دوران یائسگی زنان، چه اتفاقاتی می افتد؟

آغار یائسگی تغییر و تحولات زیادی در زندگی یک زن بوجود می آورد. یائسگی یعنی خداحافظی با دوران قاعدگی و باروری که معمولا در حدود سن ۴۵ تا ۵۵ سالگی آغاز می‌شود. اما در این مصاحبه نمی خواهیم در مورد یائسگی یا علائم آن صحبت کنیم ، بلکه در مورد خونریزی های بعد از یائسگی و علل آن گفت و گویی را با یک متخصص زنان انجام داده ایم .

دکتر سهیلا امینی مقدم فوق تخصص سرطان های زنان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفتگو با جام جم آنلاین بیان کرد : خونریزی که یکسال بعد از قطع قاعدگی اتفاق می افتد را خونریزی بعد از یائسگی می گویند و در سنین یائسگی برخی از زنان برای برطرف نمودن علائم همراه یائسگی با تجویز پزشک و توصیه های لازم، هورمون استروژن و پروژسترون را استفاده می کنند که به طور یقین با قطع آن دچار خونریزی می شوند ؛ اما این مسأله جزء خونریزی های غیر طبیعی این دوره محسوب نمی شود.

وی در ادامه افزود : ۵ درصد از مراجعه کنندگان به متخصصان زنان، از این علامت ناشی می شود که در تشخیص افتراقی خونریزی بعد از یائسگی، خونریزی از مجرای ادرار و یا خونریزی از مقعد باید مدنظر قرار گیرد و دلایل معمول ناشی از خونریزی مجاری ادرار همچون التهاب مجرای ادرار، مثانه و یا سرطان مثانه می بایست رد شوند.

به گفته او سندروم روده تحریک پذیر و بواسیر یکی از دلایل شایع خونریزی از مقعد، است؛ اما ممکن است به کولونوسکوپی جهت رد سرطان و یا پولیپ های روده بزرگ نیاز باشد. خونریزی که از واژن خارج می شود نتیجه موارد غیر طبیعی در آندومتر لایه داخلی پوشاننده رحم است.

این متخصص زنان اظهار کرد : از آنجایی که آندومتر در افراد مسن نازک می شود، شانس اضافه شدن سرطان روی آندومتر کم می شود؛ اما با افزایش ضخامت آندومتر در سونوگرافی، سرطان می بایست به عنوان عامل افزایش دهنده ضخامت، مد نظر باشد. بر اساس آمار، علل خونریزی بعد از یائسگی را می توان این طور عنوان کرد؛۶۰ تا ۸۰ درصد آتروفی آندومتر، ۱۵ تا ۲۵ درصد اثرات هورمون درمانی، ۲ تا ۱۲ درصد پولیپ، ۵ تا ۱۰ درصد هیپرپلازی آندومتر، ۱۰ درصد سرطان آندومتر.

در نخستین سالهای بعد از یائسگی، بروز این خونریزی ها بیشتر است که دلیل آن هیپرپلازی آندومتر، پولیپ و میوم زیرمخاطی بوده که با افزایش سالهای بعد از یائسگی بعد از سه سال، شیوع این خون ریزی ها کاهش می یابد. به علت نازک شدن میومتر، میوم های داخل جداری که قبل از یائسگی وجود داشته اند، تبدیل به نوع زیر مخاطی شده و باعث خون ریزی واژینال می شوند.

دکتر امینی مقدم متذکر شد: اگر خانمی با سابقه میوم رحمی دچار علائم شود، باید احتمال بدخیمی مانند سارکوم مد نظر باشد. در کسانی که به دلیل سرطان پستان، تاموکسیفن مصرف می کنند، احتمال ایجاد پولیپ، هیپرپلازی و سرطان آندومتر نسبت به جمعیت عادی بیشتر است و با کوچک ترین خون ریزی واژینال، حتی در حد لکه بینی می بایست نمونه برداری آندومتر شوند.

کسانی که از داروی ضد انعقاد به دلیل بیماری دریچه های قلب و یا سایر بیماری ها، مصرف می کنند، دچار خونریزی بیشتری می شوند. در شرح حال بیمار، باید به سابقه بیماری کبدی، کلیوی و بزرگی طحال دقت شود. در ارزیابی خونریزی بعد از یائسگی، معاینه دستگاه تناسلی و گرفتن پاپ اسمیر الزامی است.

این متخصص زنان در پایان توصیه کرد: برای بررسی آندومتر هم نمونه برداری به صورت سرپایی و هم سونوگرافی از راه واژن می تواند انجام گیرد. اگر سونوگرافی به عنوان قدم اول ارزیابی استفاده شود، در ضخامت آندومتر بیشتر از چهار میلی متر بایستی کورتاژ آندومتر انجام شود.

لازم به ذکر است، در خانمی که تحت هورمون درمانی است و دچار خون ریزی غیر طبیعی می شود، سونوگرافی نخستین قدم ارزیابی نبوده و باید نمونه برداری آندومتر انجام شود. اگر بیمار تحمل نمونه برداری سرپایی را نداشته باشد، می توان در اتاق عمل کورتاژ تشخیصی انجام داد که بهتر است زیر دید مستقیم با هیستروسکوپ باشد.