استخوانهای آلوده به میکروپلاستیک؛ زنگ خطری برای سلامتی

نفوذ میکروپلاستیکها به استخوانهای انسان تأیید شد؛ ذرات ریز پلاستیکی که میتوانند سلامت استخوانها را به خطر انداخته و روند رشد و ترمیم آنها را مختل کنند. این یافته زنگ هشدار جدیدی درباره تأثیرات گسترده آلودگی پلاستیکی بر بدن انسان است.
فهرست مطالب
میکروپلاستیکها بهصورت گستردهای در محیط پراکنده شدهاند، بهگونهای که هر روز در حال مصرف، استنشاق و حتی بلعیدن آنها هستیم. این ذرات کوچک پلاستیکی تاکنون در نقاط مختلف بدن انسان از جمله مدفوع، جفت جنین، اندامهای تولیدمثلی و حتی مغز یافت شدهاند. اکنون محققان هشدار دادهاند که میکروپلاستیکها به بافت استخوان نیز رخنه کردهاند.
میکروپلاستیکها؛ مهاجم کوچک به استخوانها
میکروپلاستیکها ذراتی با اندازهای کمتر از ۵ میلیمتر هستند که یا از تجزیه پلاستیکهای بزرگ منشأ میگیرند یا به طور مستقیم از صنایع نفتی به دست میآیند. پژوهشهای جدید نشان دادهاند که این ذرات (و همچنین نسخههای کوچکترشان به نام نانوپلاستیکها) میتوانند آثار زیانباری بر سلامت اسکلت بدن داشته باشند.
رودریگو بوئنو دِ اولیویرا، محقق دانشگاه ایالتی کمپیناس در برزیل، بیان میکند: «بر اساس مطالعات متعدد، میکروپلاستیکها قادرند به عمق بافتهای استخوانی مانند مغز استخوان نفوذ کنند و احتمالاً تعادل متابولیکی این بافت را به هم بزنند.»
تجمع میکروپلاستیکها در بافت استخوان
مطالعات انسانی نشان داده که این ذرات پلاستیکی پس از ورود به بدن و جریان یافتن در خون، ممکن است در بافت استخوان تجمع یابند. در تحقیقات حیوانی نیز مشاهده شده که این تجمع میتواند باعث کندی رشد استخوانها شود.
میکروپلاستیکها همچنین سلولهای کلیدی استخوانی موسوم به «استئوکلاستها» را هدف میگیرند. این سلولها در فرایند رشد و ترمیم استخوانها نقش اساسی دارند. اختلال در فعالیت آنها میتواند به ضعیف شدن استخوانها و افزایش خطر شکستگی یا تغییر شکل ساختاری آنها منجر شود.
میان تهدیدات زیستمحیطی و سلامت انسانی
آزمایشهای انجامشده روی سلولهای استخوانی در شرایط آزمایشگاهی حاکی از آن است که میکروپلاستیکها میتوانند روند طبیعی رشد اسکلت در حیوانات را متوقف سازند. در حالی که هنوز نمیدانیم این اثرات تا چه اندازه در انسان رخ میدهند، افزایش آمار ابتلا به بیماریهایی مانند پوکی استخوان در جهان، این نگرانی را تقویت کرده است که میکروپلاستیکها شاید در تشدید چنین مشکلاتی نقشی ایفا میکنند.
با وجود هشدارهای متعدد، تولید پلاستیک همچنان در حال افزایش است. هر سال حدود ۴۰۰ میلیون تُن پلاستیک تولید میشود که نتایجی همچون ورود ۱.۸ میلیارد تُن گاز گلخانهای به جو را به دنبال دارد و همزمان تهدیدی برای سلامت انسان و محیطزیست به شمار میرود.
اهمیت تحقیقات بیشتر درباره میکروپلاستیکها
محققان بر این باورند که برای شناخت دقیقتر اثرات میکروپلاستیکها بر سلامت بدن، نیاز به سرمایهگذاری جدیتری در زمینه تحقیقات وجود دارد. هرچند که هنوز بسیاری از فرآیندهای نفوذ این ذرات به درون بدن و تاثیرات آنها بهطور کامل درک نشده است، شواهد علمی نشان میدهد که میکروپلاستیکها میتوانند به بافتهای حساس بدن آسیب برسانند و عملکردهای حیاتی را مختل کنند.
کاهش مواجهه با میکروپلاستیکها
تا زمانی که تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود، بهترین راهکار، کاهش تماسهای روزمره با این ذرات خطرناک است. برای نمونه، استفاده از فیلترهای پیشرفته میتواند وجود میکروپلاستیکها در آب آشامیدنی را به حداقل برساند. همچنین کم کردن استفاده از بطریهای پلاستیکی یکبارمصرف کمک میکند تا ورود مستقیم این ذرات به بدن کاهش یابد و تولید پلاستیکهای جدید نیز محدود شود.
علاوهبر این، لباسهایی که از الیاف مصنوعی ساخته شدهاند، هنگام شستوشو حجم زیادی از ریزالیاف پلاستیکی را وارد آب میکنند و بخشی از این مواد در نهایت به زنجیره غذایی بازمیگردد. انتخاب لباسهایی از جنس مواد طبیعی مانند پنبه یا پشم میتواند گامی مؤثر در کاهش این آلودگیها و حفظ سلامت ما و محیطزیست باشد.