زنان باردار در دوران بارداری تغییرات جسمی زیادی را تجربه می‌کنند. یکی از شایع‌ترین علائمی که یک زن باردار ممکن است با آن مواجه شود، احساس گرمی پاها در شب است. اگرچه این حالت ممکن است ناراحت‌کننده و آزاردهنده باشد، اما معمولاً جای نگرانی ندارد.  

علت گرم شدن پاها در شب هنگام بارداری چیست؟

گرم شدن پاها در شب در دوران بارداری عمدتاً ناشی از تغییرات هورمونی، افزایش حجم خون و افزایش وزن است که همه این عوامل می‌توانند باعث تورم و کاهش گردش خون در پاها شوند.  

تغییرات هورمونی:

با ترشح بیشتر هورمون‌ها در بدن برای حمایت از رشد جنین، ممکن است تغییراتی در دمای بدن و نحوه درک تغییرات دما ایجاد شود. در دوران بارداری، این تغییرات هورمونی قابل‌توجه می‌توانند بر سیستم گردش خون تأثیر بگذارند. هورمون پروژسترون که مسئول شل کردن عضلات رحم برای تطابق با رشد جنین است، می‌تواند باعث شل شدن رگ‌های خونی در پاها نیز شود. این امر منجر به کاهش جریان خون و افزایش احتباس مایعات می‌گردد. 

افزایش حجم خون:

رحم در حال رشد به رگ‌های لگن فشار وارد می‌کند که این موضوع می‌تواند گردش خون را بیشتر کاهش داده و باعث تورم در پاها شود. افزایش حجم خون در دوران بارداری این فشار را تشدید می‌کند و بار اضافی بر سیستم گردش خون وارد می‌نماید. این مسئله می‌تواند باعث افزایش دمای بدن شود که در نتیجه، پاها گرم‌تر از حد معمول احساس می‌شوند.  

افزایش وزن بدن:

افزایش وزن در دوران بارداری نیز می‌تواند در گرم شدن پاها در شب نقش داشته باشد. وزن اضافی به پاها فشار وارد کرده و باعث تورم و ناراحتی آن‌ها می‌شود.

چه شرایطی باعث داغی پاها می‌شود؟

چندین بیماری و وضعیت می‌توانند باعث احساس داغی در پاها شوند، از جمله:

• نوروپاتی محیطی: این وضعیت به اعصابی که پیام‌ها را از مغز و نخاع به سایر نقاط بدن (به‌ویژه پاها و ساق‌ها) منتقل می‌کنند، آسیب می‌زند. دیابت یکی از شایع‌ترین علل نوروپاتی محیطی است.

• کم‌کاری تیروئید: در این حالت، غده تیروئید به‌اندازه کافی هورمون تولید نمی‌کند که می‌تواند منجر به علائم مختلفی از جمله داغی پاها شود.

• پای ورزشکار (عفونت قارچی): این عفونت قارچی پوست پا را درگیر کرده و باعث خارش، سوزش و قرمزی می‌شود.

• بیماری رینود: این بیماری باعث تنگ شدن رگ‌های خونی در انگشتان دست و پا شده و جریان خون به این نواحی را کاهش می‌دهد. در نتیجه، پاها ابتدا سرد و سپس با بازگشت جریان خون، داغ و گزگز می‌کنند.

• داروها: برخی داروها مانند ضدافسردگی‌ها، داروهای فشار خون و آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است عوارض جانبی مانند داغی پاها داشته باشند.

• یائسگی: زنانی که در دوران یائسگی هستند ممکن است گرگرفتگی را تجربه کنند که می‌تواند باعث داغی و ناراحتی پاها شود.

• بیماری کلیوی: بیماری مزمن کلیوی می‌تواند به دلیل نوروپاتی (آسیب عصبی) منجر به داغی پاها شود. وقتی کلیه‌ها به‌درستی کار نکنند، سموم در بدن تجمع یافته و به اعصاب پاها آسیب می‌زنند.

شایع‌ترین مشکلات پا در دوران بارداری چیست؟

زنان باردار ممکن است طیف وسیعی از علائم مرتبط با پا و ساق پا را تجربه کنند، از جمله:

• تورم (ادم): تورم، به‌ویژه در پاها و مچ پا، به دلیل افزایش احتباس مایعات و کاهش گردش خون در اندام تحتانی شایع است.

