دیابت بارداری، یک قند تلخ

شهرزاد: بیش از ۵ درصد جمعیت کشور ما و ۲۰۰ میلیون نفر در دنیا به دیابت مبتلا هستند. افراد مبتلا به دیابت بیشتر از افراد عادی در معرض خطر حملات قلبی، نابینایی و عوارض اندام تحتانی قرار دارند. قبل از کشف انسولین، بیش از یک چهارم نوزادان مادران دیابتی هنگام تولد یا در هفته اول جان خود را از دست میدادند، اما با کشف انسولین بسیاری از مشکلات مادران دیابتی حل شد و باعث افزایش طول عمر مادران دیابتی و نوزادان آنها شد.

شما مادران جوان، باید بدانید که:

دیابت حاملگی نوع خاصی از بیماری دیابت )مرض قند( است که وابسته به حاملگی بوده و به مراقبت ویژه نیازمند است. امروزه مادران مبتلا به دیابت، با کنترل مطلوب قند خون، شانس داشتن فرزند سالم و طبیعی را همانند زنان غیر دیابتی دارا هستند.

به منظور کنترل قند خون و مراقبت های ویژه، شما مادر عزیز، قبل از تصمیم گیری به بارداری، طی حاملگی و حتی پس از زایمان، باید به درمانگاه ها و مراکز بهداشت مراجعه کنید.

دوران قبل از بارداری

اطلاعاتی در مورد نحوه مراقبت از خود در دوران قبل از بارداری به شما داده می شود و فشار خون را اندازه گیری میکنند.

دوران حاملگی

در اولین مراجعه توسط پزشک معاینه میشوید. زمان زایمان شما تعیین میشود و وزن و فشار خونتان بررسی میشود. اگر مبتلا به دیابت هستید، باید قبل از حاملگی و در تمام طول حاملگی )به خصوص سه ماهه اول و سوم( قند خون شما کنترل شود و نیز تمامی مادران در هفته 22 تا 28 حاملگی، تست تحمل گلوکز انجام میدهند. علائم کاهش شدید قند خون )تپش قلب، تعریق، لرزش، ضعف و سرگیجه شدید( به شما گوشزد میشود.

عوارض بیماری دیابت حاملگی در نوزاد و مادر چیست؟

یکی از شایع ترین عوارض ، تولد با جثه بزرگ تر از حد معمول است که میتواند باعث عوارضی چون مشکلتر شدن زایمان و سزارین مادر و همچنین صدمات زایمانی برای نوزاد شود. احتمال بروز چاقی در دوران کودکی و شانس ابتلا به دیابت حاملگی در نوزادان دختر در سال های آینده عمرشان وجود دارد. در مادر احتمال بروز دیابت دائمی زیاد است. با پیگیری بیماری به مدت ۲ سال پس از زایمان، میتوان خطر بروز دیابت دائمی را افزایش می دهد.

دیابت حاملگی چیست؟

دیابت حاملگی نوعی از دیابت هست که برای اولین بار در دوران حاملگی اتفاق میافتد. البته در بیش از 90 درصد موارد، پس از تولد نوزاد، این وضعیت از بین میرود. اغلب در اواخر بارداری تشخیص داده میشود (سه ماه سوم حاملگی) در دوران حاملگی نیاز به انسولین افزایش می یابد و اگر بدن نتواند ترشح انسولین را بیشتر کند، دیابت ظاهر میشود و قند خون بالاتر از حد طبیعی میشود. درمان دیابت حاملگی ابتدا توسط رژیم غذایی صورت میگیرد؛ البته در برخی موارد، شخص نیاز به انسولین پیدا میکند. دیابت حاملگی بعد از تولد نوزاد مخفی میشود؛ اما در حاملگیهای بعدی و در سالهای آینده شانس برگشت یا پیشرفت دیابت وجود دارد.

آیا نوزاد طبیعی و سالم خواهد بود؟

کنترل دیابت ۳ ماه قبل از تصمیم به بارداری در افراد دیابتی و کنترل دقیق قندخون در سه ماهه اول بارداری در سلامت نوزاد بسیار مهم است. گاهی ممکن است نوزاد کمی چاق یا کمی زرد به نظر برسد که به آسانی قابل درمان است.

آیا کودک هنگام تولد دیابت خواهد داشت؟

نه، ولی اگر دیابت خوب کنترل نشود، ممکن است عوارض دیگری چون درشتی نوزاد یا مشکلات تنفسی در کودک شما ایجاد شود.

آیا نیازی به تزریق انسولین دارم؟

بین ۱۰ تا ۲۵ درصد زنان مبتلا به دیابت حاملگی، نیاز به انسولین دارند؛ خصوصا اگر با رو شهای دیگر، چون رژیم غذایی و ورزش کنترل نشود. در ضمن قر صهای پایین آورنده قند خون را نمی توان در دیابت حاملگی استفاده کرد، چون باعث ایجاد عوارض در کودک می شود.

چه بایدکرد؟

برای اطمینان 6 تا 12 هفته بعد از زایمان، باید آزمایش اندازه گیری قند خون انجام شود. با جلوگیری از چاقی میتوانید خطر بروز دیابت را در سالهای آینده کاهش دهید.

چرا به دیابت حاملگی مبتلا شده ام؟

عوامل متعددی در ابتلا به این بیماری دخالت دارند ازجمله:

افزایش سن

چاقی

داشتن سابقه خانوادگی

سابقه دیابت حاملگی در بارداری های قبلی

خانم های باردار طی هفته های 22 تا 28 حاملگی باید مورد آزمایش تشخیص دیابت حاملگی قرار گیرند.

دوران کودکی

امکان بروز چاقی طی دوران کودکی و جوانی، در نوزاد مادرانی که تحت کنترل مطلوب نبوده اند، بیشتر است. اگر نوزاد شما دختر باشد، در آینده احتمال بروز دیابت حاملگی در دوران بارداری وی وجود خواهد داشت.

عوارض

عوارض دیابت حاملگی در مادر شامل موارد زیر است:

افزایش احتمال عمل سزارین

صدمات وارده به کانال زایمانی ناشی از جثه بزرگ نوزاد

بروز دیابت آشکار در سال های آینده

درمان دیابت حاملگی طی 3 مرحله صورت میگیرد:

رژیم غذایی

ورزش

انسولین درمانی