روز جهانی مبارزه با ناقص سازی زنان، چه روزیست؟

در سال ۲۰۰۳ کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد ۶ فوریه را به عنوان روز جهانی مبارزه با ناقص‌سازی جنسی زنان اعلام کرد و سازمان بهداشت جهانی، صندوق کودکان سازمان ملل متحد و صندوق جمعیت ملل متحد برای مبارزه با این امر متحد شدند.
ناقص سازی جنسی یا ختنه زنان یک نوع خشونت جنسی محسوب می‌شود و از نمودهای اساسی خشونت علیه زنان و فرهنگ زن ستیزانه است که آسیب های جسمی و روحی زیادی در پی دارد. متاسفانه در ایران نیز در تعدادی از مناطق، این رسم انجام می گیرد. روز جهانی مبارزه با ناقص سازی زنان و یا ختنه زنان سالهاست برای ریشه کن کردن این فرهنگ غلط تلاش می کند. برای آگاهی بیشتر با عمل ختنه زنان و دلایل این فرهنگ، روز بین المللی مبارزه و به صفر رساندن مثله جنسی زنان و آمارها و اقدامات صورت گرفته با ما همراه باشید.

تاریخچه روز جهانی مبارزه با ناقص سازی جنسی زنان
در ۶ فوریه ۲۰۰۳، استلا اوباسانجو، بانوی اول نیجریه و سخنگوی کمپین مبارزه با انحراف جنسیت قاعدگی، اعلامیه رسمی "Tolerance to *FGM" یا مبارزه با ناقص سازی جنسی زنان در آفریقا را در طی یک کنفرانس سازمان یافته که توسط کمیته بین المللی مناسک سنتی آفریقایی تأثیرگذار بر سلامت زنان و کودکان برگزار می‌شد ارائه داد.
* FGM‌ حروف اختصاری Female Genital Mutilation به معنای ناقص سازی جنسی زنان است.
پس از آن کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد ۶ فوریه را به عنوان روز بین المللی آگاهی جهانی برای مبارزه و به صفر رساندن ناقص سازی جنسی زنان تایید و اعلام کرد.
روز جهانی مبارزه با ناقص سازی زنان به عنوان بخشی از تلاش‌های سازمان ملل متحد برای از بین بردن این فرهنگ ظالمانه و آسیب زننده صورت می‌گیرد. اعتقاد کسانی که از این روز حمایت می‌کنند این است که فرهنگ به طور خود به خود تغییر نمی‌یابد و اعمالی سنتی همچون ختنه زنان بدون مبارزه با این مقوله ادامه خواهد داشت؛ بنابراین افزایش آگاهی از خطرات و آسیب‌های این عمل و مبارزه با آن ضروری است. در واقع این روز جنبشی برای احقاق حقوق زنان و بدن آن‌ها است و از اقدامات مبارزه با خشونت علیه زنان و دختران محسوب می‌گردد. FGM یا ختنه زنان یک مشکل جهانی است و غیر از آفریقا در بسیاری از کشور‌های آسیا و آمریکای لاتین نیز رواج دارد. FGM همچنین در میان مهاجران ساکن در اروپای غربی، آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند نیز صورت می‌گیرد. این تلاش برای شناخت جهان از FGM و ترویج ریشه کن کردن آن است.

تعریفی از ناقص سازی جنسی زنان یا ختنه زنان
ناقص‌سازی جنسی دختران و زنان، عملی است که طی آن اندام تناسلی دختر برداشته می‌شود. ناقص‌سازی می‌تواند در زمان نوزادی یا کودکی، نوجوانی و یا حتی در زمان ازدواج انجام شود. این عمل به عنوان قطع اندام جنسی دختران و زنان یا ختنه زنان نیز نامیده می‌شود؛ اگرچه هیچ شباهتی به ختنه پسران و مردان ندارد. ختنه زنان ریشه در فرهنگ و آداب و سنن مردسالارانه بسیاری جوامع دارد و ناقض حق کنترل کودک دختر بر بدن خود محسوب می‌شود. این عمل ریشه در اعتقادات مذهبی ندارد و هیچ مذهبی از جمله اسلام توصیه‌ای مبنی بر انجام چنین عملی نکرده است.
ناقص‌سازی بر اساس میزان برشی که طی عمل صورت می‌گیرد، انواع مختلفی دارد که شامل چهار نوع می‌شود.
-نوع اول: برداشتن کلی یا جزئی کلیتوریس و یا غلفه است (کلیتوریدکتومی)
-نوع دوم: برداشتن کلی یا جزئی کلیتوریس و لب‌های کوچک فرج، با یا بدون بریدن لب‌های بزرگ فرج
-نوع سوم: هرگونه تنگ کردن مجرای مهبل با ایجاد یک مهر و موم پوششی با قطع کردن و تغییر مکان دادن لب‌های کوچک فرج و یا لب‌های بزرگ فرج، با یا بدون بریدن کلیتوریس
-نوع چهارم: هرگونه عمل خطرناک دیگر بر روی آلت تناسلی زنان به مقصودی غیر پزشکی. مانند سوراخ کردن، سوزن زدن، شکافتن و غیره.
هر یک از این انواع به سنت‌ آن جامعه و دلیل عمل بستگی دارد.

