علت تولد نوزاد نارس چیست؟

نوزادانی که قبل از هفته ۳۷ بارداری و با وزن کم تر از ۲۵۰۰ گرم به دنیا می ‌آیند نوزاد نارس هستند. بارداری در سنین بالا و سنین کم، حاملگی چند قلو، روش‌های بارداری مصنوعی، مشکلات رحم، عفونت مادر و مصرف برخی داروها از جمله دلایل به دنیا آمدن نوزادان نارس هستند. این نوزادان بسیار ضعیف بوده و ممکن است دچار مشکلات زیادی شوند، به همین دلیل به توجه و مراقبت ویژه‌ای نیاز دارند. این مراقبت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا مانند دیگر نوزادان با سلامت کامل رشد کنند. تولد نوزاد نارس نگرانی و استرس بسیار زیادی در مورد سلامت فرزند برای والدین به وجود می‌آورد. شما می‌توانید با کمک گرفتن از روانشناس نگرانی خود را کاهش داده و به بهبود فرزندتان کمک بیشتری کنید.

ویژگی ‌ها ظاهری نوزاد نارس
پوست نوزادان نارس بسیار شفاف است به طوری که حتی در برخی موارد رگ‌هایشان کاملا مشخص می‌باشد‌. زیر پوست یک لایه چربی وجود دارد اما این چربی در نوزادان نارس به خوبی گسترش نیافته است. در برخی موراد اندام جنسی نوزاد به طور کامل شکل نمی‌گیرد. مثلا بیضه‌های پسر و لبه‌های آلت تناسلی دختر به خوبی تکمیل نشده است. همچنین برخی از نوزاد نارس ناخن دست و پا ندارند.

دلایل تولد نوزاد نارس
عوامل متعددی می‌توانند باعث زایمان زودرس مادر شوند. برخی از این عوامل بیرونی بوده و برخی به وضعیت جسمانی و روانی مادر مربوط هستند. در ادامه به مهم ترین خطرات تهدید کننده جنین، اشاره کرده ایم:
بارداری در سنین بالا
بارداری در سنین پایین
بیماری‌های مادر مانند دیابت، مشکلات قلبی و کلیوی و فشار خون
نوزادان چند قلو
مشکل سو تغذیه مادر
وجود عفونت و مشکلات رحم در مادر
مصرف الکل و سیگار از دلایل تولد نوزاد نارس
مصرف برخی داروها در حین بارداری
وضعیت روحی مادر (شرایط استرس زا احتمال زایمان زودرس را بیشتر می‌کند)
با کمک گرفتن از روانشناس می‌توانید این دلایل را به خوبی شناسایی کرده و آن‌ها را به حداقل برسانید تا سلامت فرزندتان در خطر نیفتد.

مشکلات نوزادان زودرس
تولد نوزاد نارس یکی از شایع ترین علت‌های مرگ نوزادان است. نوزادان نارس دچار مشکلات زیادی می‌شوند و به همین دلیل به مراقبت‌های ویژه‌ای نیاز دارند. از شایع ترین مشکلات آن‌ها می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:
مشکلات تنفسی
به دلیل زایمان زودهنگام، ریه نوزاد کامل شکل نگرفته و نوزاد در تنفس دچار مشکل می‌شود. به همین دلیل نوزاد را در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بستری می‌کنند.
مشکلات تغذیه
نوزاد نارس نمی‌توانند به خوبی از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنند. در صورت لزوم، مواد و ویتامین‌های لازم را به صورت وریدی وارد بدن می‌کنند. در این شرایط حضور و تماس مادر با نوزاد در بهبود وضعیت او بسیار موثر است.
عفونت
به دلیل تکامل ناکافی بدن نوزاد زودرس در مقایسه با نوزادان نه ماهه، بدن نمی ‌تواند در مقابل میکروب‌ها مقاومت کند و احتمال مبتلا شدن به عفونت افزایش می‌یابد. عفونت وضعیت جسمانی و سلامت کودک را به خطر می‌اندازد. بنابراین مراقبت و پیشگیری از عفونت برای این کودکان بسیار اهمیت دارد.
دمای پایین بدن
مشکل دیگر نوزادان زودرس دمای پایین بدن شان است. بهترین روش برای رفع این مشکل این است که نوزاد در بغل مادر باشد. این شیوۀ طبیعی به روش کانگرویی معروف است. در این روش نوزاد به صورت عمودی در بغل مادر قرار گرفته و اگر مشکل تغذیه و تنفس نداشته باشد، در همین حالت به راحتی از شیر مادر تغذیه می‌کند. مادر اصلا نباید نوزاد را از خود جدا کند و حتی باید به صورت نشسته بخوابد. در مواقع ضروری نوزاد را فرد دیگری در آغوش می‌گیرد که دمای بدنش پایین نیاید. با دریافت مشاوره کودک می‌توانید راهکارهای مناسب‌تری هم برای این مشکلات پیدا کنید.

