شود مثلاً افرادی که دچار آلزایمر هستند ممکن است از لحاظ سیستم ادراری سالم باشد، اما مشکلات عصبی می تواند برای این افراد بی اختیاری ادرار ایجاد کند. انواع سکته های مغزی منجر به بی اختیاری ادرار می شود و بیماری دیابت، افزایش سن و مصرف داروهای دیگری که فرد برای سایر بیماری های دارد در بروز این عارضه موثر است. همچنین عادت های غلط زندگی می تواند باعث بی اختیاری ادارار شود، بنابراین اولین قدم تشخیص علت و سپس درمان است.

این بیماری همیشه و در هر شرایطی درمان قطعی دارد؟
همیشه خیر. در مواردی هم این امکان است که بی اختیاری ادرار درمان کامل نداشته باشد مثلاً فردی که دچار سکته مغزی و آلزایمر شده است. با توجه به تمام فعالیت های آگاهانه فرد که توسط کنترل مغز انجام می شود، چنانچه فردی دچار سکته مغزی شد و کنترل ادرار را از دست داد، این عارضه در مراحل اول قابل کنترل است، امّا در نهایت با بیمارانی روبه رو می شویم که بی اختیاری ادرار در آنها درمان قطعی ندارد. در افراد مسن یکی از درمان های بی اختیاری ادرار ورزش های کف لگن است، توصیه می شود فردی که دچار بیماری است در مراکزی که به بیمار این امر را آموزش می دهند، مراجعه کند.

اغلب مردم دنبال یک اقدام خاص برای بیماری خاص می گردند، زندگی سالم وابسته به عدم مصرف دخانیات، کمی وزن، عدم مصرف روغن های اشباع و… است و هر فردی که این اقدامات را جدی بگیرد کمتر دچار عارضه و سکته مغزی خواهد شد و همچنین موجب کاهش بزرگی خوش خیم پروستات و عارضه خواهد شد.

معاینات دوره ای هم لازم است؟
لازم است که معاینات دوره ای انجام شود و تمام آقایان باید بعد از ۴۵ سالگی مورد بررسی قرار گیرند.

بیماری های زمینه ای هم در بی اختیاری ادرار مؤثر هستند؟
یکسری بیماری های زمینه ای داریم مثل دیابت، بیماری های عصبی، دیسک کمر، فشار خون و …. که اثراتی را بر روی بدن می گذارند که در نهایت موجب بی اختیاری ادرار شوند. افرادی که دارای فشار خون هستند ریسک سکته مغزی شان بالا می رود که همین امر باعث بی اختیاری می شود، بنابراین این گروه از اشخاص باید هر بیماری را جدی بگیرند و با دیدن هر علامتی اقدام به درمان کنند و توصیه های بهداشتی کلی را رعایت کنند.

مردم برای چکاپ در این زمینه باید چکار کنند؟
برای چکاپ کلیه برای افراد عادی، شرح حال، معاینه فیزیکی و تست آزمایش ادرار کافی است. در صورتی که فرد دارای علائم دیگری بود نیاز به آزمایشات بیشتری است.

متأسفانه در جامعه دیده می شود که بسیاری از بیماران خود درمانی انجام می دهند که این امر نیاز به بررسی کامل و معاینه و بررسی کامل و درمان توسط پزشک متخصص را می طلبد. به مردم توصیه می کنم که جداً از خود درمانی بپرهیزند.