بارداری پرخطر یعنی چه؟

به بارداریی پرخطر می گویند که از مسیر یک بارداری عادی منحرف شود. بعضی از خانم ها در دوران بارداریشان را بدین صورت آغاز می کنند، و بعضی دیگر تحت شرایط خاصی در معرض خطر هستند. اگر شما در معرض خطر باشید، توسط انجام آزمایشات و مشاوره های ویژه در مورد تغذیه، دارو یا شیوه زندگی تحت مراقبت های خاصی قرار خواهید گرفت. پزشکان این عنوان را متفاوت معنی می کنند.

در گذشته به مادرانی که برای اولین بار باردار شده باشند و سن آنها بیشتر از ۳۰ باشد یا همه خانم ها با Rh منفی در معرض خطر گفته می شد. ولی امروزه هیچکدام از این موارد جزء این گروه نیستند. ابتلا به بیماریهای مزمن یا سابقه داشتن بیماریهای زنان معمولا جزو موارد پرخطر است.

فشار خون بالا

داشتن فشار خون بالا قبل از بارداری به کلیه های مادر آسیب می رساند و باعث تولد جنین نارس و کم وزن می شود. همه راههایی که برای مادران با فشار خون بالا به کار می رود مانند تجویز داروهای ادرارآور، در دوران بارداری بی خطر نیستند. اگر فشار خونتان کمی بالاتر از حد معمول باشد می توانید کلا داروها را کنار بگذارید. در طول مدت بارداری باید فشار خون توسط پزشک و خودتان کنترل شود زیرا فشار خون معمولی خطر کمتری برای کودک دارد. فشارخون بالا احتیاج به مراقبت بیشتری دارد که احتمالا شامل استراحت و رژیم غذایی می شود.

مسمومیت بارداری چیست؟

حالتی که در اثر فشار خون بالا در سه ماهه دوم و سوم ایجاد می شود مسمومیت حاملگی نام دارد.

دیابتها

به علت پیشرفت علم پزشکی و کنترل دیابت مبتلایان به دیابت نوع اول (وابسته به انسولین) و نوع دوم (غیر وابسته به انسولین) دیگر از باردار شدن منع نمی شوند. برای درمان 6 ماه قبل از باردار شدن باید شروع به پایین آوردن میزان قند خون آنها کرد که تقریبا همه خطرات (که از عفونت مجاری ادرار تا سقط، تولد جنین مرده و نقصهای مادرزادی متغیر است) را کاهش می دهد. در دوران بارداری نیز یک رژیم غذایی صحیح و انجام تمرینات ورزشی همراه با کنترل دائمی میزان گلوگز خون برای کنترل این بیماری ضروری است.

نوع دیگر دیابت، دیابت حاملگی است که در سه ماهه دوم و سوم ایجاد می شود.

درد رماتیسمی مفاصل

رماتیسم آسیبی به کودک وارد نمی کند ولی معمولاً درد مفاصل در طی حاملگی از بین می رود. به هر حال غالباً طی یک یا چند ماه بعد از زایمان دوباره ظاهر می شود. داروهایی که معمولا برای این بیماری تجویز می شوند آسپرین و استروئیدها هستند که برای بیشتر خانم های باردار توصیه نمی شود، اما تا به حال در شرایط خاص پزشکی با مراقبت های دقیق به کار رفته اند. با متخصص زنان خود و یا یک متخصص دیگر مشورت کنید تا دوز دارویی را به حداقل ممکن برساند و به دنبال راههای دیگری برای رهایی از آن مانند استراحت باشید. در طول بارداری به همه توصیه ها و مساعدت ها برای مبارزه با بازگشت بیماری بعد از وضع حمل عمل کنید. احتمالا در خانه داری و مراقبت از کودک نیاز به کمک خواهید داشت.

صرع

در دوران بارداری خبرهای خوبی در مورد این بیماری وجود دارد. بعضی از تحقیقات نشان می دهد که در دوران بارداری فقط نیمی از افراد مبتلا به صرع دچار حمله مغزی می شوند. یک چهارم آنها کمتر از معمول و یک چهارم بیشتر از حد معمول، مخصوصا در اواخر سه ماهه سوم هنگامی که میزان هورمون پروژسترون به حداکثر می رسد، دچار آن می شوند.

