بعد از تولد نوزاد، تکلیف و وظایف پدر چیست؟
در صورتی که مهم ترین وظیفه هر پدر و مادر، تربیت و پرورش فرزند است، پدر به عنوان اولین معلم کودک، وظیفه بسیار مهم و خطیر انسان سازی را بر عهده دارد...
پدر و فرزند
اهمیت نگهداری و تربیت اطفال بر هیچ کس پوشیده نیست و پیشرفت جامعه در گرو نگهداری درست و آموزش و پرورش صحیح کودکان است. همچنین، چون منظور از تربیت اطفال، آموختن آداب و اخلاق و پرورش روح و جسم آنان است، لذا ضرورت دارد که والدین به این موضوع مهم توجه کنند و آن را مدنظر قرار دهند. اما متاسفانه در جامعه امروزی شاهدیم که بعضی از پدرها به جای اینکه به این موارد توجه کافی کنند، صرفا به معشیت آنان بسنده می کنند، در صورتی که مهم ترین وظیفه هر پدر و مادر، تربیت و پرورش فرزند است. پدر به عنوان اولین معلم کودک، وظیفه بسیار مهم و خطیر انسان سازی را بر عهده دارد.
پدر در قبال فرزندان خود تکالیف متعددی بر عهده دارد و این تکالیف حتی از زمان انعقاد نطفه و تشکیل جنین در رحم مادر شروع می شود.
تکلیف پدر پس از ولادت نوزاد
اگر پدر و مادر کودک به هر علتی جدا از یکدیگر زندگی کنند، مادر کودک تا 7 سالگی در حضانت و نگهداری وی اولویت دارد و بعد از 7 سالگی، نگهداری بر عهده پدر است، مگر اینکه در مورد صلاحیت پدر اختلافی پیش آید که در این صورت، دادگاه با رعایت مصلحت طفل، تصمیم می گیرد که حضانت کودک با پدر یا مادر یا حتی با شخص ثالث باشد
وقتی فرزند متولد شد، پدر تکالیف مشخصی دارد. نخستین وظیفه او دریافت شناسنامه برای کودک است. پس از تولد کودک، پدر مکلف است از اداره ثبت احوال محل تولد، برای فرزند خود شناسنامه بگیرد تا به طور رسمی و قانونی مشخص شود وی پدر نوزاد است. این تکلیف پدر، یعنی اعلام ولادت به اداره ثبت احوال و اخذ شناسنامه، حتی برای فرزند نامشروع نیز وجود دارد و این وظیفه طبق مواد 16 و 17 قانون ثبت احوال مصوب 1355 و رأی وحدت رویه شماره 617-1376/4/3 هیات عمومی دیوان عالی کشور در حکم قانون است.
وظیفه دوم پدر به محض تولد فرزند، پرداخت نفقه او است. پرداخت نفقه اولاد در درجه اول بر عهده پدر است و در صورت فوت یا ناتوانی مالی او، این تکلیف بر عهده اجداد پدری و سپس بر عهده مادر خواهد بود. این تکلیف در ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی ذکر شده است.
نگهداری و حضانت کودک سومین وظیفه پدر است. اگر مادر و پدر کودک با هم زندگی کنند، طبق ماده 1168 قانون مدنی، نگهداری و حضانت کودک حق و تکلیف والدین است، ولی اگر پدر و مادر کودک به هر علتی جدا از یکدیگر زندگی کنند، مادر کودک تا 7 سالگی در حضانت و نگهداری وی اولویت دارد و بعد از 7 سالگی، نگهداری بر عهده پدر است، مگر اینکه در مورد صلاحیت پدر اختلافی پیش آید که در این صورت، دادگاه با رعایت مصلحت طفل، تصمیم می گیرد که حضانت کودک با پدر یا مادر یا حتی با شخص ثالث باشد. ماده 1169 اصلاحی سال 1382 و ماده 1173 اصلاحی سال 1376 قانون مدنی به این موضوع پرداخته است.
تربیت کودک
تربیت کودک دیگر وظیفه مهم والدین و به ویژه پدر است. البته تربیت کودک مراحل مختلفی دارد و با ولادت نوزاد شروع خواهد شد. در این مورد نیز اگر والدین کودک با هم زندگی کنند، تربیت کودک تکلیف والدین است و مکلف اند در حدود توانایی، به تربیت وی همت گمارند و او را به حال خود نگذارند. مواد ۱۱۰۴ و ۱۱۷۸ قانون مدنی بر این موضوع تاکید کرده اند.
