تفاوت لکه بینی و قاعدگی چیست؟

تفاوت اصلی بین لکه‌بینی و قاعدگی در میزان خونریزی است. خون قاعدگی، حتی در حالت کم، معمولاً یکنواخت‌تر است و چندین روز ادامه دارد.

لکه‌بینی معمولاً نشان‌دهنده مشکل پزشکی جدی نیست. با این حال، توجه به زمان وقوع لکه‌بینی، مدت زمان آن، و سایر جزئیات مرتبط می‌تواند به تعیین علت آن کمک کند.

برخی از قاعدگی‌ها با لکه‌بینی شروع یا پایان می‌یابند و برخی از زنان خونریزی کمتری نسبت به دیگران دارند. از این رو، تشخیص تفاوت میان این دو می‌تواند دشوار باشد.

تفاوت لکه بینی و قاعدگی 

لکه‌بینی هرگونه خونریزی از واژن است که به دلیل قاعدگی ماهانه زنان نیست.

برخی از زنان به خونریزی خفیف قبل و بعد از قاعدگی نیز لکه‌بینی می‌گویند.

زنانی که چرخه‌های خود را پیگیری می‌کنند و بدنشان را به خوبی می‌شناسند، معمولاً می‌توانند تفاوت بین لکه‌بینی و خونریزی عادی را تشخیص دهند.

خونریزی قاعدگی

خونریزی قاعدگی تقریباً هر ۲۸ روز یک‌بار در زنان غیر باردار اتفاق می‌افتد. هر ماه، دیواره رحم برای بارداری آماده می‌شود. اگر زنی باردار نشود، رحم دیواره خود را ریزش می‌کند و قاعدگی ماهانه رخ می‌دهد.

برخی ویژگی‌های خونریزی قاعدگی عبارتند از:

• برنامه زمانی منظم: اگرچه فاصله زمانی بین قاعدگی‌ها در میان زنان متفاوت است، اکثر زنان در زمان‌های نسبتاً مشخصی در هر ماه قاعدگی را تجربه می‌کنند.
• الگوی خونریزی قابل پیش‌بینی: هر زن الگوی خونریزی ماهانه خود را دارد. برای بسیاری از زنان، قاعدگی با لکه‌بینی خفیف شروع می‌شود، برای یک یا دو روز سنگین‌تر می‌شود، و سپس به‌تدریج سبک‌تر شده و با لکه‌بینی پایان می‌یابد.
• زمان بدون خونریزی: برخی از زنان با مشکلات هورمونی یا بیماری‌ها ممکن است در طول ماه لکه‌بینی داشته باشند. قاعدگی معمولاً ۵-۷ روز طول می‌کشد و هیچ‌گاه یک ماه کامل ادامه ندارد.
• همراهی با علائم دیگر: در حدود یک هفته پیش از قاعدگی، تغییرات هورمونی ممکن است علائمی مانند حساسیت سینه‌ها و سردرد ایجاد کند. هنگامی که رحم برای دفع دیواره خود منقبض می‌شود، برخی از زنان گرفتگی‌هایی را تجربه می‌کنند که از خفیف تا شدید متغیر است.
• رنگ خون قاعدگی: خون قاعدگی معمولاً قرمز است. رنگ خون می‌تواند به تفکیک قاعدگی از لکه‌بینی کمک کند، اگرچه خون ممکن است در ابتدای قاعدگی یا انتهای آن قهوه‌ای باشد. برخی از زنان لخته‌های بزرگ یا رشته‌های خونی را در دوران قاعدگی خود مشاهده می‌کنند که در لکه‌بینی کمتر شایع است.

لکه‌بینی

عوامل مختلفی می‌توانند باعث لکه‌بینی شوند و الگوی لکه‌بینی در هر زن ممکن است کمی متفاوت باشد.

