تماشای تلویزیون در کودکان، چقدر در طول روز؟

تلویزیون را در اتاق خواب کودک قرار ندهید و نگذارید تلویزیون پرستار کودک شود. این روزها و بخصوص در ایام تعطیلات، ساده‌ترین کار سرگرم شدن با برنامه‌های تلویزیون است.
کودکان نیز فرصتی فوق العاده پیدا می‌کنند و ترجیح می‌دهند، اکثر ساعات روز را جلوی تلویزیون یا رایانه نشسته و برنامه‌های مختلف را تماشا کنند. البته دقت داشته باشید که تماشای تلویزیون همیشه اثری منفی نداشته و جنبه‌های مثبتی نیز در بردارد. به واقع شیوه استفاده از آن است که موجب منفی یا مثبت شدن اثراتش می‌شود.
«برنامه‌های آموزشی تلویزیون یا رایانه با بهبود مهارت‌هایی همچون خواندن، حل مساله، ریاضیات و افزایش خلاقیت در کودکان می‌توانند تاثیراتی مثبت بر زندگی آن‌ها داشته باشند. همچنین بچه‌ها می‌توانند با استفاده درست از تلویزیون و رایانه، دانش خود را درباره جهان پیرامون افزایش دهند.»

تماشای تلویزیون در کودکان چه فوایدی دارد؟
تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون در یادگیری حروف الفبا، آشنایی با حیات وحش و افزایش اطلاعات عمومی کودکان بسیار می تواند مفید باشد.کودک از طریق این برنامه ها با شناخت فرهنگهای مختلف دید بهتری از دنیای پهناور اطراف خود پیدا خواهد کرد که اگر محتوای مطالب مثبت باشد موجب ارتقای سبک زندگی او خواهد شد.

تماشای تلویزیون در کودکان از چه سنی توصیه می شود؟
مراکز معتبر مغز و اعصاب کودکان توصیه می کنند که کودکان زیر سه سال نباید به تماشای تلویزیون، ویدئو یا کامپیوتر تشویق گردند.
دوسال اول زندگی کودک برهه ای حیاتی و مهم در رشد مغزی و تکامل روحی او می باشد و محققان توصیه می کنند در دوسال اول عمر تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون بهتر است انجام نشود.
وقتی کودک بزرگتر می شود، تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون مانع رشد ذهنی کودک در تمرین ارتباط با دوستان، بازی های بدنی، مطالعه کتاب، صحبت با والدین و یادگیری روابط اجتماعی می شود.
در بررسی های متعدد گزارشاتی مبنی بر وجود اختلالت خواب در اثر تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون وجود دارد. دکتر دیوید هیل نویسنده و متخصص کودکان در کتاب والدین مثبت با توجه به تحقیقات انجام شده تماشای تلویزیون را برای کودکان زیر دو سال زیانبار توصیف میکند.

عوارض صرف وقت زیاد برای تماشای تلویزیون در کودکان چه هستند؟
وقتی کودک بمدت طولانی بیشتر از چهار ساعت وقت خود را صرف تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون می کند، به احتمال بیشتری مبتلا به افزایش وزن، چاقی و در نهایت بلوغ زودرس می شود.
نکته خطرناک و بسیار مضر در تماشای وسایل دیجیتالی و تلویزیون این است که دیدن برنامه های خشن و ترسناک موجب تهییج احساسات خشونت بار در کودک شده و زمینه ساز انجام فعالیتهای خشن در کودک می شود. محققان دانشگاه کورنل گزارش می دهند که رابطه اماری کافی بین تماشای تلویزیون در کودکان زیر سه سال و بیماری اوتیسم وجود دارد. این تحقیقات به این معنی نیست که دلیل ابتلا به اوتیسم پیدا شده است، اما تحقیقات نشان میدهد که تماشای تلویزیون می تواند باعث تحریک این بیماری در کودکی شود.
تحقیقات در موسسه پزشکی کودکان در امریکا نشان می دهد که تماشای تلویزیون در کودکی خطر ابتلای کودکان را به بیش فعالی و عدم توجه و تمرکز در سالهای بعدی زندگی را افزایش میدهد. دکتر دیمیتری کریستاکسی با تحقیق روی ٢٠٠٠ کودک نشان داد که کودکان به ازای هر ساعت تماشای تلویزیون، ده درصد بیشتر مبتلا به بیش فعالی شده اند.
طبق تحقیقات دکتر دیمیتری، حرکت سریع و نور و نقطه ها در صفحه دیجیتالی تلویزیون باعث تحریکات شدید و سریع مغز می شود و این تحریکات باعث صدمه به مغز کودک و عوارض بعد از آن مانند کمبود توجه کودک در کتاب خواندن و درس خواندن خواهد شد.