پس از جدایی والدین، حق تربیت کودک با کدام یک از والدین است؟
ممکن است گفته شود تربیت کودک فقط حق و تکلیف پدر و ناشی از قدرت ولایتی است که قانونا بر فرزند خود دارد و با نگهداری و حضانت کودک فرق دارد و لذا در صورت جدایی والدین نیز تربیت کودک با پدر خواهد بود، اما در مدتی که طفل تحت حضانت انحصاری مادر است، تفکیک تربیت از حضانت در عمل تقریبا غیرممکن است و پدر هرچند به عنوان ولی قهری مسئول تربیت کودک است، اما عملا نمی تواند در تربیت وی نقش چندانی داشته باشد. البته اگر مادر در تربیت طفل تحت حضانت خود مسامحه کند، دادگاه خانواده باید تصمیم مقتضی اتخاذ کند، به نحوی که طفل از نظر تربیت اخلاقی در معرض خطر قرار نگیرد.
در چه صورتی حضانت طفل از پدر ساقط می شود؟
پدر باید با فرزندان خود رفتار محبت آمیز داشته باشد و از خشونت با آنان بپرهیزد. البته برای انجام دادن تربیت نیز حق تنبیه آنان را در حد متعارف دارد، ولی از ضرب و جرح شدید و وارد کردن لطمات جسمی و روانی به آنان باید خودداری کند، وگرنه عمل وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب و مجازات است.
با اینکه پدر به عنوان رئیس خانواده، تکلیف تربیت و حضانت طفل را بر عهده دارد، اگر به تکلیف خود عمل نکند و بر اثر مراقبت نکردن یا به علت انحطاط اخلاقی وی، تربیت طفل در معرض خطر قرار گیرد، دادگاه خانواده به تقاضای مادر یا اقربای (نزدیکان) کودک یا به تقاضای قیّم وی و حتی به تقاضای دادستان، تصمیم شایسته اتخاذ خواهد کرد و طفل را به هر کسی که مقتضی بداند، برای نگهداری وتربیت واگذار می کند. ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی به این موضوع اختصاص دارد . رفتار پدر و مادر در شکل گیری شخصیت و اخلاق فردی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی نقش اساسی دارد. بنابراین، والدین باید در برابر کودکان مراقب رفتار و گفتار خود باشند و بدانند که هر گونه رفتار و حرکات و گفتار آنان در ذهن کودکان نقش خواهد بست و هر گونه رفتار خلاف اخلاق در کودکان نقش تخریبی اساسی دارد و حتی می تواند نقش دولت و حکومت را در تربیت و فرهنگ سازی کودکان خنثی کند.
رفتار پدران با فرزندان
فرزندان و کودکان، علاوه بر نیاز به نگهداری یا حضانت و مراقبت جسمانی و تعلیم و تربیت صحیح و منطقی، فطرتا به نوازش و محبت خاص والدین و ملاقات و همنشینی با آنان نیز احتیاج دارند تا به رشد جسمانی، عاطفی و اخلاقی مناسب برسند. بنابراین، پدر باید با فرزندان خود رفتار محبت آمیز داشته باشد و از خشونت با آنان بپرهیزد. البته برای انجام دادن تربیت نیز حق تنبیه آنان را در حد متعارف دارد، ولی از ضرب و جرح شدید و وارد کردن لطمات جسمی و روانی به آنان باید خودداری کند، وگرنه عمل وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب و مجازات است. در این زمینه به مواد 1041، 1168، 1173، 1174 تا 1179 قانون مدنی و ماده 54 قانون حمایت خانواده جدید مصوب 1391 می توان استناد کرد.
نقش پدران در توسعه انسانی و تربیت نسل بالنده
در پرورش اطفال و تربیت و رشد اخلاقی و اجتماعی آنان، پدر نقش مهم و اساسی دارد، ولی مفهوم آن این نیست که مادر در این زمینه جایگاهی ندارد، بلکه نقش مادر کودکان در این خصوص کمتر از نقش پدر نیست. به عبارت دیگر، تلاش هیچ یک از والدین به تنهایی در رشد و توسعه جنبه انسانی فرزندان کافی نیست و در واقع، این دو نیرو لازم و ملزوم یا مکمل یکدیگرند و به اثبات رسیده است که تک سرپرستی برای رشد کودکان کافی و وافی نخواهد بود، ولی از آنجا که پدر رئیس خانواده است، جایگاه و نقش او در رشد و بالندگی فرزندان چشمگیر خواهد بود و به همین دلیل، وظیفه پدر در این زمینه سنگین تر به نظر می رسد.
