ورزش برای زنان ممنوعه، تر و خشک باهم نمیسوزه

پای‌تان را که به کلاس‌ های بدن‌ سازی بگذارید، آدم‌هایی را می‌بینید که هیچ کدام‌شان شبیه هم نیستند، اما همه‌شان یک هدف دارند: «سالم‌تر زندگی کردن!» یکی برای لاغر شدن آمده، دیگری رژیم چاقی دارد و نفر بعدی هم احتمالا نفس کم می‌آورد و آمده تا بدنش را تقویت کند.

اما متخصصان می‌گویند آدم‌هایی که ویژگی جسمانی و وضعیت سلامتی متفاوتی دارند، نباید در یک باشگاه ثبت‌نام کنند. دکتر وحید سبحانی، متخصص پزشکی ورزشی و عضو هیأت علمی دانشگاه معتقد است برای برخی افراد که از بیماری‌هایی خاص رنج می‌برند انجام برخی حرکات ورزشی و قرار گرفتن در بعضی محیط‌ها ممنوع است و بیشتر از آنکه به سلامتی‌شان نفع برساند، سلامتی‌شان را تهدید می‌کند.

آرتروزی‌ها و بیماران قلبی نباید زیاد پیاده‌روی کنند.

قلب‌تان ریپ می‌زند؟

به طور کلی ورزش به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می‌شود. ورزش‌های خفیف مانند پیاده‌روی را به‌جز موارد خاص همه می‌توانند انجام دهند، اما همین ورزش خفیف برای کسانی که اخیرا سکته قلبی داشته‌اند، درد قفسه صدری ناپایدار دارند یا افرادی با مشکل تنگی شدید دریچه قلب (دریچه آئورت)، ممنوع و قدغن است.

آرتروز دارید؟

کسانی که مشکلات عضلانی-اسکلتی دارند به شرطی می‌توانند ورزش کنند و پیاده‌روی داشته باشند که درد زیادی نداشته باشند. به‌عنوان مثال کسی که استئوآرتریت زانو یا آرتروز مزمن دارد و ۳-۲ سال است با این مشکل دست‌وپنجه نرم می‌کند می‌تواند پیاده‌روی را در جلسات ۱۰دقیقه‌ای انجام دهد ولی اگر پس از این پیاده‌روی دچار درد زانو شود و درد بیش از دو ساعت طول بکشد، باید دست نگه دارد و پیاده‌روی را قطع کند چون این درد، نشانه آسیب به مفصل است.

ورزش برای شما ممنوع است اگر ...

به کسی که آرتروزش شعله‌ور شده و با درد و تورم حاد زانو همراه است، حتی ورزش خفیف را نیز توصیه نمی‌کنیم و تنها ورزش توصیه شده، همان انجام امور روزمره و کارهای سبک خانه است. در این افراد چون مفصل خشک است، باید دامنه حرکتی محدود شود. این بدان معنا نیست که پا را بی‌حرکت نگه دارد بلکه منظور این است که هنگام خم کردن زانو،دامنه خاصی را حفظ کرده و از آن فراتر نروند.

بیماران مبتلا به آرتروز حاد نباید ورزش را به‌طور کلی کنار بگذارند، به‌عنوان مثال کسی که در پا مشکل دارد اندام فوقانی خود را می‌تواند ورزش دهد چون حرکت‌های دست ممنوع نیست و باید آن را ورزش دهد و بالعکس. در آرتروز حاد که ورم خیلی شدید دارند، حرکات کششی مناسب،تمرین با دوچرخه دستی و حرکت پا به شرط لحاظ کردن دامنه حرکتی، مناسب است. این افراد می‌توانند فعالیت فیزیکی را حتی در حالت نشسته به صورت باز و بسته کردن پا روی صندلی انجام دهند.

دراز و نشست برای کسانی که پوکی استخوان و دیسک دارند ممنوع است.

پوکی استخوان دارید؟

کسانی که پوکی استخوان دارند، همچنین خانم‌های ۴۸-۴۷ سال به بالا که یائسه می‌شوند، باید برای انجام ورزش‌های متوسط و شدید محتاط باشند. این افراد ابتدا باید مورد معاینه قرار بگیرند که پوکی استخوان دارند یا نه و پس از آن سراغ ورزش مناسب وضعیت خود بروند.