ویژگی‌های لکه‌بینی عبارتند از:

• زمان‌بندی نامنظم: زنان ممکن است برای یک روز لکه‌بینی داشته باشند، سپس خونریزی متوقف شود و دوباره شروع شود. برخی از زنان به‌صورت متناوب در طول ماه لکه‌بینی را تجربه می‌کنند.
• ارتباط با رویدادهای چرخه قاعدگی: لکه‌بینی غیرقابل توضیح معمولاً نامنظم است. اما لکه‌بینی ممکن است در کنار تخمک‌گذاری نیز رخ دهد. برخی از زنان هر ماه یک یا دو روز لکه‌بینی خفیف دارند.
• ممکن است با آسیب‌ها یا علائم دیگر همراه باشد: این علائم شامل درد شکمی می‌شود.
• اغلب رنگ متفاوتی با خونریزی قاعدگی عادی دارد: برخی از زنان خون قهوه‌ای را در لکه‌بینی مشاهده می‌کنند. برخی دیگر متوجه می‌شوند که خون ناشی از لکه‌بینی روشن‌تر، بافت متفاوتی دارد یا بوی غیرعادی دارد.
• ممکن است به داروهای هورمونی جلوگیری از بارداری مرتبط باشد: شروع مصرف داروی جدید جلوگیری از بارداری هورمونی می‌تواند مقدار و زمان خونریزی را تغییر دهد.

دلایل شایع لکه بینی

لکه‌بینی همیشه به معنای وجود مشکل نیست. برخی از دلایل شایع لکه‌بینی در زنان عبارتند از:

تخمک‌گذاری

هنگامی که تخمدان‌ها یک تخمک را در زمان تخمک‌گذاری آزاد می‌کنند، یک فولیکول کوچک پاره می‌شود تا تخمک خارج شود. در برخی از زنان، این فرآیند باعث لکه‌بینی خفیف می‌شود که یک روز ادامه دارد. ممکن است چند روز قبل از تخمک‌گذاری یک درد ناگهانی در سمت راست یا چپ پایین شکم احساس شود.

لکه‌بینی ناشی از تخمک‌گذاری در میانه چرخه رخ می‌دهد و هرگز شدید نیست. به‌ندرت ممکن است همراه با گرفتگی خفیف باشد که از چند ساعت تا یک روز طول بکشد.

فیبروم‌ها یا پولیپ‌های رحمی

فیبروم‌ها و پولیپ‌های رحمی رشدهای غیرسرطانی در رحم هستند. بااین‌حال، ممکن است بسیار بزرگ شوند و باعث درد و علائم دیگر شوند.

بسیاری از زنان با فیبروم‌ها یا پولیپ‌ها خونریزی نامنظم بین دوره‌های قاعدگی را تجربه می‌کنند. برخی از انواع لکه‌بینی می‌توانند حضور این رشدهای رحمی را نشان دهند. این شامل لکه‌بینی‌هایی است که در چندین چرخه ادامه دارد یا همراه با موارد زیر است:

• درد لگن
• مشکلات باروری
• دوره‌های قاعدگی نامنظم

خونریزی ناشی از لانه‌گزینی

حدود یک هفته پس از لقاح تخمک توسط اسپرم، تخمک باید در دیواره رحم لانه‌گزینی کند. گاهی این فرآیند باعث خونریزی خفیفی می‌شود که به‌عنوان خونریزی لانه‌گزینی شناخته می‌شود.

این خونریزی معمولاً فقط یک یا دو روز طول می‌کشد و حدود یک هفته پس از تخمک‌گذاری رخ می‌دهد. این معمولاً یک یا دو هفته قبل از موعد قاعدگی زنان اتفاق می‌افتد.

داروهای جلوگیری از بارداری هورمونی

داروهای جلوگیری از بارداری هورمونی، از جمله قرص‌های ضدبارداری و آمپول‌ها یا ایمپلنت‌های هورمونی، می‌توانند باعث لکه‌بینی شوند. لکه‌بینی به‌ویژه در چند ماه اول مصرف رایج است، زیرا هورمون‌های بدن با داروهای جلوگیری از بارداری تطبیق پیدا می‌کنند.

لکه‌بینی ممکن است در طول زمان تغییر کند، به‌صورت متناوب رخ دهد یا از الگویی قابل پیش‌بینی پیروی کند. اگر لکه‌بینی چند ماه پس از شروع مصرف داروهای جلوگیری از بارداری، بدون سابقه لکه‌بینی قبلی، آغاز شود، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل زمینه‌ای باشد و زن باید به پزشک مراجعه کند.

شیردهی

شیردهی باعث سرکوب تخمک‌گذاری می‌شود، به‌ویژه اگر نوزاد به‌طور انحصاری از شیر مادر تغذیه کند. بااین‌حال، مهم است بدانید که تخمک‌گذاری حدود ۲ هفته قبل از اولین قاعدگی اتفاق می‌افتد، بنابراین امکان باردار شدن در دوران شیردهی وجود دارد.