اهمیت نگهداری و تربیت اطفال بر هیچ کس پوشیده نیست و پیشرفت جامعه در گرو نگهداری درست و آموزش و پرورش صحیح کودکان است. همچنین، چون منظور از تربیت اطفال، آموختن آداب و اخلاق و پرورش روح و جسم آنان است، لذا ضرورت دارد که والدین به این موضوع مهم توجه کنند و آن را مدنظر قرار دهند. اما متاسفانه در جامعه امروزی شاهدیم که بعضی از پدرها به جای اینکه به این موارد توجه کافی کنند، صرفا به معشیت آنان بسنده می کنند، در صورتی که مهم ترین وظیفه هر پدر و مادر، تربیت و پرورش فرزند است. پدر به عنوان اولین معلم کودک، وظیفه بسیار مهم و خطیر انسان سازی را بر عهده دارد.
پدر در قبال فرزندان خود تکالیف متعددی بر عهده دارد و این تکالیف حتی از زمان انعقاد نطفه و تشکیل جنین در رحم مادر شروع می شود.
تکلیف پدر پس از ولادت نوزاد
اگر پدر و مادر کودک به هر علتی جدا از یکدیگر زندگی کنند، مادر کودک تا 7 سالگی در حضانت و نگهداری وی اولویت دارد و بعد از 7 سالگی، نگهداری بر عهده پدر است، مگر اینکه در مورد صلاحیت پدر اختلافی پیش آید که در این صورت، دادگاه با رعایت مصلحت طفل، تصمیم می گیرد که حضانت کودک با پدر یا مادر یا حتی با شخص ثالث باشد
وقتی فرزند متولد شد، پدر تکالیف مشخصی دارد. نخستین وظیفه او دریافت شناسنامه برای کودک است. پس از تولد کودک، پدر مکلف است از اداره ثبت احوال محل تولد، برای فرزند خود شناسنامه بگیرد تا به طور رسمی و قانونی مشخص شود وی پدر نوزاد است. این تکلیف پدر، یعنی اعلام ولادت به اداره ثبت احوال و اخذ شناسنامه، حتی برای فرزند نامشروع نیز وجود دارد و این وظیفه طبق مواد 16 و 17 قانون ثبت احوال مصوب 1355 و رأی وحدت رویه شماره 617-1376/4/3 هیات عمومی دیوان عالی کشور در حکم قانون است.
وظیفه دوم پدر به محض تولد فرزند، پرداخت نفقه او است. پرداخت نفقه اولاد در درجه اول بر عهده پدر است و در صورت فوت یا ناتوانی مالی او، این تکلیف بر عهده اجداد پدری و سپس بر عهده مادر خواهد بود. این تکلیف در ماده ۱۱۹۹ قانون مدنی ذکر شده است.
نگهداری و حضانت کودک سومین وظیفه پدر است. اگر مادر و پدر کودک با هم زندگی کنند، طبق ماده 1168 قانون مدنی، نگهداری و حضانت کودک حق و تکلیف والدین است، ولی اگر پدر و مادر کودک به هر علتی جدا از یکدیگر زندگی کنند، مادر کودک تا 7 سالگی در حضانت و نگهداری وی اولویت دارد و بعد از 7 سالگی، نگهداری بر عهده پدر است، مگر اینکه در مورد صلاحیت پدر اختلافی پیش آید که در این صورت، دادگاه با رعایت مصلحت طفل، تصمیم می گیرد که حضانت کودک با پدر یا مادر یا حتی با شخص ثالث باشد. ماده 1169 اصلاحی سال 1382 و ماده 1173 اصلاحی سال 1376 قانون مدنی به این موضوع پرداخته است.
تربیت کودک
تربیت کودک دیگر وظیفه مهم والدین و به ویژه پدر است. البته تربیت کودک مراحل مختلفی دارد و با ولادت نوزاد شروع خواهد شد. در این مورد نیز اگر والدین کودک با هم زندگی کنند، تربیت کودک تکلیف والدین است و مکلف اند در حدود توانایی، به تربیت وی همت گمارند و او را به حال خود نگذارند. مواد ۱۱۰۴ و ۱۱۷۸ قانون مدنی بر این موضوع تاکید کرده اند.