• واریس: رگ‌های واریسی، رگ‌های متورم و پیچ‌خورده‌ای هستند که به رنگ آبی یا بنفش دیده می‌شوند. این وضعیت به دلیل فشار افزایش‌یافته بر رگ‌های لگن در بارداری رخ می‌دهد.

• گرفتگی عضلات پا: اسپاسم ناگهانی یا سفتی عضلات پا در بارداری شایع است و ممکن است به تغییرات گردش خون و عملکرد اعصاب مرتبط باشد.

• کف پای صاف: افزایش وزن در بارداری می‌تواند باعث صاف شدن قوس کف پا و پرونیشن بیش‌ازحد (چرخش پا به داخل هنگام راه رفتن) شود که منجر به درد و ناراحتی می‌شود.

• التهاب فاشیای کف پا (پلانتار فاشئیت): این عارضه به دلیل التهاب رباط کف پا ایجاد شده و باعث درد پاشنه و سفتی می‌شود. افزایش وزن و تغییرات بیومکانیک پا در بارداری آن را تشدید می‌کند.

• ناخن‌های فرورفته در پوست: تغییرات هورمونی می‌تواند باعث ضخیم‌تر و شکننده‌تر شدن ناخن‌ها شده و احتمال فرورفتن آن‌ها در پوست اطراف را افزایش دهد.

راه‌های کاهش داغی پاها در شب هنگام بارداری چیست؟

برای تسکین این مشکل می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:

• نوشیدن آب کافی: هیدراته ماندن به تنظیم دمای بدن و کاهش داغی پاها کمک می‌کند.

• پوشیدن لباس‌های تنفس‌پذیر: استفاده از لباس‌های گشاد و نخی مانند کتان یا بامبو به خنک‌ماندن پاها کمک می‌کند.

• بالا نگه‌داشتن پاها: قرار دادن پاها روی بالشت هنگام خواب گردش خون را بهبود بخشیده و تورم را کاهش می‌دهد.

• استفاده از پنکه یا کولر: خنک‌نگه‌داشتن اتاق خواب به تنظیم دمای بدن کمک می‌کند.

• رعایت عادات خواب سالم: پرهیز از کافئین و وسایل الکترونیکی قبل از خواب و داشتن برنامه خواب منظم مفید است.

• جوراب فشاری: پوشیدن جوراب فشاری در طول روز گردش خون را بهبود بخشیده و تورم را کاهش می‌دهد.

• ماساژ پاها: ماساژ پا با توپ تنیس یا وردنه به بهبود جریان خون کمک می‌کند.

• خیساندن پاها در آب خنک: قرار دادن پاها در آب خنک به مدت ۲۰ دقیقه قبل از خواب تورم و داغی را کاهش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

داغی پاها معمولاً پس از زایمان و بازگشت بدن به حالت قبل از بارداری برطرف می‌شود. در صورت تداوم علائم، مشورت با پزشک برای رد کردن سایر مشکلات پزشکی ضروری است. با تغییرات سبک زندگی و درمان‌های خانگی می‌توان این مشکل را به‌طور مؤثر مدیریت کرد.

سؤالات متداول

۱. سندرم پای داغ چیست؟

یک عارضه شایع در بارداری ناشی از گردش خون ضعیف و احتباس مایعات است که باعث درد و سوزش پا می‌شود. پوشیدن کفش راحت و ماساژ پا می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۲. درمان سندرم پای داغ چیست؟

جوراب فشاری و ماساژ پا به بهبود گردش خون و کاهش تورم کمک می‌کنند.

۳. آیا داغی پاها می‌تواند نشانه مشکلات قلبی باشد؟

بله، در برخی موارد، نارسایی قلبی باعث تجمع مایعات در اندام‌ها و کاهش خونرسانی به پاها می‌شود.

۴. آیا داغی پاها واقعی است؟

بله، اما معمولاً موقتی است و با ماساژ یا کمپرس بهبود می‌یابد.

۵. علت سوزش و گرمی پاها در شب چیست؟

می‌تواند ناشی از گردش خون ضعیف، عفونت یا در بیماران دیابتی، نوروپاتی باشد.

۶. چگونه می‌توان سوزش پاها را در شب کاهش داد؟

خیساندن پاها در آب خنک، کمپرس گرم و ماساژ مفید هستند.

۷. کدام درد پا خطرناک است؟

درد ناشی از آسیب، زخم‌های چرکی یا ناتوانی در تحمل وزن نیاز به بررسی فوری دارد.