بسیاری از زنانی که شیرده هستند، لکه‌بینی را تجربه می‌کنند. تغییرات هورمونی مرتبط با شیردهی می‌تواند باعث لکه‌بینی شود.

همچنین تغییرات هورمونی که هنگام آماده شدن بدن برای اولین تخمک‌گذاری پس از زایمان رخ می‌دهد، ممکن است لکه‌بینی را تحریک کند.

آسیب‌ها

آسیب به واژن، دهانه رحم یا رحم ممکن است باعث خونریزی غیرطبیعی شود. به‌عنوان مثال، رابطه جنسی خشن یا تست پاپ اسمیر می‌تواند دهانه رحم یا بافت واژن را تحریک کرده و باعث خونریزی شود.

اگر خونریزی خفیف باشد و با درد همراه نباشد، معمولاً می‌توان صبر کرد تا ببینید آیا خونریزی متوقف می‌شود یا خیر. بااین‌حال، خونریزی غیرقابل توضیح که شدید باشد یا با درد همراه باشد، می‌تواند یک وضعیت اورژانسی پزشکی باشد.

سقط جنین

حدود نیمی از زنانی که در دوران بارداری خونریزی را تجربه می‌کنند، دچار سقط جنین می‌شوند. در برخی موارد، خونریزی اولین نشانه بارداری است. سقط جنین در مراحل بسیار اولیه ممکن است با قاعدگی غیرمعمولاً شدید اشتباه گرفته شود.

عفونت‌های مقاربتی (STIs)

برخی از عفونت‌های مقاربتی می‌توانند باعث خونریزی غیرطبیعی واژن شوند که شبیه لکه‌بینی است. سوزاک یکی از عوامل شایع است که ممکن است باعث ترشح غیرطبیعی یا احساس سوزش هنگام ادرار شود.

بیماری التهابی لگن (PID) نوعی التهاب مزمن لگن است که در اثر عفونت ایجاد می‌شود. زنانی که مبتلا به PID هستند، در صورت عدم درمان علائم، ممکن است دچار ناباروری شوند. PID اغلب باعث لکه‌بینی می‌شود، به‌ویژه پس از رابطه جنسی. این بیماری همچنین می‌تواند باعث درد لگنی شود.

سرطان

اگرچه نادر است، لکه‌بینی ممکن است یکی از علائم سرطان باشد. انواع سرطانی که می‌توانند باعث لکه‌بینی شوند عبارتند از:

• سرطان واژن
• سرطان دهانه رحم
• سرطان رحم
• سرطان تخمدان

لکه‌بینی معمولاً با درد و علائم دیگر همراه است و ممکن است چندین ماه ادامه داشته باشد. علائم ممکن است به‌طور موقت بهتر شوند و سپس بدتر شوند یا به‌تدریج وخیم‌تر شوند.

زنانی که یائسه شده‌اند یا سابقه خانوادگی این نوع سرطان‌ها را دارند، در معرض خطر بیشتری هستند. خونریزی واژینال در زنان یائسه هرگز طبیعی نیست.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

هر زنی که لکه‌بینی طولانی‌مدت یا جدید و غیرقابل توضیح را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کند. زنان باید فوراً با پزشک تماس بگیرند اگر:

• لکه‌بینی شدید است، باعث سرگیجه می‌شود، یا با بوی بد همراه است
• اخیراً مورد تجاوز جنسی قرار گرفته‌اند
• فکر می‌کنند لکه‌بینی به دلیل آسیب است
• باردار هستند یا احتمال بارداری وجود دارد
• بعد از یائسگی دچار لکه‌بینی شده‌اند
• لکه‌بینی بیش از چند روز طول بکشد
• با درد همراه باشد
• به‌صورت متناوب در بیش از یک چرخه ادامه پیدا کند

در برخی شرایط، زنان می‌توانند کمی صبر کنند و ببینند آیا لکه‌بینی متوقف می‌شود یا خیر. این شرایط شامل مواردی است که:

• لکه‌بینی مشابه لکه‌بینی‌هایی است که قبلاً داشته‌اند
• احتمالاً ناشی از لانه‌گزینی است
• ممکن است به دلیل تخمک‌گذاری باشد

اگر زنان مطمئن نیستند که کدام‌یک از این شرایط به وضعیت آن‌ها مرتبط است، بهتر است محتاط باشند و برای دریافت مشاوره با پزشک تماس بگیرند. با این حال، در اکثر موارد لکه‌بینی نشانه یک بیماری پزشکی نیست و ممکن است فقط موقتی باشد.