علت ایجاد تنبلی تخمدان چیست؟

تنبلی تخمدان، یکی از مشکلات شایع بین بانوانه که درصد بسیار زیادی از خانم ها با این مشکل درگیر هستن
میشه گفت تاخیر در باردار شدن از مهمترین مشکلات این بیماریه و از اونجایی که یه بیماری نسبتا شایع محسوب میشه نگرانی های زیادی برای افرادی که به آن دچار هستن به وجود میاره
اما این سندروم تخمدان پلی کیستیک یا اصطلاحا تنبلی تخمدان درمانی هم داره؟
یا اگر بخوایم عقبتر بریم اصلا راه های پیشگیری داره؟

برای پاسخ به این سوال به سراغ دکتر سهیلا درزی خلردی، جراح و متخصص زنان و زایمان و نازایی رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به دکتر سهیلا درزی خلردی یا دریافت نوبت از مطب دکتر سهیلا درزی خلردی کلیک کنید.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO) یا تنبلی تخمدان، یک ناهنجاری رایج هورمونی زنان در سنین باروری است. زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای تخمدان های بزرگی هستند که حاوی تعداد زیادی کیست کوچک دارای مایع به نام فولیکول می باشند. سندرم تخمدان پلی کیستیک یکی از علل شایع ناباروری در زنان می باشد زیرا به دلیل میزان بالای هورمون های مردانه در این افراد، تخمک گذاری انجام نشده و یا به صورت نامنظم انجام می گردد. از علائم این سندرم می‎توان به پریود نامنظم، جوش و آکنه، اضافه وزن و رشد موهای زائد اشاره کرد.

علائم تخمدان پلی کیستیک (PCO)

علائم تخمدان پلی کیستیک معمولا بعد از اولین قاعدگی زن بروز می کنند. در بعضی موارد، سندرم تخمدان پرکیست PCOS، طی دوران باروری ظاهر می شود، به عنوان مثال در پاسخ به چاقی و اضافه وزن، فرد مبتلا به این سندرم می گردد.

سندرم تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدا علائم زیادی دارد که همه این علائم با چاقی تشدید می شوند. خانم های مبتلا به این عارضه به شکل های متفاوتی تحت تاثیر قرار می گیرند. برای تشخیص این بیماری، پزشک باید حداقل دو مورد از علائم تخمدان پلی کیستیک را مشاهده کند. شایع ترین علائم PCO عبارتند از:

• پریود نامنظم: از شایع ترین علائم تخمدان پلی کیستیک می توان به پریود نامنظم اشاره کرد. چرخه های قاعدگی بیش از 35 روز، کمتر از 8 چرخه قاعدگی در سال، عدم رخ دادن قاعدگی به مدت 4 ماه یا بیشتر یا قاعدگی های طولانی که همراه با خون ریزی شدید یا اندک است، مثال هایی از قاعدگی و پریود نامنظم می باشند.
• افزایش سطح هورمون های مردانه: بالا رفتن سطح هورمون های مردانه (آندروژن ها) منجر به بروز علائمی مانند رشد موی اضافی در صورت و بدن که به اصطلاح به آن پرمویی (Hirsutism) می گویند یا بروز آکنه های بزرگسالی یا آکنه های شدید نوجوانی و یا طاسی با الگوی مردانه (androgenic alopecia) می گردد.
• تخمدان های پر کیست: تخمدان ها بزرگ می شوند و حاوی کیست های متعدد دارای مایع می شوند که سلول های تخمک را احاطه می کنند.
• اضافه وزن و چاقی: یکی دیگر از علائم تخمدان پلی کیستیک، افزایش وزن و چاقی می باشد.
• ناباروری: سندرم تخمدان پلی کیستیک در بسیاری از موارد ممکن است باعث مشکلات ناباروری گردد.

علت تخمدان پلی کیستیک (PCO)

موارد مختلفی ممکن است علت تخمدان پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان باشند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:

• میزان بالای هورمون انسولین: انسولین هورمونی است که در پانکراس تولید می شود و به سلول ها اجازه می دهد تا از شکر (گلوکز) به عنوان منبع اولیه انرژی استفاده کنند. اگر مقاومت نسبت به انسولین وجود داشته باشد، توانایی بدن در استفاده موثر از انسولین مختل می شود و پانکراس مجبور به تولید بیشتر هورمون انسولین می شود تا گلوکز در اختیار سلول ها قرار بگیرد. انسولین اضافی با افزایش تولید هورمون های آندروژن، تخمدان ها را درگیر می کند و باعث تداخل در روند تخمک گذاری می شود.
• التهاب خفیف: التهاب نیز یک علت تخمدان پلی کیستیک می باشد. سلول های سفید خون ترکیباتی تولید می کنند تا در پاسخی به نام التهاب، علیه عفونت ها وارد مبارزه شوند. تحقیقات نشان می دهد که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، التهاب خفیفی دارند که تخمدان های پرکیست را برای تولید هورمون های آندروژن تحریک می کند.
• وراثت: تحقیقات نشان می دهند که در صورت وجود سابقه خانوادگی ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، احتمال ابتلا به این عارضه افزایش می یابد.

عوارض سندرم تخمدان پلی کیستیک

داشتن علائم تخمدان پلی کیستیک، مخصوصا اگر علت ابتلا چاقی باشد، احتمال بروز شرایط و اختلالات زیر را افزایش می دهد:

• دیابت نوع دو؛
• فشار خون بالا؛
• اختلالات کلسترول و چربی، مانند افزایش تری گلیسرید ها یا کاهش کلسترول خوب (HDL) سندرم متابولیک، که همگی خطر بیماری های قلبی-عروقی را افزایش می دهند؛
• بیماری کبد چرب غیرالکلی (یک التهاب حاد کبد است که در اثر تجمع چربی در کبد ایجاد می شود)؛
• ناباروری؛
• وقفه تنفسی در خواب؛
• افسردگی و اضطراب؛
• خون ریزی غیرطبیعی رحم؛
• سرطان دیواره داخلی رحم (سرطان اندومتریال) که علت آن قرار گرفتن مداوم در معرض سطوح بالای استروژن است.
• دیابت بارداری یا فشار خون بالایی که در بارداری ایجاد می شود.

درمان تنبلی تخمدان

• درمان دارویی، برای بی نظمی پریود، پس از اصلاح شیوه زندگی
• در دختران (۲ سال پس از شروع اولین سیکل ماهیانه)
• استفاده از قرص های ضد بارداری (مصرف روزانه استروژن و پروژستین) است که البته باید تحت نظر پزشک باشد.

از دیگر داروهایی که برای این اختلال استفاده می شود می توان به:

• متفورمین (در درمان دیابت نیز استفاده می شود)
• کلومیفن سیترات (در درمان ناباروری هم استفاده می شود)
• داروهای کاهش و رفع موهای زائد
• جراحی برای سوراخ کردن تخمدان با سوزن های ریز یا لیزر تا روند تخمک گذاری به حال عادی برگردد

از آنجا که این سندرم یک اختلال مزمن است بنابراین با قطع دارو علائم عود می نماید. (علائم آن علاج قطعی ندارد اما درمان پذیر است)
بنابراین بایستی مصرف قرص به طور متناوب بخصوص برای پیشگیری از ضخامت غیر طبیعی مخاط رحم ادامه یابد.

ولی با کاهش وزن، تغییر و اصلاح سبک زندگی فواصل بین عودها افزایش می یابد. اگر درمان هایی که گفته شد در فرد تاثیری حاصل نکرد می توان از گزینه ی جراحی نیز استفاده کرد.