سرطان پروستات در مردان، دلایل ابتلا و راه‌های درمان

سرطان پروستات در مردان معمولا زود تشخیص داده می‌شود و اغلب به کندی رشد می‌کند. 

علائم سرطان پروستات در مردان

سرطان پروستات ممکن است در ابتدا علائمی ایجاد نکند، اما اکثر سرطان‌های پروستات در مراحل اولیه یافت می‌شوند. علائم و نشانه‌های سرطان پروستات در مراحل اولیه عبارتند از:

• وجود خون در ادرار که ممکن است باعث شود ادرار صورتی، یا قرمز به نظر برسد
• خون در منی
• نیاز به دفع بیشتر ادرار
• مشکل در ادرار کردن
• بیدار شدن برای دفع بیشتر ادرار در شب

اگر سرطان پروستات گسترش یابد، ممکن است علائم دیگری رخ دهد. زمانی که سرطان پروستات به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد، به آن سرطان پروستات متاستاتیک می‌گویند. علائم و نشانه‌های سرطان پیشرفته پروستات شامل موارد زیر است:

• نشت تصادفی ادرار
• کمردرد
• درد استخوان
• مشکل در نعوظ
• احساس خستگی بسیار
• کاهش وزن بدون تلاش
• ضعف در بازوها یا پاها

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟ 

اگر علائمی دارید که شما را نگران می‌کند، به پزشک مراجعه کنید. اغلب مشخص نیست که چه چیزی باعث سرطان پروستات می‌شود. اما سن بالاتر، چاقی و سابقه خانوادگی سرطان پروستات برخی از دلایل آن است. با این حال، علت دقیق سرطان پروستات اغلب مشخص نیست.

سرطان پروستات زمانی شروع می‌شود که سلول‌های پروستات تغییراتی در DNA خود ایجاد می‌کنند.

عوامل خطر سرطان پروستات در مردان

عوامل خطر سرطان پروستات در مردان عبارتند از:

• سن بالاتر: خطر ابتلا به سرطان پروستات با افزایش سن افزایش می‌یابد و بعد از ۵۰ سالگی بیشتر شایع است.
• نژاد و قومیت: برخی قومیت‌ها بیشتر احتمال دارد به این سرطان مبتلا شوند. 
• سابقه خانوادگی سرطان پروستات: اگر یکی از بستگان خونی مانند والدین به سرطان پروستات مبتلا باشند،‌ احتمال ابتلای شما به آن بیشتر می‌شود.
• تغییرات DNA: برخی تغییرات DNA که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد از والدین به فرزندان منتقل می‌شود.
• چاقی: احتمال ابتلا به سرطان پروستات در افرادی که چاق هستند در مقایسه با افرادی که وزن مناسبی دارند بیشتر است.
• سیگار کشیدن: افراد مبتلا به سرطان پروستات که سیگار می‌کشند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عود سرطان باشند.

عوارض سرطان پروستات در مردان

عوارض سرطان پروستات عبارتند از:

• سرطانی که گسترش می یابد: سرطان پروستات می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها یا سایر اندام‌ها سرایت کند. هنگامی که سرطان پروستات گسترش می‌یابد، به آن سرطان پروستات متاستاتیک می‌گویند. 
• بی‌اختیاری: سرطان پروستات و درمان آن می‌تواند باعث نشت ادرار یا بی‌اختیاری ادرار شود.
• اختلال در نعوظ: مشکل در نعوظ را اختلال نعوظ می‌گویند که می‌تواند ناشی از سرطان پروستات یا درمان آن باشد.

پیشگیری از سرطان پروستات در مردان

هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان پروستات وجود ندارد. با رعایت موارد زیر می‌توانید خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش دهید:

• یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید: از انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل استفاده و میزان مصرف چربی‌های حیوانی را محدود کنید. غذاهایی که با خطر کمتر سرطان پروستات مرتبط هستند عبارتند از: گوجه‌فرنگی، کلم بروکلی، گل کلم و سویا.
• ورزش کنید: انتخاب سبک زندگی سالم مانند ورزش می‌تواند از ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها مانند سرطان پروستات پیشگیری کند. 
• وزن سالم داشته باشید: اگر وزن فعلی شما سالم است، برای حفظ آن تلاش کنید.
• سیگار نکشید: سیگار نکشیدن نیز یکی از موارد سبک زندگی سالم است.

تشخیص سرطان پروستات

تشخیص سرطان پروستات اغلب با معاینه و آزمایش خون شروع می‌شود که بخشی از غربالگری سرطان پروستات است.

غربالگری سرطان پروستات

آزمایش‌های غربالگری سرطان پروستات به بررسی سرطان پروستات در افرادی می‌پردازد که هیچ علامتی از این بیماری ندارند. آزمایشات معمولا شامل آزمایش خون آنتی‌ژن اختصاصی پروستات و معاینه دیجیتالی رکتوم است.

معاینه رکتال دیجیتال

معاینه دیجیتال رکتوم گاهی اوقات به عنوان بخشی از غربالگری سرطان پروستات انجام می‌شود.

آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات

آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات، یک آزمایش خون است که میزان آنتی‌ژن اختصاصی پروستات را در خون اندازه‌گیری می‌کند. آنتی‌ژن اختصاصی پروستات که PSA نیز نامیده می‌شود، ماده‌ای است که سلول‌های پروستات می‌سازند. وجود سطح بالای PSA در خون می‌تواند نشانه سرطان پروستات باشد.

سونوگرافی پروستات

اولتراسوند، یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تهیه تصاویر از بدن استفاده می‌کند.

ام آر آی پروستات

تصویربرداری تشدید مغناطیسی که MRI نیز نامیده می‌شود، از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری از داخل بدن استفاده می‌کند.

بیوپسی پروستات

بیوپسی یا نمونه‌برداری، روشی برای برداشتن نمونه‌ای از بافت برای آزمایش در آزمایشگاه است. بیوپسی پروستات شامل برداشتن بافت از پروستات است. انواع روش‌های بیوپسی پروستات عبارتند از: بیوپسی پروستات ترانس رکتال و بیوپسی پروستات پرینه.

بیوپسی پروستات، خطر خونریزی را به همراه دارد. سایر عوارض جانبی شامل وجود خون در ادرار و خون در منی است. گاهی اوقات بیوپسی پروستات باعث مشکل در ادرار یا عفونت می‌شود.

گروه نمره و نمره گلیسون

نمره و گروه نمره گلیسون، اعدادی هستند که سرعت رشد پروستات را مشخص می‌کنند. درجات سرطان پروستات از 1 تا 5 متغیر است. درجه 1 درجه بسیار پایین و درجه 5 درجه بسیار بالا است.

آزمایش بیومارکر سرطان پروستات

آزمایش بیومارکر برای سرطان به دنبال نشانگرهای زیستی در سلول‌های سرطانی است و نتایج به متخصصان مراقبت‌های بهداشتی کمک می‌کند تا در مورد آنچه در داخل سلول‌های سرطانی می‌گذرد بیشتر بدانند.

مراحل سرطان پروستات

مراحل سرطان پروستات از 1 تا 4 متغیر است. تعداد کمتر به این معنی است که سرطان کوچک و فقط در پروستات است. مراحل سرطان پروستات عبارتند از:

• مرحله ۱ سرطان پروستات: به این معنی است که سرطان کوچک و فقط در پروستات است.
• مرحله ۲A سرطان پروستات: ممکن است سرطان کوچک باشد که فقط یک طرف پروستات را درگیر کرده، اما سطح PSA متوسط ​​است. یا این‌که که سرطان هر دو طرف پروستات را درگیر کرده، اما سطح PSA پایین است.
• مرحله ۲B سرطان پروستات: سرطان ممکن است رشد کرده باشد تا هر دو طرف غده پروستات را درگیر کند. در این مرحله سطح PSA در حد متوسط ​​است.
• مرحله ۲C سرطان پروستات: سرطان ممکن است رشد کرده باشد تا هر دو طرف غده پروستات را درگیر کند. سطح PSA متوسط ​​است.
• مرحله ۳A سرطان پروستات: سرطان ممکن است رشد کرده باشد تا هر دو طرف غده پروستات را درگیر کند. سطح PSA بالاست.
• مرحله ۳B سرطان پروستات: سرطان ممکن است به وزیکول‌های منی، مثانه، رکتوم یا سایر اندام‌های مجاور گسترش یابد. سطح PSA ممکن است پایین، متوسط ​​یا بالا باشد.
• مرحله ۳C سرطان پروستات: سرطان پروستات مرحله ۳C دارای گروه درجه ۵ است. این سرطان پروستات هر اندازه‌ای را شامل می‌شود. سرطان ممکن است فراتر از پروستات رشد کرده باشد، اما هنوز گسترش نیافته است.
• مرحله ۴A سرطان پروستات: سرطان پروستات به غدد لنفاوی گسترش یافته است.
• مرحله ۴B سرطان پروستات: سرطان پروستات به سایر قسمت‌های بدن مانند استخوان‌ها گسترش یافته است.

پیش‌آگهی سرطان پروستات

پیش‌آگهی سرطان مشخص می‌کند که چقدر احتمال دارد که سرطان قابل درمان باشد. پیش‌آگهی به موارد زیر بستگی دارد:

• سن
• سلامت کلی
• مرحله سرطان
• نتایج آزمایش PSA
• نتایج بیوپسی پروستات

درمان سرطان پروستات

درمان‌های سرطان پروستات شامل جراحی، پرتودرمانی و دارو می‌شود. داروهای سرطان پروستات شامل هورمون‌درمانی، شیمی‌درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی است. گاهی اوقات از درمان‌های دیگری برای درمان سرطان پروستات استفاده می‌شود که شامل انجام درمان فرسایشی با گرما یا سرما برای آسیب رساندن به سلول‌های سرطانی و دریافت دارویی است که به طور مستقیم به سلول‌های سرطانی پرتو می‌دهد.