مراقبت ‌های ویژه از نوزادان نارس
معمولا نوزادان نارس به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل شده و در درون مخفظه قرار می‌گیرند. این محفظه یک محیط گرم و ایمن را فراهم می‌کند تا رشد نوزاد تکمیل شده و احتمال ابتلا به عفونت‌های مختلف کاهش بیاید. فضای داخل محفظه کمی مرطوب است تا آب بدن نوزاد از بین نرود. وجود دستگاه‌های تنفسی و تهویه مناسب به تسهیل تنفس کودک کمک می‌کنند. والدین باید در این شرایط کنار نوزاد خود باشند و با او ارتباط برقرار کنند. با پزشکان و روانشناسان مشورت کنید تا راه‌های برقراری ارتباط با نوزاد نارس را به شما آموزش دهند.

تغذیه نوزاد نارس
بهترین تغذیه برای نوزادان نارس شیر مادر است چراکه مواد موجود در آن از عفونت بدن نوزاد جلوگیری کرده و به فعالیت بهتر سیستم گوارش کمک می‌کنند. همچنین شیر مادر باعث رشد بهتر و سریع‌تر چشم، مغز و اعصاب می‌شود. به طور معمول نوزاد نارس در ۲۴ ساعت اولیه زندگی خود نباید شیر بخورد تا وضعیت سلامتی او به طور کامل بررسی شود. اگر نوزاد هنوز توانایی مکیدن سینه را ندارد، باید شیر خود را بدوشید و آن را به بخش مراقبت‌های ویژه تحویل دهید تا شیر را از طریق لوله به بدن نوزاد برسانند.

نکات مهم درمانی نوزاد نارس (زودرس)
در درمان نوزادان زودرس، مادر نقش بسیار مهمی دارد. اگر مادر نمی‌تواند به نوزاد شیر دهد هم او را در آغوش گرفته و تماس پوستی داشته باشد. تماس مادر باعث ایجاد حس آرامش در کودک شده و علایم حیاتی نوزاد را ثابت می‌کند.
نوزادان زودرس خواب بیشتری دارند ولی به تعداد دفعات بالاتری نسبت به نوزادان کامل از خواب بیدار می‌شوند. مادر باید با آرامش و صبر زیاد به مراقبت و تغذیه نوزاد بپردازد.
نوزادان زودرس بسیار مریض می‌شوند پس بهتر است به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
شیر مادر فواید بسیاری دارد که به رشد نوزاد زودرس کمک می‌کند. بهتر است نوزاد از شیرهای مصنوعی تغذیه نکند و شیر مادر را بخورد.
نوزاد زودرس را به شکم نخوابانید. در این حالت احتمال مرگ ناگهانی نوزاد بیشتر است. برای آگاهی بیشتر از مرگ ناگهانی نوزاد کلیک کنید.

احتمال زنده ماندن کودکان نارس چه‌ قدر است؟
در گذشته به دلیل کمبود اطلاعات پزشکی و مداخلات درمانی، اکثر نوزادان نارس فوت می‌کردند. اما امروزه با پیشرفت علم، از نوزادان به خوبی نگه‌داری شده و با اقدامات صحیح درمانی روند رشد و تکامل خود را به خوبی طی می‌کنند. البته همچنان امکان بروز مشکلات و اختلالاتی برای این نوزادان وجود دارد اما میزان و شدت آن‌ها تا حد بسیار زیادی کاهش یافته است.

مشکلات نوزادان نارس در بزرگسالی
همانطور که گفته شد نوزادان نارس در بدو تولد با مشکلاتی همچون وزن کم، مشکل تنفسی و ضعف قدرت عضلانی مواجه هستند. حتی در شرایط حادتر و عدم مداخلات پزشکی ممکن است مشکلات جدی‌تری همچون اختلالات بینایی، شنوایی و ضعف در عملکرد شناختی هم ایجاد شود. در برخی مواقع ضعف عضلانی نوزادان نارس در بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کند.
هوش نوزاد نارس
برخی از والدین نگران این هستند که هوش فرزندشان با توجه به نارس بودن او در آینده کم باشد و در زندگی با مشکل واجه شود. برخی تحقیقات نشان داده که زود به دنیا آمدن نوزاد هیچ ربطی به میزان هوش او ندارد و اگر مشکل ژنتیکی یا کمبود اکسیژن در حین تولد نداشته باشد، از میزان هوش طبیعی برخوردار می‌شود. از طرف دیگر برخی تحقیقات نشان داده که کودکان نارس در تست‌های شناختی نمره کمتری نسبت به کودکان عادی به دست می‌آورند. اما همین تحقیقات ثابت کرده که اگر به این کودکان زمان بیشتری داده شود، می‌توانند خود را به سایر کودکان برسانند.

پیشگیری از تولد نوزاد نارس (زودرس)
پیشگیری از زایمان زودرس، تا حد زیادی توسط مادر قابل کنترل است. بنابراین بهتر است یک برنامه ریزی برای بچه دار شدن داشته باشید و مدتی قبل از بارداری به پزشک مراجعه کنید تا سلامتتان به طور کامل بررسی شود.
مادر باید در دوران بارداری تغذیه و استراحت کافی داشته باشد و از فعالیت‌های سنگین و مصرف الکل و سیگار خودداری کند. بهتر است مراقبت‌های پزشکی در دوره بارداری (مانند غربالگری و سونوگرافی) به طور مرتب انجام شود تا سلامت نوزاد و مادر تضمین شود.
بهتر است زایمان در بیمارستان و توسط پزشک متخصص انجام شود. با مطالعه درباره ویژگی های کودک سالم می‌توانید مانع بسیاری از اختلالات رشدی شوید.