دلیل سرگیجه در بارداری،راه درمان

در طول دوران بارداری‌ ممکن است گاهی به قدری سرگیجه داشته باشید که احساس کنید هر لحظه در حال افتادن هستید. اما نگران نباشید، این یکی از عوارض شایع و کاملا طبیعی در دوران بارداری است که با رعایت برخی نکات می‌توانید با آن کنار بیایید.

در اوایل دوران بارداری ، عامل اصلی بروز سرگیجه و ضعف، این است که بدن شما هنوز شروع به تولید خون اضافی نکرده است و از آنجایی که سیستم گردش خون در حال توسعه است، کمی دیرتر خون به مغز می‌رسد و شما احساس سرگیجه می‌کنید. البته این نشانه خوبی است زیرا بدن شما در حال آماده کردن خود برای ملاقات با یک فرد جدید است. حدود هفته دوازدهم بارداری یعنی سه ماهه دوم بارداری، رحم در حال رشد شما که بی‌وقفه به رشد خود ادامه می‌دهد، فشار مضاعفی بر شریان‌ها و عروق شما وارد می‌کند به ویژه زمانی که به پشت دراز می‌کشید. از طرفی، سطح بالای پروژسترون در خون، باعث گشاد شدن عروق می‌شود تا خون بیشتری به جنین برسد اما در عوض سرعت خونی که برای شما مصرف می‌شود پایین است که باعث کاهش فشار خون شما و درنتیجه احساس ضعف و سرگیجه در شما می‌شود. بد نیست بدانید که عامل فراموشی این روزهایتان نیز همین کاهش فشار خون است. در یک نگاه عوامل دیگری مانند افت قند خون یا کم‌آبی بدن نیز می‌توانند عامل بروز سرگیجه در شما باشند. بدن شما به خودی خود مانند یک فِر است که در حال درست کردن کودکتان است. اگر با این حرارت بالایی که دارید زمان زیادی در اتاق بدون تهویه یا گرم قرار بگیرید، احتمال بروز ضعف و بی‌حالی در شما وجود دارد. همانطور که گفتیم احساس ضعف و سرگیجه در دوران بارداری طبیعی است اما اگر این سرگیجه ادامه پیدا کرد و یا منجر به غش کردن شما شد، با پزشکتان تماس بگیرید و او را در جریان بگذارید. به یاد داشته باشید که هرچقدر هم که طبیعی باشد، نباید آن را نادیده بگیرید. بنابراین از حس مشترکی که با بدنتان دارید استفاده کنید و اگر او نمی‌خواهد، رانندگی نکنید، کار نکنید و دست از کاری که ممکن است به شما آسیب برساند بکشید.

هنگام بروز سرگیجه چه باید کرد؟

کافی است به محض اینکه احساس سرگیجه به شما دست داد، دراز بکشید تا از افتادن و آسیب رساندن به خود و جنین جلوگیری کنید سپس پاهایتان را بالا بگیرید تا خون بیشتری به مغزتان برسد. روش دوم این است که بنشینید و تا جایی که امکان دارد با قرار دادن سرتان بین زانوها، خم شوید و به آرامی نفس عمیق بکشید. اگر جایی برای دراز کشیدن یا نشستن پیدا نمی‌کنید، بر روی زانوهایتان زانو بزنید و تا جایی که ممکن است خم شوید به شکلی که کفش‌هایتان از وسط تا شود، تا زمانی که سرگیجه برطرف شود در این حالت بمانید. اگر نیاز به کمک پیدا کردید بدون خجالت درخواست کمک کنید.

برای جلوگیری از بروز سرگیجه چه باید کرد؟

- در کارهایتان آرامش داشته باشید. زمانی که دراز کشیده‌اید یا نشسته‌اید، به سرعت بلند نشوید و اجازه دهید خون با سرعت کمی که دارد به مغزتان برسد. افت فشار خون می‌تواند باعث سرگیجه شود.

- به اندازه کافی غذا بخورید. مطمئن شوید که به اندازه کافی ویتامین و مواد مغذی دریافت می‌کنید. هر وعده غذایی شما باید شامل پروتئین و کربوهیدرات، مانند غلات سبوس‌دار یا پاستا باشد تا سطح قند خونتان متعادل باقی بماند.