خوشبختانه امروزه پزشکان شناخت بهتری نسبت به چگونگی کنترل حملات مغزی در دوران بارداری دارند. اگر چه نقصهای مادرزادی به بعضی از داروهای ضدصرع نسبت داده شده است. نسبتا احتمال خطر پایین است و فقط 2 تا 6 درصد بیشتر از حد طبیعی است. ممکن است پزشک شما توصیه کند دوز دارویی را کم و یا کاملاً قطع کنید. اگر طی دو سال گذشته دچار صرع شده اید بدون مشورت با پزشک داروهایتان را قطع نکنید. اسید فولیک که معمولا قبل از بارداری تجویز می شود خطر نقص های مادرزادی که در اثر مصرف دارو ایجاد می شود را کاهش می دهد و در طول مدت بارداری خواب و اجتناب از نگرانی به بعضی از خانم ها برای جلوگیری از صرع کمک می کند.

سن بالای ۴۰ سال یا بیشتر در زایمان

بعضی از پزشکان سن ۳۵ را نشانه خطر می دانند. اگر چه سن خود به خود شما را از گروه در معرض خطر بیرون نمی کند، آمار نشان داده است که بعضی از خطرات با افزایش سن افزایش می یابد. این خطرات عبارتند از: افزایش فشار خون بالا، فیبروم و دیابتها و بالا رفتن آمار نقصهای مادرزادی. معمولا مراقبت از شما با خانم های دیگر تفاوتی نخواهد داشت مگر اینکه شرایطی به نظر برسد که نیاز به مراقبت خاص را موجه گرداند.

سابقه سقط های مکرر

در این صورت ممکن است در اوایل بارداری تحت مراقبت های دقیقتری قرار گیرید.

بارداری چند قلویی

اگر بیش از یک جنین در رحم داشته باشید به عنوان یک بیمار در معرض خطر در نظر گرفته خواهید شد. اگر رحم شما سریعتر از حالت طبیعی رشد کند، اگر بیش از یک ضربان قلب تشخیص داده شود، یا اگر حالت تهوع خیلی شدیدی داشته باشید در سه ماهه اول مشخص خواهد شد. و اگر داروهای باروری مصرف کرده باشید چندقلویی مشکوک خواهد بود. در بسیاری از موارد از هر ۴۰ تا ۴۵ تولد، یک دوقلویی گزارش شده است که در اواسط دوران بارداری توسط سونوگرافی قابل تشخیص است. از هر ۸۶۰ تولد یک سه قلویی یا بیشتر گزارش شده است. به علت افزایش استفاده از درمان های باروری و اینکه تعداد بیشتری از خانم های بالاتر از ۳۰ سال می خواهند مادر شوند (بیشتر احتمال حاملگی چندقلویی دارند.) حاملگی چند قلویی رو به افزایش است.

امروزه بیشتر دوقلوها و سه قلوها سالم متولد می شوند. به هر حال بعضی از خطرات سلامتی در مورد آنها وجود دارد. بارداری چندقلویی برای مادر تحریکات بیشتر، کم خونی، قطع جفت (جفت از دیواره رحم جدا می شود) و زایمان پیش از موعد (قبل از هفته ۳۷) بیشتر بوجود می آید. نیمی از دوقلوها و تقریباً همه چندقلوها نارس به دنیا می آیند. کودکانی که نارس به دنیا می آیند وزن کمتری دارند و ممکن است ناتوانی هایی هم داشته باشند ولی همه آنها زیاد جدی نیست. همچنین مادر ناراحتی های فیزیکی بیشتری را در طول مدت بارداری تجربه می کند. به همین دلایل معاینات و آزمایشات بیشتری نسبت به کسی که بارداری یک قلویی دارد، برایش انجام خواهد شد. و نیز ممکن است به او توصیه شود بیشتر بخورد، اضافه وزن بیشتری داشته باشد، ویتامینهای اضافه تری برایش تجویز شود (مخصوصاً آهن) و کمتر ورزش کند. (یا حداقل با احتیاط بیشتری انجام دهد).

دو قلوهای ناهمسان

(نوع دیگری از دوقلوها که شباهتی به هم ندارند و می توانند دو جنس مخالف باشند) در صورتی بوجود می آیند که به جای یک تخمک دو تخمک از تخمدان آزاد می شود و هر یک با اسپرمی جداگانه بارور می شوند و هر دو جفت و کیسه جنینی جدا دارند.

دو قلوهای همسان

که از هر ۲۵۰ تولد یک حالت دیده می شود هنگامی است که یک تخمک توسط یک اسپرم بارور می شود و در اوایل بارداری به دو بخش تقسیم می شود و به صورت دو جنین رشد می کنند. هیچکس نمی داند چرا این اتفاق می افتد. آنها معمولا جفت و کیسه جنینی واحدی دارند و چون از لحاظ ژنتیکی مثل هم هستند شباهت قابل توجهی به یکدیگر دارند.

سه قلوها، مانند دوقلوها توسط باروری چند تخمک شکل می گیرند، توسط چند بار تقسیم سلول تخم، یا توسط ترکیب دو تا بوجود می آیند.