افرادی که با مشکل پوکی استخوان مواجه هستند، باید بدانند هرگونه ورزش خمشی مانند دراز و نشست و همچنین ورزش‌های چرخشی برای آنها ممنوع است. همچنین برای این افراد استفاده از دستگاه ورزشی موجود در بازار مثل توتال‌کور هم کاملا مضر است چون ممکن است سبب شکستگی مهره‌های کمر آنها شود. این دسته از بیماران در باشگاه‌های بدنسازی هم هرگز نباید سراغ ورزش‌هایی بروند که به طور ناگهانی تغییرجهت می‌دهد که نمونه واضح آن دستگاه مس‌گری است. این گروه نباید با گام‌های بلند بدوند پس باید از انجام دادن ورزش‌های هوازی شدید هم پرهیز کنند چون فشار از پا به ستون مهره‌ها منتقل شده و سبب شکستگی مهره‌ها می‌شود.

دیسک دارید؟

کسانی که دیسکوپاتی دارند یعنی به هر دلیلی با مشکل دیسک کمر یا گردن مواجه هستند اگر بیش از دوساعت پس از ورزش درد داشته باشند،نباید آن حرکات را انجام دهند البته این درد نباید با درد عضلانی اشتباه گرفته شود. همه کسانی که تازه ورزش را شروع می‌کنند ممکن است به دلیل تجمع اسیدلاکتیک در عضلات خود درد احساس کنند این موضوع مانعی برای ادامه ورزش نیست بلکه منظور ما درد در مفاصل، لگن و... است.

آنها نباید ورزش‌هایی انجام دهند که فشار روی مهره‌ها و ستون فقرات بالا برود مثلا بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب نباید ورزش کنند بلکه این کار را به نیم ساعت بعد از انجام کارهای روزانه موکول کنند. این افراد باید از حرکات ناگهانی و انفجاری جلوگیری کنند و از قبل بدانند که چه ورزشی می‌خواهند انجام دهند تا حرکات‌شان ناگهانی نشود. برداشتن اجسام سنگین هم به دلیل ضعف عضلات، به مهره‌ها فشار وارد می‌کند پس باید از آن خودداری شود. این افراد هم باید ورزش‌های خمشی مثل درازونشست و توتال کور را فراموش کنند چون فشار بر ستون فقرات بالا می‌رود و درنتیجه فشاردیسک هم بالا می‌رود.

برای کسانی که دیسک دارند، دویدن روی تردمیل ممنوع است.

دیسک دارید؟

یکی دیگر از مواردی که این بیماران باید به آن توجه داشته باشند،احتیاط در استفاده از تردمیل است. نباید به هیچ‌عنوان روی تردمیل غیراستاندارد که ضربه‌گیر خوبی ندارند و البته بیشتر دستگاه‌های موجود نیز اینگونه هستند، بدوند. به عنوان مثال کسی که چاق است، دیسک کمر هم دارد و می‌خواهد لاغر شود تندتند روی تردمیل غیراستاندارد می‌دود که نتیجه آن فشار به ستون فقرات و بیشتر شدن درد است.

کسانی هم که از دیسک گردن رنج می‌برند به‌ویژه آنهایی که در مرحله حاد بیماری قرار دارند، باید از حرکات ورزشی که به هر صورتی سر به سمت راست،چپ یا بالا و پایین حرکت می‌کند خودداری کنند، حتی در رانندگی بهتر است هنگام گرفتن دنده عقب،به جای چرخاندن سر در آینه نگاه کنند.

این بیماران باید ورزش‌هایی انجام دهند که عضلات محوری را تقویت کند و به عضلات آن ثبات محوری بدهد تا فشار روی دیسک گردن کمتر شود. در این افراد هرگونه حرکت خمشی و چرخشی ممنوع است. بیشتر کسانی که دچار دیسک کمر و گردن می‌شوند عضلات شکم و گردن آنها شل است و چاق هستند پس باید ورزش‌هایی انجام دهند که عضلات جلو، خلفی و همچنین عضلات طرفین گردن را تقویت کنند.

ام‌اسی‌ها، مبتلایان به صرع و آسم نباید قله‌ها را فتح کنند.

ام‌اس دارید؟

برای کسانی که مبتلا به بیماری ام‌اس هستند،محیطی که در آن ورزش می‌کنند خیلی مهم است چون این افراد مشکل نوروپاتی و اتونوم پیدا می‌کنند؛ اگر محیط خیلی سرد یا گرم باشد فشار خون آنها بالا می‌رود. لباس و کفش این افراد هم خیلی مهم است و باید با وسواس بیشتری انتخاب شود.

