بهترین روش برای از شیر گرفتن کودک چیست؟

ناصر کلانتری درباره نحوه گرفتن کودکان از شیر مادر، گفت: به مادران توصیه می‌شود پس از دوسالگی به‌تدریج و با تدبیر تمایل کودک به مصرف شیر مادر را کاهش دهند؛ زیرا هرگونه رفتار خشن، عجولانه، غیراخلاقی و منطقی موجب بروز مشکلات روحی و روانی در کودکان می‌شود.
وی افزود: برای مثال اگر مادری به کمک استفاده از چسب زخم، بتادین و ... به کودک وانمود کند که سینه مادر دچار زخم شده و کودک قادر به استفاده از شیر مادر نیست، کودک دچار افسردگی یا خشونت می‌شود؛ زیرا تحمل و درک این مسئله از عهده آن‌ها خارج است.
این عضو کمیته کشوری تغذیه با شیر مادر یادآور شد: به مادران توصیه می‌شود به‌تدریج و با کاهش دفعات شیردهی در طول شب اقدام به کاهش تمایل کودک به مصرف شیر مادر کنند. برای مثال به مادران توصیه می‌شود به مدت ۱۰ الی ۱۲ روز تا ساعت ۲ بعدازظهر شیردهی به فرزندشان نداشته باشند و پس از آن نیز تعداد شیردهی را کاهش دهند و تلاش کنند کودک در این بازه زمانی از سایر مواد غذایی استفاده کند.
کلانتری تصریح کرد: پس از این مرحله مادران باید مجدد به مدت 10 الی 2 روز تا ساعت 20 بعدازظهر شیردهی نداشته باشند تا کودک تمایل به مصرف سایر مواد غذایی پیدا کند.
این عضو انجمن علمی تغذیه با شیر مادر خاطرنشان کرد: پس از مرحله دوم مادران باید توجه داشته باشند در طول شب نباید شیردهی داشته باشند.
وی افزود: مادران باید با این مسئله منطقی برخورد کنند زیرا کودکان طی دو سال ابتدای زندگی به‌شدت به شیر مادر و آغوش مادر وابسته هستند و هرگونه رفتار غیرمنطقی می‌تواند آثار سوء برجای بگذارد.
قطع شیردهی برای شیرخوار از لحاظ عاطفی دشوار است چرا که مادر برای او منبع شادی، نشاط و غذا بوده است؛ از این رو منع ناگهانی از شیر خوردن برایش سخت و نگران کننده می‌شود و باید به تدریج، بدون اعمال خشونت و با جایگزینی غذاهای مناسب همچنین با کاهش تعداد دفعات، شیردهی صورت گیرد تا کودک خود را از عشق و محبت مادرانه محروم نداند.
بسیاری از مادران در این مرحله، از در آغوش گرفتن کودک خود امتناع می‌ورزند تا کودک کمتر درخواست شیر کند و این نکته را از یاد می‌برند که محروم شدن از گرمای محبت مادری موجب می‌شود کودک احساس نگرانی کرده و با بداخلاقی و گریه اعتراض خود را اعلام کند.
از روش‌های از شیر گرفتن کودک، دو نوع روش تدریجی و ناگهانی است. در روش ناگهانی، مادر با آغشته کردن نوک سینه خود به داروهای گیاهی تلخ نظیر صبرزرد و کلپوره و از طریق بیزار کردن کودک از مزه شیر، او را از شیر خوردن منصرف می‌کند که استفاده از این داروها به دلیل مسهل بودن یا مسمومیت‌زایی توصیه نمی‌شود.
همچنین در این روش، مادر با استفاده از زردچوبه، چسب زخم، رژلب و با زخمی یا بد جلوه دادن سینه، حس ترحم کودک را بر می‌انگیزد تا شیرخوار برای اینکه مادر احساس ناراحتی نکند، از شیر خوردن منصرف شود؛ از معایب این روش، آثار روانی واردشده بر روح کودک و ترسیدن وی است ضمن اینکه بعد از رفع مانع، کودک مجدداً برای خوردن شیر اقدام می‌کند و حرف‌های مادر را دروغ می‌پندارد.
در روش تدریجی، به تدریج وعده‌های شیردهی حذف شده و با دادن مایعات در لیوان مخصوص کودک همچنین بغل کردن عروسک یا قطعات پارچه‌ای، دلبستگی کودک به شیر مادر کم می‌شود؛ بعضی از مادران در ابتدا، حذف وعده‌های شبانه را در نظر می‌گیرند و برخی نیز ترجیح می‌دهند در ابتدا شیر دادن در هنگام ظهر را قطع کنند زیرا اطمینان دارند کودک به جای شیر، غذای کافی برای خوردن دارد. مسئله مهم عدم شیردهی مجدد به شیرخوار در لحظه‌های بی‌تابی کودک است.
تغذیه قبل از خواب یا هنگام صبح، آخرین وعده‌هایی است که باید حذف شود.حذف هر وعده باید با فاصله زمانی یک هفته صورت گیرد؛ در این مرحله باید مادر را حمایت و حتی پیشرفت‌های جزئی او را گوشزد کرد تا اعتماد به نفس وی افزایش یابد.
قطع شیردهی را نباید حین حوادث تنش‌زا از قبیل بازگشت مادر به محل کار، مسافرت یا همزمان با آموزش کنترل ادرار آغاز کرد؛ این موضوع با پخش موسیقی ملایم مخصوص کودکان، قصه خواندن، در دسترس بودن عروسک و اسباب بازی‌های متعدد برای در آغوش گرفتن کودک یا قرار دادن در تخت باید آغاز شود که از جمله روش‌های آرامش بخش است.
برای از شیر گرفتن کودک تنها تلاش مادر کافی نیست و همکاری اطرافیان خصوصاً پدر، در این زمینه بسیار اهمیت دارد؛ مثلاً هنگام مقاومت شیرخوار و درخواست شیر، پدر می‌تواند با تشویق کودک به خوردن غذا و سرگرم کردن او به انواع بازی‌ها، وی را از این کار منصرف کند.
این مسئله به ویژه در نیمه‌های شب که کودک بهانه‌گیری و گریه بیشتری می‌کند، اهمیت بیشتری دارد؛ اغلب پدران خود را از این مسئولیت برکنار می‌دانند و تصور می‌کنند از شیر گرفتن کودک وظیفه مادر است، در حالی‌که موفقیت هر چه سریعتر در این امر، به نفع آرامش مادر، کودک و محیط خانواده است.