تغذیه مناسب در بارداری، تاثیر بر تکامل جنین

باردارى، یکى از مهم ترین تجربه هاى زندگى یک زن است. به طور طبیعى این دوران حدود ۱۴ روز بعد از بارور شدن تخمک رسیده توسط یک اسپرم آغاز مى شود. تقریباً دو هفته بعد تخمک بارور شده که در این زمان توده اى سلولى با نام بلاستوسیست است به داخل جداره رحم نفوذ کرده و با تشکیل جفت اولیه به تکثیر ادامه مى دهد.

از هفته سوم و چهارم تمایز سلول ها آغاز و لوله عصبى تشکیل مى گردد. در هفته هاى پنجم و ششم جوانه هاى چشم و گوش ظاهرشده و به دنبال آن دستگاه تناسلى، کلیه ها، کام و دندان ها تشکیل مى شوند. این مرحله که دوره رویانى نامیده مى شود و تا هفته دهم باردارى ادامه مى یابد توأم با رشد سریع و ایجاد جوانه هاى اعضاى اصلى بدن است و به همین دلیل مواد آسیب رسان و کمبودهاى شدید تغذیه اى مى تواند خطر جدى براى رویان ایجاد کند.

جفت مسئول تبادلات بین مادر و جنین
تقریباً در تمام مراحل، جفت مسئول تبادلات بین مادر و جنین و انتقال اکسیژن و دى اکسید کربن، مواد غذایى و مواد زائد است. به عبارتى جفت و فضاى بین پرزى نقش ریه، دستگاه گوارش و کلیه را براى جنین ایفا مى کند. ارتباط مستقیمى بین خون جنین و خون مادر وجود ندارد و این کار از طریق سلول هایى به نام سن سیتوتروفوبلاستها انجام مى گیرد. جفت در طول حاملگى به صورت فعال و یا غیرفعال به تعداد زیادى از مواد اجازه عبور داده و مقدار و میزان انتقال آن ها را تنظیم مى کند. تعداد و اندازه سلول هاى جفت نقش مهمى را در تغذیه جنین ایفا مى کند.

مایع آمنیون بالشتکى را براى جنین فراهم مى کند که در ایمنى جنین، رشد عضلانى و اسکلتى و بلوغ ریه ها، کلیه ها و دستگاه گوارش نقش دارد اما تأثیر تغذیه اى کمى دارد. در زمان ترم حجم مایع آمنیوتیک بین 800 تا 1000 سى سى است.

غذاى مصرفى مادر

رژیم غذایى مادر منشأ مواد مورد نیاز جنین است. غذاى مصرفى توسط مادر ابتدا به شکل ذخیره اى در کبد، عضلات و بافت چربى مادر ذخیره شده و به طور مداوم و منظم نیازهاى انرژى مربوط به ترمیم بافتى و رشد بافت هاى جدید و نیازهاى مادررا در دسترس قرار مى دهد. گلوکز مهم ترین ماده تغذیه اى مورد نیاز براى رشد است.

رشد و تکامل جنین با این ریزمغذی ها

ریزمغذى هایى نظیر ید، کلسیم، فسفر و مس که براى رشد و تکامل جنین از اهمیت حیاتى برخوردارند از طریق رژیم غذایى مادر به جنین C آهن، روى، ویتامین انتقال مى یابد. کمبود این ریزمغذى ها مى تواند عوارضى نظیر سقط جنین، ناهنجارى هاى مادرزادى، کم هوشى، کوتولگى و هیپوگونادیسم، اختلال رشد جنین و جفت را براى جنین ایجاد نماید و یا مشکلاتى نظیر پوکى استخوان، دردهاى عضلانى و استخوانى و کم خونى را براى مادر موجب شود. مراقبت هاى دوران باردارى به منظور اطمینان از تأمین نیازهاى غذایى جنین و مادر و با هدف حفظ سلامت هر دو انجام مى شود. یک شیوه ى قابل اتکا و در دسترس براى کسب این اطمینان، اندازه گیرى وزن و تعیین الگوى وزن گیرى مادر در طى مراقبت هاى دوران باردارى است.