- تعداد وعده‌های غذایی‌تان را بیشتر و حجم آن‌ها را کمتر کنید. سعی کنید در طول روز چندین وعده کوچک میل کنید تا دچار افت قند خون نشوید. همیشه اسنک‌ها و میان‌وعده‌های سالمی همراه خود داشته باشید تا دچار سرگیجه بر اثر افت قند خون نشوید. برای مثال: یک جعبه کوچک پر از کشمش، یک تکه میوه خشک یا دو عدد بیسکوییت سبوس‌دار در کیفتان داشته باشید.

- به اندازه کافی مایعات بنوشید. مطمئن شوید که آب یا آب‌میوه به اندازه کافی مصرف می‌کنید زیرا کمبود آب بدن می‌تواند باعث سرگیجه شود. سعی کنید با احتساب تمام مایعاتی که در طول روز می‌نوشید، ۸ لیوان آب به بدنتان برسد. اگر هوا گرم است یا فعالیتی انجام می‌دهید، به مقدار بیشتری آب در آن روز احتیاج دارید.

- مناسب لباس بپوشید. سعی کنید از پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان که باعث کند شدن جریان خون می‌شوند خودداری کنید. از طرفی سعی کنید لباس‌های سبکی بپوشید که درآوردن آن‌ها به هنگام سرگیجه راحت باشد.

- به پشت دراز نکشید. در سه ماهه دوم و سوم، بهتر است به پشت دراز نکشید زیرا وزن رحم بر یکی از شریان‌های اصلی که از پشت عبور کرده است و مسئول بازگرداندن خون از پاها به سمت قلب است، فشار وارد کرده و سیستم گردش خون را مختل می‌کند همین امر باعث بروز سرگیجه می‌شود.

- کمی هوای تازه بخورید. قرار گرفتن طولانی‌مدت در مکان‌های سربسته، گرم یا شلوغ مانند اتوبوس، مغازه یا دفتر کار، می‌تواند باعث بروز سرگیجه شود. بنابراین تا قبل از اینکه احساس ضعف و سرگیجه به شما دست دهد، سعی کنید به ازای هر یک ساعت، ۵ دقیقه آن محل را ترک کرده و کمی در هوای آزاد قدم بزنید. این کار، از بروز برخی دیگر از عوارض بارداری مانند یبوست و تورم نیز جلوگیری می‌کند. اگر با وجود رعایت تمامی این نکات، سرگیجه و احساس ضعف باقی ماند، به پزشکتان خبر دهید و اگر غش کردید، با اورژانس تماس بگیرید. سرگیجه در بارداری علامتی طبیعی است؛ زیرا تغییرات هورمونی و دیگر تغییرات در بدن زن باردار، دیواره عروق خونی را تحریک کرده و باعث کاهش فشار خون می شود. اگر مشکل اختلال صبحگاهی دارید، ممکن است دچار سرگیجه شوید. سرگیجه در بارداری ممکن است شدید و آزار دهنده باشد. بعضی از زنان باردار، در سه ماهه اول بارداری که شروع آن از حدود هفته ششم است، دچار سرگیجه و یا تهوع می شوند. در سه ماهه دوم و سوم، رحم در حال رشد، بزرگتر شده و می تواند بر رگ های خونی شما فشار آورده و باعث سرگیجه در بارداری شود. سرگیجه یا احساس ضعف، علامت طبیعی در دوران بارداری است. علت سرگیجه در بارداری ناشی از افزایش هورمون هایی است که باعث افت فشار می شود. در این زمان بازدهی خون در رگ های شما کاهش می یابد. این موضوع باعث می شود تا فشار خون شما پایین تر از حد معمول بوده و پس از انتقال جریان خون به مغز شما سرگیجه ایجاد می شود. همچنین سرگیجه می تواند ناشی از سطح قند خون پایین باشد؛ زیرا بدن شما با تغییرات متابولیسم طبیعی و عادی، سازگار است. زنان مبتلا به آنمی یا ورید واریسی ممکن است نسبت به دیگران حساس تر بوده و دچار سرگیجه شوند.

در برخی موارد سرگیجه به دلایل دیگری رخ می دهد از قبیل:
- در صورتی که حرکت آنی و شدیدی داشته باشید، در این زمان، خون، زمان کافی برای حرکت به سمت مغز نداشته و بنابراین، شما دچار(افت فشار خون موضعی) می شوید.
- زمان هایی مدت طولانی دراز بکشید. (یک زن باردار هم افت فشار خون را در این وضعیت، تجربه می کند).
- وقتی به مدت طولانی غذا نخورده باشید. به همین دلیل میزان قند خون شما به خصوص در اواخر بعدازظهر کم می شود. در صورتی که بدن شما بیش از حد گرم شود.