اگر بیماران مبتلا به ام‌اس در مرحله حاد بیماری نباشند و علائم بیماری آنها کنترل شده باشد هیچ ورزشی برای آنها ممنوع نیست ولی اگر به مرحله‌ای حاد رسیده و به‌عنوان مثال بینایی آنها کمتر شده است و... ،حتما باید پس از معاینه، متخصص به آنها توصیه‌های ورزشی را بکند. یک مشکل بزرگ این بیماران، عدم تعادل است پس توصیه می‌شود هرگز بدون همراه به ورزش نروند حتی برای پیاده‌روی چون ممکن است در اثر به هم خوردن تعادل، زمین بخورند و دچار شکستگی در بدن شوند. به همین دلیل ورزش‌هایی مثل کوه‌نوردی که به خاطر ارتفاع در دمای پایین هوا انجام می‌شود و نیاز به تعادل دارد برای این افراد مناسب نیست.

صرع دارید؟

کسانی هم که مبتلا به صرع و تشنج هستند تنها درصورتی ورزش برای آنها منعی ندارد که علائم بیماری،کنترل شده باشد به عنوان مثال بیمار مبتلا به صرع برای دو سال تشنج نداشته است، پس می‌تواند با همراه، در محیط‌های دسته‌جمعی ورزش کند. این افراد باید به این نکته توجه داشته باشند که گرما می‌تواند به تشنج آنها منجر شود پس تا حد امکان محیطی که به ورزش می‌پردازند گرم نباشد، همچنین زمانی را برای ورزش انتخاب کنند که خسته نیستند.

مثلا پس از 8 ساعت کار روزانه نباید سراغ ورزش بروند بلکه بهتر است کمی استراحت کنند سپس در هوایی خوب و مناسب که نه گرم باشد و نه سرد،ورزش کنند. ولی اگر صرع آنها کنترل شده نیست و مثلا یک ماه پیش تشنج کرده، ورزش‌های خفیف ممنوع نیست ولی توصیه می‌شود ورزش‌های شدید انجام نشود.

آسم دارید؟

اگر کسی آسم دارد و بیماری وی کنترل‌شده نیست، به عنوان مثال هرماه یکی، دوبار دچار نفس‌تنگی حاد می‌شود بهتر است ابتدا آن را کنترل کند و بعد سراغ ورزش برود ولی در صورتی که بیماری کنترل شده است و هر چند ماه یک بار مشکل پیدا می‌کند می‌تواند ورزش انجام دهد ولی حتما اسپری آبی رنگ سالبوتامول خود را همراه داشته باشد و تا حدامکان، تنها ورزش نکند. این بیماران نباید در یک مکان خلوت و بدون اسپری به عنوان مثال به مدت یک ساعت بدوند. مکان ورزش نیز خیلی مهم است مثلا اگر به گرده گل‌ها و گیاهان حساسیت دارند نباید در آن منطقه تردد داشه باشند یا پیاده‌روی کنند.

محیط ورزش نباید آلوده باشد مثلا در بعدازظهر شلوغ تهران نباید در خیابان ورزش کرد، دوید یا به پیاده‌روی رفت. بهتر است این افراد در محیط‌های بسته ورزش کنند که آلودگی کم است و هوا نیز سرد یا گرم نباشد و ورزش را از خفیف شروع کنند. کسانی که به آسم مبتلا هستند مشکل دیگری هم دارند و آسم آنها در هوای سرد تشدید می‌شود پس حتما باید شال‌گردن داشته باشند و از زیر شال نفس بکشند تا هوای گرم وارد ریه‌های آنها شود و داروهای‌شان را مرتب مصرف کنند.

قندخون‌تان زیر 100 است؟

بدن برای ورزش به گلوکز نیاز دارد پس کسانی که قند خون‌شان زیر 100 است ممکن است طی ورزش دچار افت قندخون یا هیپوگلیسمی ‌شوند پس برای آنها حتی ورزش خفیف نیز توصیه نمی‌شود ولی این بدان معنا نیست که دیواری دور خود بکشند و هیچ فعالیتی نداشته باشند.

این افراد باید کارهای روزمره خود را انجام دهند مثلا پنج دقیقه به سر کوچه بروند،خرید خود را انجام دهند و در خانه به امور خود بپردازند چون همه اینها هم فعالیت فیزیکی محسوب می‌شود. در کل پیاده‌روی آنها بیش از 10دقیقه طول نکشد ولی کوهنوردی، یک ساعت پیاده‌روی و... ممنوع است.