اثرات منفی تماشای تلویزیون و بازی‌های رایانه ای
«تماشای فیلم‌های خشن باعث ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان می‌شود. همچنین تماشای این گونه فیلم‌ها می‌تواند منجر به کاهش حساسیت کودک نسبت به خشونت شده و موجب درک نادرست او از جهان پیرامون ـ به عنوان محلی خطرناک و ناامن ـ بشود.»
تماشای این گونه فیلم‌ها به تنهایی باعث بروز رفتارهای خشونت آمیز در کودک نمی‌شود و علل دیگری همچون فقر، بیکاری و اعتیاد در خانواده و همچنین اختلال عملکرد خانواده نیز در بروز چنین مشکلاتی مؤثر هستند.
«دیدن فیلم‌های نامناسب و تبلیغ استفاده از سیگار در آن‌ها، کودک را به استفاده از این مواد سوق داده و منجر به مشکلاتی می‌شود.»
«اختلالات خواب از مشکلاتی است که بخصوص در مورد شیرخواران و نوپایانی که زیاد تلویزیون تماشا می‌کنند، مطرح می‌شود. این مشکل میان این گروه سنی، بر رشد و تکامل کودک و حتی سیستم ایمنی او نیز تأثیر می‌گذارد.
ذکر این نکته نیز لازم است که تماشای تلویزیون به دلیل کاهش تمرکز کودک در خانه و مدرسه می‌تواند موجب افت تحصیلی او نیز بشود.»

چگونگی برخورد صحیح با مشکل
«با توجه به مدت زمان تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه و محتوای آن‌ها، والدین باید نظارت دقیقی بر چگونگی استفاده کودکان داشته باشند. لازم است دقت کنید که مدت زمان تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه برای کودکان حداکثر دو ساعت در روز است.»
«محتوای فیلمی که کودک می‌بیند یا بازی ای که انجام می‌دهد نیز باید توسط والدین ارزیابی شود. آن‌ها همچنین می‌توانند در مورد واقعیت‌ها و مسائل غیرواقعی فیلم و بازی با کودک صحبت کنند.»
«فراهم کردن سرگرمی‌هایی همراه با فعالیت و تحرک بدنی برای کودکان مناسب تر است. بنابراین بهتر است زمان‌های آزاد را بیشتر از تماشای تلویزیون، به فعالیت‌هایی نظیر ورزش و رفتن به پارک اختصاص دهید.
همچنین می‌توانید سرگرمی‌های دیگری همچون خواندن کتاب و بازی‌های فکری، برای کودک فراهم کنید که البته خیلی بهتر است اگر پدر یا مادر نیز در انجام این کارها با کودک مشارکت و همراهی داشته باشند».
«برای رسیدن به این هدف، نباید در اتاق خواب کودک تلویزیون قرار داد. همچنین هنگام غذا خوردن نیز کودک نباید مشغول تماشای تلویزیون باشد و نکته مهم تر این است که نباید از تلویزیون به عنوان پرستار کودک استفاده شود.»
بنابراین بهتر است با کمی دقت و توجه بیشتر، به کودکان بیاموزیم که از تلویزیون و رایانه بهتر استفاده کنند. همچنین پزشکان متخصص معتقدند تماشای افراطی تلویزیون و بازی‌های رایانه ای، کودکان را چاق و بی تحرک می‌کند که این مساله در آینده سلامتی آن‌ها را به مخاطره می‌اندازد.
بنابراین شایسته است ساعات تماشای تلویزیون از سوی کودکان را مدیریت کنیم و از افراط و تفریط در این زمینه بپر هیزیم.