اعداد نرمال آزمایش غربالگری اول بارداری + تفسیر آزمایش

بخش اول: سونوگرافی NT (ضخامت پشت گردن جنین)

در سونوگرافی غربالگری، اندازه چین پشت گردن جنین اندازه‌گیری می‌شود. زیاد بودن این ضخامت می‌تواند نشانه‌ای از ناهنجاری‌های ژنتیکی یا مشکلات قلبی باشد.

در حالت کلی، اگر NT کمتر از 3 میلی‌متر باشد معمولاً طبیعی تلقی می‌شود، اما پزشک نتیجه را همراه با آزمایش خون تفسیر می‌کند.

بخش دوم: آزمایش خون Biochemical Markers

در این مرحله دو ماده در خون مادر بررسی می‌شود:

PAPP-A (Pregnancy-Associated Plasma Protein A)

پروتئینی است که توسط جفت تولید می‌شود. سطح پایین آن ممکن است نشانه احتمال بیشتر اختلالات کروموزومی باشد.

مقدار نرمال بر اساس MoM (Multiple of Median):

• بیش از ۰.۵ MoM طبیعی است
• (مقدار کمتر از ۰.۴ MoM نیاز به بررسی دقیق‌تر دارد.)

هورمون گنادوتروپین جفتی آزاد یا Free β-hCG

افزایش این هورمون در برخی اختلالات مانند سندرم داون دیده می‌شود.

مقدار نرمال بر اساس MoM:

• بین ۰.۵ تا ۲.۰ MoM طبیعی است
• (بیش از ۲.۵ MoM ممکن است احتمال تریزومی ۲۱ را افزایش دهد.)

بیشتر بخوانید: تشخیص سندروم داون در جنین، پیش بینی

بخش سوم: ترکیب نتایج و احتمال ریسک

نتایج NT، PAPP-A و Free β-hCG توسط نرم‌افزارهای تخصصی و با توجه به سن مادر ترکیب می‌شوند تا میزان خطر مشخص شود. نتیجه نهایی معمولاً به یکی از شکل‌های زیر گزارش می‌شود:

• ریسک پایین: کمتر از 1:1000 (مثلاً 1:1500 یا 1:2500)

به معنی احتمال بسیار کم وجود ناهنجاری است.

• ریسک متوسط: بین 1:100 تا 1:1000

ممکن است پزشک آزمایش غربالگری مرحله دوم را پیشنهاد کند.

• ریسک بالا: بالاتر از 1:100

احتمال ناهنجاری قابل توجه است و آزمایش‌های دقیق‌تر مانند NIPT یا آمنیوسنتز توصیه می‌شود.

عوامل موثر بر نتایج

عوامل زیر می‌توانند بر اعداد نرمال آزمایش غربالگری اول  تاثیر بگذارند:

• سن مادر (افزایش سن احتمال اختلال کروموزومی را بالا می‌برد)
• وزن و شاخص توده بدنی
• سیگار کشیدن
• بارداری دوقلویی

• روش بارداری (طبیعی یا IVF)
• سابقه خانوادگی ناهنجاری ژنتیکی

تفسیر آزمایش غربالگری اول

بسیار مهم است که مادران نتایج غربالگری را به‌صورت مستقل تفسیر نکنند. اعداد NT یا MoM به‌تنهایی نمی‌توانند نتیجه نهایی را مشخص کنند. پزشک زنان یا متخصص ژنتیک با توجه به تمام فاکتورها (سن، هفته بارداری، نتایج خون و سونوگرافی) تشخیص می‌دهد که آیا بارداری نیاز به بررسی بیشتر دارد یا خیر.

اگر نتایج مشکوک بود چه باید کرد؟

اگر نتایج آزمایش غربالگری سه‌ ماهه اول بارداری مشکوک یا در محدوده‌ی پرخطر باشد، به این معنی نیست که جنین حتماً دچار ناهنجاری است، بلکه نشان می‌دهد احتمال وجود مشکل بیشتر از حد معمول است. در این شرایط، پزشک معمولاً مراحل زیر را پیشنهاد می‌کند:

1. انجام آزمایش غربالگری دوم ( سه‌ ماهه دوم بارداری ): این آزمایش بین هفته‌های ۱۵ تا ۱۸ انجام می‌شود و می‌تواند نتیجه مرحله اول را تایید یا رد کند.

2. آزمایش NIPT (Non-Invasive Prenatal Test): آزمایشی جدید و غیرتهاجمی است که با نمونه خون مادر انجام می‌شود و با دقت بیش از ۹۹٪ احتمال ناهنجاری‌های ژنتیکی را مشخص می‌کند.

3. آمنیوسنتز یا CVS: در صورت بالا بودن ریسک، پزشک ممکن است یکی از این آزمایش‌های تشخیصی را توصیه کند. در این روش‌ها نمونه‌ای از مایع آمنیوتیک یا پرزهای جفتی گرفته و کروموزوم‌های جنین به‌صورت دقیق بررسی می‌شوند.

4. مشاوره ژنتیک: مراجعه به متخصص ژنتیک برای بررسی سوابق خانوادگی، نتایج آزمایش و تصمیم‌گیری درباره اقدامات بعدی بسیار مفید است.

در مجموع، نتایج مشکوک به معنی خطر قطعی نیست و تنها نشانه‌ای است برای پیگیری و انجام بررسی‌های دقیق‌تر تا اطمینان بیشتری درباره سلامت جنین حاصل شود.

اعداد غربالگری اول در بارداری دوقلو

در بارداری دوقلویی، تفسیر آزمایش غربالگری سه‌ ماهه اول کمی متفاوت است، چون مقادیر هورمون‌ها و اندازه‌های سونوگرافی برای هر جنین ممکن است فرق داشته باشد. در این حالت پزشک معمولاً برای هر جنین به‌صورت جداگانه اندازه NT را ثبت می‌کند اما آزمایش خون مادر فقط یک نمونه کلی از خون است و مقدار هورمون‌ها به‌طور میانگین از هر دو جنین در نظر گرفته می‌شود.

بیشتر بخوانید: بارداری دوقلو هفته به هفته

سخن پایانی

اعداد نرمال در آزمایش غربالگری اول شامل NT زیر 3 میلی‌متر، PAPP-A بالاتر از 0.5 MoM و Free β-hCG بین 0.5 تا 2.0 MoM هستند. با این حال تفسیر دقیق فقط با ترکیب این مقادیر و سایر عوامل انجام می‌شود. انجام این غربالگری به‌موقع، آرامش خاطر مادر را فراهم کرده و در صورت وجود مشکل، امکان تشخیص زودهنگام و اقدامات لازم را می‌دهد.