عود سرطان پستان، عوامل خطر

هر زنی که سابقه سرطان پستان دارد، نگران بازگشت آن خواهد بود. در بعضی از زنان عود سرطان اتفاق می‌افتد و در برخی نه. وقتی سرطان برمی‌گردد به آن عود سرطان می‌گوییم. سرطان پستان هر زمانی امکان دارد عود کند و ممکن است هرگز این اتفاق نیافتد، اما بیشتر عود سرطان‌ها در اولین ۵ سال بعد از درمان اتفاق می‌افتند.

سرطان پستان می‌تواند به صورت یک عود منطقه‌ای (لوکال) برگردد (یعنی در پستان درمان شده یا گره‌های لنفاوی اطراف آن یا نزدیک جای زخم ناشی از جراحی دچار سرطان شود) و یا جای دیگری از بدن را درگیر کند. بعضی از مکان‌های شایع خارج پستانی برای عود سرطان پستان عبارتند از کبد، ریه، استخوان، گره‌های لنفاوی و مغز.

اگر عود سرطان پستان اتفاق افتاد من چگونه متوجه آن شوم؟

اگر شما برای سرطان پستان درمان شده‌اید، باید معاینه پستان‌های خود را انجام دهید و پستان درمان شده و دیگر پستان خود را هر ماه بررسی کنید. شما باید هرگونه تغییر در آنها را به پزشکتان گزارش کنید. همچنین انجام ماموگرافی‌های منظم را فراموش نکنید. در بعضی از مراکز غربالگری، علاوه بر دستگاه ماموگرافی دیجیتال، دستگاه‌های ماموگرافی سه بعدی هم موجود است. اگر تست‌های ژنتیکی نشان می‌دهد شما دارای ژن BRCA جهش یافته هستید، شما به انجام MRI پستان هم نیاز خواهید داشت. درباره‌ی نحوه انجام تست‌های ارزیابی پستان با پزشکتان مشورت کنید. تغییرات پستان که ممکن است نشان دهنده عود سرطان باشد شامل موارد زیر است:

یک توده یا ضخیم شدگی در پستان یا نزدیک آن یا در زیر بغل که بعد از دوره قاعدگی شما از بین نمی‌رود.

تغییر در احساس یا ظاهر پوست روی پستان یا نوک پستان: از قبیل فرورفتگی پوست، چروک شدگی، پولکی شدن، قرمزی، تورم و گرمی.

ترشحات خونی یا شفاف از نوک پستان.

در کنار معاینات ماهانه که خودتان انجام می‌دهید، باید برای جلسات پیگیری به پزشک مراجعه کنید. در این جلسات، پزشک باید پستان شما را معاینه کند، درباره‌ی هر علامتی سئوال کند، و اگر نیاز باشد برای شما انجام آزمایش یا تست تصویربرداری توصیه کند. اگر هر شما ممکن است هر ۳ تا ۴ ماه یکبار باشد، پس از مدتی که سرطان عود نکرده بود، این جلسات می‌تواند با فاصله‌های بیشتری انجام شود.

عوامل خطر برای بازگشت سرطان پستان چه چیزهایی می‌تواند باشد؟

این عوامل می‌توانند باعث افزایش احتمال عود سرطان پستان در شما شوند:

اندازه تومور: هرچه سایز تومور بزرگتر بوده باشد، احتمال عود سرطان بیشتر خواهد بود.

گسترش سرطان: اگر سرطان پستان شما به گره‌های لنفاوی گسترش یافته باشد، هر چه تعداد گره‌های لنفاوی درگیر سرطان بیشتر باشد، احتمال عود سرطان در شما بیشتر خواهد بود. همچنین اگر سلول‌های سرطانی در عروق لنفاوی یا عروق خونی پستان شما وجود داشته باشد، احتمال عود سرطان بیشتر خواهد شد.

HER۲ : این ژن سلول‌های سرطانی را برای رشد تحریک می‌کند.

گرینده هورمون: حدود دو سوم موارد سرطان دارای سلول‌های واحد گیرنده برای استروژن (ER+) یا پروژسترون (pR+) یا هر دو آنها هستند.

درجه بافت‌شناسی: این اصطلاح مربوط به این می‌شود که سلول‌های سرطانی چه اندازه مشابه سلول‌های طبیعی هستند (در زیر میکروسکوپ). هر چه درجه بافت‌شناسی بیشتر باشد، احتمال عدد سرطان بیشتر خواهد بود.

درجه هسته‌ای: این به معنی میزان تقسیم شدن سلول‌های سرطانی برای تولید سلول‌های بیشتر است. سلول‌های سرطانی با درجه هسته‌ای بالاتر معمولاً تهاجمی‌تر هستند (سریعتر رشد می کنند).

درمان عود سرطان پستان چیست؟

نوع درمانی که شما برای درمان عود سرطان پستان دریافت خواهید کرد بستگی به نوع درمان شما برای درمان سرطان پستان اولیه دارد. اگر شما یک جراحی لامپکتومی انجام داده باشید، عود محلقه‌ای (لولال) معمولاً با یک جراحی ماستکتومی درمان می شود. اگر شما ماستکتومی انجام داده باشید، درمان عود سرطان در نزدیکی بافت پستان، خارج کردن توده در صورت امکان و معمولاً انجام پرتودرمانی است. در هر موردی ممکن است بعد از جراحی، شیمی درمانی، پرتو درمانی وهورمون درمانی انجام شود. گاهی ترکیبی از آنها استفاده می‌شود اگر سرطان پستان در پستان مقابل بوجود آمده باشد، به احتمال زیاد غیرمرتبط با سرطان پستان اولیه است. این باید مانند یک مورد جدید سرطان پستان درمان شود. برای شما ممکن است جراحی لامپتومی، ماستکتومی و یک درمان همراه دیگر در صورت لزوم انجام شود. اگر سرطان در قسمت دیگری از بدن عود کند، مثلاً در استخوان، ریه، کبد یا مغز، برای شما ممکن است جراحی، پرتودرمانی، شیمی‌درمانی، هورمون درمانی، هدف درمانی، و یا ترکیبی از آنها انجام شود. این بستگی به شرایط فردی دارد.

ایمنی درمانی با (Herceptin) Trastuzumab به تنهایی یا به همراه شیمی درمانی برای زنانی که سرطان پستان آنها دارای سلول‌های واجد مقادیر بالای پروتئین HER2 است، توصیه می‌شود. (perjeta) pertuzumab، (Kadcyla) Alo - trastuzumab erntorisn و یا (Tykerb) lapatinib هم می‌توانند به این منظور استفاده شوند.