افسردگی بعد از زایمان، چگونه درمان می‌شود؟

پرسش: من چند ماه که صاحب یک فرزند شده ام و الان اوضاع خانه کاملا بهم ریخته چون من آماده بچه دار شدن نبودم و الان هم همسرم اون همکاری و همیاری که من می خواهم را انجام نمی دهد و با جنگ و دعوا زندگی ام غیرقابل تحمل شده و خودم هم افسردگی گرفته ام، باید چیکار کنم؟


پاسخ: مشکلاتتان با همسرتان چیست؟
ایا شما جز آن دست از زنانی بودید که بعد از زایمان دچار افسردگی شدید یا اینکه شرایط ایجاد شده حالات روحی تان را متغیر کرده است؟
مسلما مادران جدید با چالشها و تغییرات وسیعی از جمله تغییر و تحولات فیزیکی و هورمونی مواجه می شوند و گاه مشاهده می گردد که انتقال آنها به وضعیت طبیعی اولیه (پیش از بارداری) بسیار طولانی مدت خواهد بود.
ورود یک فرزند جدید، تغییرات زیادی را در زمینه ارتباطات به خصوص ارتباط زن و شوهر ایجاد می کند. هر چند سایر روابط خانوادگی مانند رابطه با پدر بزرگها و مادربزرگها و حتی خاله و عمه و ..( به طور مقطعی) بهبود چشم گیری می یابد، اما به نظر می رسد که روابط زن و مرد شکل اولیه خود را از دست می دهد.
وظایف سنگین والدینی، مسئولیتهای زیاد نوزاد تازه متولد شده و از همه مهمتر فریبندگی کودک تازه وارد و سایر عوامل مشابه باعث می شود زن وقت بسیار بیشتری را صرف نوزاد نورس کرده و در مقابل باعث نادیده گرفته شدن روابط میان زن و مرد می گردد. گویی برنامه زندگی از شکل معمول خود خارج شده و نگرانی نسبت به هر مساله ای جز گرسنگی و پاکیزه نگهداشتن نوزاد غیر ممکن به نظر می رسد.
خوشبختانه تغییر و تحولات فیزیکی که به آن اشاره شد(مانند تغییرات هورمونی، خستگی جسمانی، وسواس فکری و..) موقتی بوده و بعد از مدت کوتاهی کم کم از بین می رود. اما آیا تغییرات ارتباطی ایجاد شده در میان همسران قابل بازگشت است و یا اصلا مهم به نظر نمی رسد؟
مسلما بدون همکاری و هماهنگی زن و شوهر و بدون کار تیمی ، ممکن است مادر احساس فشار و استرس و حتی ناکارآمدی بکند در حالی که چون پدر خود را درگیر کارها و مسئولیتهای نوزاد تازه وارد نمی کند، از فشاری که به همسرش وارد می آید اطلاع نداشته و از طرف دیگر توقع دارد که همسرش ارتباطی همانند گذشته را با وی حفظ کند .
مطالعات نشان داده است که سه اصل مهم در موفقیت زناشویی زوجینی که صاحب نوزاد جدید شده اند، موثر است:
۱- شناخت فاکتورهای موثر در زندگی زناشویی که باعث تهدید روابط زوجین می گردد.
2- ایجاد انس، علاقه، مهربانی و الفت میان زوجین
۳- مسئولیت پذیری زوجین در قبال هم و همکاری و مشارکت آنها در انجام وظایف مربوط به نوزاد
همچنین مطالعات نشان داده است که شناخت و عمل به این اصول تضمین کننده رضایت زناشویی و موفقیت همسران است. لذا توصیه می شود:
برای ارتباطات خود زمان صرف کنید
والدین می توانند از طریق پرورش حس صمیمیت و همدلی در دوران پس از زایمان به نبرد با استرس های این دوران بپردازند. یک ازدواج شاد و موفق می تواند هم ارز یک ارتباط والدینی موفق باشد یعنی اگر شما با همسرتان رابطه شاد و موفقیت آمیزی داشته باشید مسلما می توانید پدر یا مادر بسیار خوب و مسئولیت پذیری برای فرزندتان باشید. با حفظ یک ارتباط صمیمی با همسرتان می توانید در آینده یک زندگی شاد و سرشار از آرامش را برای فرزندتان تامین کنید.
لذا سعی کنید تفریحات، سرگرمی ها و ارتباطاتی را که قبل از پدر یا مادر شدن با همسرتان داشتید حفظ کرده و دوام زناشویی تان را تضمین کنید. برای چند ساعت نوزادتان را به پدر و مادر خود یا همسرتان بسپارید و در منزل در کنار همسرتان بمانید و سعی کنید از این طریق زمان بیشتری را صرف یکدیگر کنید . این پیشنهاد به معنای فرار کردن از نوزادتان نیست بلکه به معنای صرف زمان بیشتر با همسرتان است.
به خاطر داشته باشید که شما قبل از اینکه پدر یا مادر شوید، زن و شوهر بودید، بنابراین با هم بخندید، با هم تفریح کنید و در مورد مسایل مشترکتان(روش نگهداری و مراقبت از کودک تازه وارد، برنامه های اینده و ..) صحبت کنید. هر روز با هم صحبت داشته باشید.
- از نقطه نظرات و نیازهای همسرتان آگاه باشید و در خود «چگونگی حرف زدن با همسر» را ممارست نمایید. یک زن یا شوهر علاقه مند و آگاه باید بداند چه وقت همسرش به کمک او نیازمند است و یا اینکه چه زمانی برای صحبت کردن با او مناسب می باشد. این نیز میسر نمی شود جز اینکه همسران به شرایط و وضعیت و حالات روحی یکدیگر آگاه باشند.
- از جملات دلنشین استفاده کنید. در مکالمات روزمره لازم است همسران از جملاتی زیبا و دلنشین سود جویند و این کار را بارها و بارها در طول روز تکرار نمایند. اجازه ندهید مهر به فرزند جایگزین محبت و عاطفه شما نسبت به همسرتان شود.
- از با هم بودن غافل نشوید. سعی کنید از هم دور نشوید. زن و شوهر لازم است نسبت به لحظاتی که فرصت با هم بودن را پیدا می نمایند، حساس باشند. به عبارت دیگر از کوچک ترین لحظات و فرصت ها(مانند زمانهایی که کودکتان واب است و یا در ارامش به سر می برد و نیاز چندانی به شما ندارد و ...) برای با هم بودن استفاده نمایند.
برای ارتباطات خود با همسرتان بسیار اهمیت داده و ارزش قایل شوید. در مورد عادات، عبارات و گفته های یکدیگر تا می توانید دقت داشته و از آن هر چه بیشتر و بهتر بدانید. رموز برقراری ارتباط با همدیگر را بلد باشید و از این ویژگی فردی استفاده نموده تا بتوانید روی یکدیگر تأثیر خوب و مثبت بگذارید.
خوشبختی به همین سادگی، همین قدر نزدیک و دست یافتنی و همین قدر دور از چشم ماست. اکثر ما خوشبختیم ولی چون آن را در جایی بیرون از زندگی خود جستجو می کنیم، هرگز آن را نخواهیم یافت.