پس از جدایی والدین، حق تربیت کودک با کدام یک از والدین است؟
ممکن است گفته شود تربیت کودک فقط حق و تکلیف پدر و ناشی از قدرت ولایتی است که قانونا بر فرزند خود دارد و با نگهداری و حضانت کودک فرق دارد و لذا در صورت جدایی والدین نیز تربیت کودک با پدر خواهد بود، اما در مدتی که طفل تحت حضانت انحصاری مادر است، تفکیک تربیت از حضانت در عمل تقریبا غیرممکن است و پدر هرچند به عنوان ولی قهری مسئول تربیت کودک است، اما عملا نمی تواند در تربیت وی نقش چندانی داشته باشد. البته اگر مادر در تربیت طفل تحت حضانت خود مسامحه کند، دادگاه خانواده باید تصمیم مقتضی اتخاذ کند، به نحوی که طفل از نظر تربیت اخلاقی در معرض خطر قرار نگیرد.
در چه صورتی حضانت طفل از پدر ساقط می شود؟
پدر باید با فرزندان خود رفتار محبت آمیز داشته باشد و از خشونت با آنان بپرهیزد. البته برای انجام دادن تربیت نیز حق تنبیه آنان را در حد متعارف دارد، ولی از ضرب و جرح شدید و وارد کردن لطمات جسمی و روانی به آنان باید خودداری کند، وگرنه عمل وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب و مجازات است.
با اینکه پدر به عنوان رئیس خانواده، تکلیف تربیت و حضانت طفل را بر عهده دارد، اگر به تکلیف خود عمل نکند و بر اثر مراقبت نکردن یا به علت انحطاط اخلاقی وی، تربیت طفل در معرض خطر قرار گیرد، دادگاه خانواده به تقاضای مادر یا اقربای (نزدیکان) کودک یا به تقاضای قیّم وی و حتی به تقاضای دادستان، تصمیم شایسته اتخاذ خواهد کرد و طفل را به هر کسی که مقتضی بداند، برای نگهداری وتربیت واگذار می کند. ماده ۱۱۷۳ قانون مدنی به این موضوع اختصاص دارد . رفتار پدر و مادر در شکل گیری شخصیت و اخلاق فردی، اجتماعی، اقتصادی و خانوادگی نقش اساسی دارد. بنابراین، والدین باید در برابر کودکان مراقب رفتار و گفتار خود باشند و بدانند که هر گونه رفتار و حرکات و گفتار آنان در ذهن کودکان نقش خواهد بست و هر گونه رفتار خلاف اخلاق در کودکان نقش تخریبی اساسی دارد و حتی می تواند نقش دولت و حکومت را در تربیت و فرهنگ سازی کودکان خنثی کند.
رفتار پدران با فرزندان
فرزندان و کودکان، علاوه بر نیاز به نگهداری یا حضانت و مراقبت جسمانی و تعلیم و تربیت صحیح و منطقی، فطرتا به نوازش و محبت خاص والدین و ملاقات و همنشینی با آنان نیز احتیاج دارند تا به رشد جسمانی، عاطفی و اخلاقی مناسب برسند. بنابراین، پدر باید با فرزندان خود رفتار محبت آمیز داشته باشد و از خشونت با آنان بپرهیزد. البته برای انجام دادن تربیت نیز حق تنبیه آنان را در حد متعارف دارد، ولی از ضرب و جرح شدید و وارد کردن لطمات جسمی و روانی به آنان باید خودداری کند، وگرنه عمل وی جرم تلقی می شود و قابل تعقیب و مجازات است. در این زمینه به مواد 1041، 1168، 1173، 1174 تا 1179 قانون مدنی و ماده 54 قانون حمایت خانواده جدید مصوب 1391 می توان استناد کرد.
نقش پدران در توسعه انسانی و تربیت نسل بالنده
در پرورش اطفال و تربیت و رشد اخلاقی و اجتماعی آنان، پدر نقش مهم و اساسی دارد، ولی مفهوم آن این نیست که مادر در این زمینه جایگاهی ندارد، بلکه نقش مادر کودکان در این خصوص کمتر از نقش پدر نیست. به عبارت دیگر، تلاش هیچ یک از والدین به تنهایی در رشد و توسعه جنبه انسانی فرزندان کافی نیست و در واقع، این دو نیرو لازم و ملزوم یا مکمل یکدیگرند و به اثبات رسیده است که تک سرپرستی برای رشد کودکان کافی و وافی نخواهد بود، ولی از آنجا که پدر رئیس خانواده است، جایگاه و نقش او در رشد و بالندگی فرزندان چشمگیر خواهد بود و به همین دلیل، وظیفه پدر در این زمینه سنگین تر به نظر می رسد.
منبع:
همشهری
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