بند ناف دور گردن جنین، چرا می‌چرخد؟

باورهای غلط درمورد پیچیده شدن بند ناف وجود دارد مثلا اینکه با چرخیدن جنین در شکم مادر بند ناف دورگردنش میپیچد.بدلیل بلند بودن بند ناف و نرم بودن آن معمولا پیچیده شدن آن به،دور گردن جنین باعث ایجاد فشار زیاد به،گردن جنین نمیشود و خطر جدی برای جنین دربر نخواهد داشت ، اما این موضوع را نیز باید بگوییم که دربرخی موارد، بندناف خیلی محکم دور گردن جنین پیچیده میشود و درموارد بسیار اندک ، پیچیده شدن بند ناف ممکن است باعث ایجاد گره دربند ناف گردد و همین امر مانع ازرسیدن خون و اکسیژن به،جنین شده و مرگ جنین دررحم مادررا به،دنبال داشته باشد .

عملکرد بند ناف
بندناف، ارگانی طناب مانند و بسیار باریک که درآن، دو سرخرگ (شریان) و یک سیاهرگ (ورید) قرار دارد که باعث اتصال جنین را به،جفت میگردد. طول بندناف درطی ماههای بارداری،درحدود ۵۰ سانتیمتر میشود . البته بند ناف ممکن است کوتاه یا بلندتر شود. ضخامت بند ناف هم درجنینهای مختلف متفاوت است. هر چه جنین بیشتر رشد کند قطر بندناف نیز بیشتر میشود و قطر آن درجنین ۹ ماهه تا حدی ازیک جنین تا جنین دیگر متفاوت است.وظیفه بندناف، خونرسانی سرشار ازموادغذایی جفت به،جنین است و مواد زاید جنین را به،جفت منتقل میکند تا دفع شود. بندناف درمایع آمنیوتیک قرار دارد و مابین اندامهای جنین و دیواره رحم قرار گرفته است. بندناف امروزه به،عنوان یک عضو داخل رحم قابل رویت است و درسونوگرافی محل جفت، بندناف و مقطع بندناف بررسی میشود.اگر بندناف بجای دو سرخرگ و یک سیاهرگ، یک سرخرگ و یک سیاهرگ داشته باشد، احتمال بروز بیماریها ی قلبی درجنین بیشتر میشود و بهتر است دراین شرایط ساختمان قلب جنین نیز مورد بررسی قرار گیرد.

چرا بندناف دور جنین میپیچد؟
ممکن است تحت شرایطی خاص که قابل پیشبینی و پیشگیری نمیباشد ، بندناف دور اندامها یا دورگردن جنین پیچیده شود.برخی ها اعتقاد دارند که اگر زن باردار پا روی پایش بیاندازد باعث پیچیده شدن بندناف دور گردن جنین میگردد، اما این باور کاملا اشتباهاست و ارتباطی بین این دو وجود ندارد.برخی ازتصورات دیگر که میگویند زن باردار باید به،پهلو بخواهد و طاقباز(به،پشت) خوابیدن موجب پیچیده شدن بندناف دور گردن جنین میشود،دراینجا باید بگوییم که ازنیمه دوم بارداری، ازهفته ۲۰ تا ۲۴ به،بعد، بعلت بزرگشدن رحم، اگر شخص باردار به،پشت بخوابد، بندناف دور گردن جنین نمیپیچد، اما بعلت فشار رحم برروی عروق بزرگ شکم (رگ آئورت و سیاهرگ بزرگی که خون را به،سمت قلب میبرد)، برگشت خون ازاندامها به،قلب مختل میشود و خونرسانی به،جنین دچار اختلال میشود.دربرخی اشخاص درماه هشتم و نهم مخصوصا درمواردیکه جنین درشت است یا شخص دوقلویا چند قلو باردار باشد، بمحض آنکه چند دقیقه به،پشت میخوابند، دچار افتفشار، شوک و نامرتبشدن ضربان قلب میشوند، بنابراین بهتر است ازنیمهدوم بارداری، خانمهای باردار به،پهلوی چپ بخوابند و اگر نمیتوانند کامل به،پهلو بخوابند، حداقل ۳۰ تا ۴۰ درجه به،سمت چپ زاویه داشته باشند و یک بالش، سمت راست کمر خود قرار دهند که حداقل کمی به،سمت چپ چرخیده باشند. به،این ترتیب فشار ازروی عروق بزرگ برداشته میشود و خونرسانی به،جنین بهتر انجام میگیرد.ازباورهای غیر علمی دیگر اینست که وقتی زن باردار میخواهد درخواب پهلو به،پهلو شود و به،اصطلاح غلت بزند ، بایستی ابتدا بنشیند و سپس بچرخد، اما پیچیده شدن بندناف دور جنین ربطی به،وضعیت قرارگیری مادرندارد و فقط دراثر حرکتهای خود جنین داخل مایع آمنیوتیکی اتفاق میافتد.

خطرات پیچیده شدن بندناف برای جنین
پیچیده شدن بندناف دورگردن جنین دراواسط بارداری،خیلی نگرانکننده نیست و نیازبه،بررسی خاصی ندارد، اما دراواخر بارداری، مخصوصا اگرشخص تصمیم به، زایمان طبیعی دارد و درصورتیکه بندناف جنین چندین مرتبه،دور گردن جنین پیچیده و کوتاه شده باشد، باعث فشار روی بندناف، کمشدن و قطع جریان خون مادربه،جنین و نامرتبشدن قلب جنین و دربرخی موارد مرگ جنین میگردد.چنانچه درسونوگرافی دیده شود که بندناف دور گردن جنین پیچیده شده است، درتمام طول زایمان طبیعی،ازابتدای شروع دردهای زایمانی تا زمانیکه نوزاد متولد میگردد ،ضربان قلب جنین دقیق و با فواصل کوتاه، ازطریق دستگاه مانیتورینگ مورد بررسی قرار گیرد.دربرخی موارد با خارج شدن جنین ازمجرای زایمان، بندناف تحتفشار قرار میگیرد وممکن است لحظات آخر زایمان و پیش ازتولد نوزاد، تعداد ضربان قلب او کاهش قابل ملاحظهای پیدا کند.ممکن است دربرخی موارد و با بروز نامنظم شدن ضربان قلب جنین ،شخص مجبور به،سزارین فوری گردد .

درطول زایمان، ابتدا سر و بعد بقیه و اندام نوزاد ازبدن مادرخارج میشوند و پس ازخروج جنین، بندناف بریده میشود و سپس جفت بیرون می آید . درمورادی پیش ازخارج شدن جنین بندناف بیرون میآید و سر جنین ممکن است تحت فشار قرار گیرد و همین فشار سر جنین بر بند ناف ممکن است باعث قطع شدن جریان خون و ضربان قلب درجنین گردد و چنانچه بموقع تشخیص داده شود و ظرف ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اقدامات لازم صورت گیرد و شخص برای سزارین آماده شود جنین نجات یافته و بسلامت ازرحم مادرخارج میگردد.این درمواردی اتفاق می افتد که جنین نارس باشد ،و سر جنین کاملا حفره لگن را پر نکرده باشد ،یا اینکه جنین با پا وارد حفره لگنی شده یا مادردچار تنگی لگن باشد و این امر مانع ورود کامل سر جنین به،داخل لگن میگردد.طی این روند، بعد ازپاره شدن کیسه آب، نواری ازبندناف ازکنار اندامهای جنین به،داخل لگن میافتد و حتی گاهی وارد واژن میشود و ازاندام تناسلی بیرون میافتد.