جراحی برای سرطان پروستات

جراحی برای سرطان پروستات اغلب شامل برداشتن پروستات است. جراحی برای برداشتن پروستات، پروستاتکتومی نامیده می‌شود. جراحی سرطان پروستات، خطر خونریزی، عفونت، درد و لخته شدن خون را به همراه دارد. در صورت وقوع، این عوارض به زودی پس از جراحی رخ می‌دهد. جراحی سرطان پروستات، در طولانی مدت می‌تواند باعث بی‌اختیاری ادرار یا باعث ایجاد مشکل در نعوظ شود.

پرتودرمانی خارجی برای سرطان پروستات

پرتودرمانی، سرطان را با پرتوهای انرژی قدرتمند درمان می‌کند. پرتودرمانی خارجی برای سرطان پروستات می‌تواند عوارض جانبی مانند تحریک روده ایجاد کند و باعث اسهال، مدفوع خونی و احساس عدم تخلیه کامل روده شود. سایر عوارض جانبی شامل تکرر ادرار، ادرار دردناک و مشکل در شروع ادرار است.

براکی‌تراپی برای سرطان پروستات

براکی‌تراپی شامل قرار دادن پرتو در داخل بدن است و یکی از انواع پرتودرمانی است. عوارض جانبی براکی‌تراپی برای سرطان پروستات شامل تکرر ادرار، ادرار دردناک و وجود خون در ادرار است. ممکن است اسهال، یبوست و احساس عدم تخلیه کامل روده نیز وجود داشته باشد و باعث اختلال نعوظ نیز شود.

درمان ابلیشن برای سرطان پروستات

این روش درمان را مستقیما روی سلول‌های سرطانی اعمال می‌کند تا به آن‌ها آسیب برساند. مثلا در کرایوآبلیشن برای سرطان پروستات از سرما برای آسیب رساندن به سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. 

هورمون‌درمانی برای سرطان پروستات

هورمون‌درمانی برای سرطان پروستات درمانی است که هورمون تستوسترون را از ساختن یا رسیدن به سلول‌های سرطانی پروستات متوقف می‌کند. هورمون‌درمانی اغلب برای درمان سرطان پروستات که به غدد لنفاوی یا سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته، استفاده می‌شود. عوارض جانبی هورمون‌درمانی سرطان پروستات شامل گرگرفتگی، مشکلات خواب، از دست دادن عضلات و افزایش چربی بدن است. ممکن است میل جنسی کاهش یابد و نعوظ دشوارتر باشد. سایر خطرات هورمون‌درمانی، شامل افزایش احتمال ابتلا به دیابت و بیماری قلبی است.

شیمی‌درمانی برای سرطان پروستات

شیمی‌درمانی، سرطان را با داروهای قوی درمان می‌کند. درمان‌ها معمولا هر سه هفته یک بار انجام می‌شود. عوارض جانبی این داروها شامل احساس خستگی بسیار، کبودی آسان و عفونت‌های مکرر است. آن‌ها همچنین می‌توانند به اعصاب انگشتان دست و پا آسیب بزنند.

درمان هدفمند برای سرطان پروستات

درمان هدفمند برای سرطان، درمانی است که از داروهایی استفاده می‌کند که به مواد شیمیایی خاص در سلول‌های سرطانی حمله می‌کنند. عوارض جانبی داروهای درمان هدفمند برای سرطان پروستات شامل احساس خستگی بسیار، حالت تهوع و از دست دادن اشتها است. سایر عوارض جانبی عبارتند از: اسهال، سرفه، کبودی آسان و عفونت‌های مکرر.

ایمونوتراپی برای سرطان پروستات

ایمونوتراپی سرطان، یک درمان با دارو است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند سلول‌های سرطانی را از بین ببرد. متخصصان مراقبت‌های بهداشتی گاهی از درمان‌های ایمونوتراپی سرطان پروستات برای سرطانی که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته استفاده می‌کنند.

درمان‌های رادیودارویی برای سرطان پروستات

درمان‌های رادیودارویی، داروهایی هستند که حاوی یک ماده رادیواکتیو هستند. برای سرطان پروستات، درمان‌های رادیودارویی معمولا زمانی که سرطان پیشرفته باشد استفاده می‌شود. افراد مبتلا به سرطان پروستات مرحله 4 که به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته است، که سرطان پروستات متاستاتیک نیز نامیده می شود، ممکن است تحت درمان‌های رادیودارو قرار بگیرند.

برخی از داروهای رادیودارو حاوی ماده رادیواکتیو هستند که به سمت استخوان‌ها جذب می‌شود. این درمان می‌تواند به درد استخوان و سایر علائم کمک کند و عوارض جانبی شامل اسهال و احساس خستگی بسیار است.

خلاصه

وجود خون در ادرار،‌ یا مایع منی و مشکل در ادرار کردن، برخی از نشانه‌های سرطان پروستات در مردان است. سرطان پروستات در مردان با روش‌هایی مانند آزمایش بیومارکر، بیوپسی پروستات و ام آر آی پروستات تشخیص داده می‌شود و درمان آن از طریق برخی روش‌ها مانند جراحی،‌ پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است.