افراد مبتلا به دیابت، قبل از ورزش حتما باید چیزی نوشیده یا خورده باشند و نیم ساعت پس از آن ورزش کنند. توصیه می‌کنیم دیابتی‌ها حتما در طول پیاده‌روی، یک همراه داشته باشند و به‌خصوص انسولینی‌ها، حتما پلاکی در گردن داشته باشند که مشخص شود انسولین مصرف می‌کنند تا اگر در جایی از هوش رفتند بقیه متوجه شوند انسولین مصرف می‌کنند و بلافاصله با یک لیوان آب قند به کمک ‌آنها بیایند.

یکی دیگر از معضلات افراد دیابتی، مشکل زخم پاست. برای کسانی که در اثر دیابت دچار مشکل زخم پا شده‌اند به هیچ عنوان شنا توصیه نمی‌شود ولی اگر زخم در پای آنان وجود ندارد و تنها مشکل گزگز و مورمور در پا دارند و به‌اصطلاح پای آنها خواب می‌رود؛ یعنی دیابت مزمن دارند و دوچرخه‌سواری و شنا توصیه می‌شود اما برای این افراد پیاده‌روی طولانی و کوهنوردی ممنوع است چون حس در پاهای‌شان کم می‌شود و متوجه ضربه نمی‌شوند و ممکن است دچار زخم پا شوند.

وزنه برداری برای بیماران کلیوی ممنوع است.

کلیه‌های‌تان بیمار است؟

کسانی که در اثر دیابت یا به هردلیل دیگری مشکل کلیه دارند و کراتین و اوره خون آنها بالاست دویدن سرعتی و تند،ورزش‌های هوازی شدید، بلندکردن وزنه‌های سنگین به بالای سر در وزنه‌برداری و کار با وزنه‌های سنگین در بدنسازی ممنوع است. به طور کلی ورزش‌هایی که برای لحظاتی باید نفس‌شان را حبس کنند نیز برای این دسته از افراد ممنوع است چون سبب افزایش فشارخون شده و به کلیه فشار وارد می‌آورد ولی ورزش‌های خفیف و متوسط را می‌توانند انجام دهند. برای کسانی که فشار خون بالا دارند انجام ورزش‌هایی با وزنه سنگین بدنسازی، بالابردن وزنه بالای سر، همچنین حبس کردن نفس در سینه ممنوع است.

دیابت دارید؟

در دیابت بسیاری از بیماران دچار مشکل چشمی به‌ویژه خونریزی داخل چشم می‌شوند و دید چشم آنها کم می‌شود. برای این افراد هرنوع ورزشی که سر را به سمت پایین می‌آورند مثل یوگا و ژیمناستیک، ممنوع است. همچنین ورزش‌های همراه با حبس نفس ممنوع است چون فشار خون و درنتیجه فشار چشم را بالا می‌برد و سبب خونریزی چشم می‌شود. این افراد قبل از هر ورزشی ابتدا باید با متخصص چشم مشاوره کنند.

البتـه کسانی که سال‌هاست دیابت دارند ولی هنوز گرفتار عوارض چشمی،کلیوی و... آن نشده‌اند هیچ منعی در ورزش ندارند و اتفاقا به آنان توصیه می‌شود تا با انجام حرکات ورزشی عرق کنند، تنفس آنها بالا برود و قند خون‌شان تنظیم شود پس ورزش شدید و متوسط نیز برای آنها ایرادی ندارد. ولی اگر قند خون کسی زیر 100 یا بالای 250 باشد که مجبور به تزریق انسولین هستند، ورزش ممنوع است.

گاهی این افراد فکر می‌کنند قندخون‌شان با بالا و پایین پریدن یا دویدن پایین می‌‌‌آید ولی کاملا برعکس است به‌ویژه در نوع یک که انسولین مصرف می‌کنند چون این افراد اگر ورزش کنند قند خون‌شان حتی بالاتر نیز می‌رود.

وقت شناس باشید!

کسانی که مشکلات ساده گوارشی مثل نفخ و... دارند، نباید بلافاصله بعد از غذا ورزش کنند بلکه حداقل دو ساعت باید از صرف غذا بگذرد. برخلاف تصور عموم مبنی بر لزوم مصرف غذای پرکالری قبل از ورزش،وعده غذایی نباید شامل گوشت و چربی باشد. بهترین روش، خوردن غذایی شامل کربوهیدرات مثل نان و برنج است. این موضوع برای کسانی که مشکل گوارشی دارند اهمیت بیشتری دارد.