ناقص‌سازی جنسی دختران می‌تواند مشکلات کوتاه‌مدت و یا بلند‌مدت جسمی و روحی ایجاد کند و حتی در بعضی مواقع به مرگ بیانجامد. تعدادی از مشکلات مربوط به سلامت که ختنه زنان ایجاد می‌کنند از این قرار است:
- از دست دادن شدید خون
- درد شدید یا شوک
- مشکلات مربوط به ادرار یا خروج خون در دوران عادت‌ماهانه
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- افزایش خطر عفونت اچ‌آی‌وی (ویروس نقص ایمنی انسانی)
- مشکلات در بارداری یا زایمان
- رابطه‌ی جنسی مشکل و یا دردناک؛ مشکلاتی در لذت جنسی
- مشکلات روحی روانی، برای مثال اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، یا اختلال اضطراب که از آسیب‌های روانی ناشی از ناقص‌سازی جنسی محسوب می‌شوند.
البته همه دختران و زنانی که تحت این عمل قرار گرفته‌اند چنین مشکلاتی را تجربه نمی‌کنند. بسیاری از این افراد ممکن است سال‌ها بعد از ناقص‌سازی دچار این آسیب‌ها شوند که باعث می شود احتمال آگاهی آنان و یا پزشکی به او مراجعه می‌کنند را کاهش دهد.

ختنه زنان در ایران و قوانین مربوط به آن
آمار ختنه زنان در ایران به طور میانگین زیاد نیست اما طی تحقیقی که در خصوص ختنه زنان در ایران منتشر شده است، چهار استان هرمزگان، کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی از استان‌هایی است که این عمل در آنها انجام می‌شود. اما قوانین مربوط به ختنه زنان در ایران به چه صورتی است؟
- این عمل در ایران از نظر قانونی ممنوع اعلام نشده است.
- اما قوانینی وجود دارند که برای قطع هر بخش از اندام جنسی زن مجازات تعیین کرده اند.
- ایران هنوز در لیست کشورهایی که در آن ها ختنه رواج دارد در یونیسف قرار نگرفته است.
- در ماده ۶۶۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ آمده است که: "قطع و از بین بردن هر یک از دو طرف اندام تناسلی زن، موجب نصف دیه کامل زن است و قطع و از بین بردن بخشی از آن، به همان نسبت دیه دارد. در این حکم فرقی میان باکره و غیر باکره، خردسال و بزرگسال سالم و معیوب از قبیل رتقاء و قرناء نیست.
-ماده ۷۰۶ نیز می گوید: "از بین بردن لذت مقاربت مرد یا زن، موجب ارش است.
-کمپینی به نام «گام به گام تا توقف ناقص سازی جنسی زنان در ایران» ایجاد شده که علاوه بر آگاهی بخشی به مردم تلاش می‌کند تا ممنوعیت های قانونی را در این زمینه محکم‌تر کند.

هدف از روز جهانی مبارزه با مثله جنسی زنان
اظهارات سازمان بهداشت جهانی بر این است که اگرچه ختنه زنان بیش از هزار سال ادامه داشته است، اما شواهد نشان می دهد که این عمل می تواند در یک نسل به پایان برسد. وبسایت سازمان ملل متحد (UNFPA یا صندوق جمعیت سازمان ملل متحد) نیز در مقاله ای در مورد اهمیت روزافزون مبارزه با مثله سازی جنسی زنان اظهار داشت که UNFPA و یونیسف به طور مشترک بزرگترین برنامه جهانی را برای ریشه کن کردن هرچه سریع تر این عمل اجرا خواهند کرد.
سازمان بهداشت جهانی، صندوق کودکان سازمان ملل متحد و صندوق جمعیت ملل متحد به طور جمعی برای مبارزه با اقدام غیر انسانی FGM توافق کرده‌اند و تمام اقدامات لازم جهت ریشه‌کن کردن آن را انجام می‌دهند.