لخته خون در پریود، درمان قطعی دارد؟

اغلب اوقات مردم با دیدن لخته های خون در خون قاعدگی خود نگران می شوند، اما این موضوع کاملاً طبیعی است و به ندرت دلیلی برای نگرانی وجود دارد. لخته های قاعدگی مخلوطی از سلول های خون، بافت های سطح رحم و نیز پروتئین هایی هستند که جریان خون را تنظیم می کنند.
برخی از بیماری ها ممکن است باعث ایجاد لخته های بزرگ خونی شوند که اغلب با خونریزی شدید قاعدگی یا دردهای عادت ماهانه همراه هستند. اگر نگران لخته های خونی عادت ماهانۀ خود هستید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

داشتن لختۀ خونی در عادت ماهانه به چه معناست؟
ممکن است از دیدن یک تکه خون غلیظ در عادت ماهانه متعجب شوید، اما در اکثر موارد این لخته های خون بخشی طبیعی از عادت ماهانه هستند و معمولاً به این معنی نیستند که مشکلی وجود دارد، اما گاهی اوقات هم ممکن است نشانۀ بیماری باشند.
لخته های خونی بخشی طبیعی از سیستم دفاعی بدن هستند. لختۀ خون غلیظ با بافتی مانند ژله در عادت ماهانه، به جلوگیری از خونریزی بیش از حد کمک می کند. این همان لخته شدنی است که در بقیۀ قسمت های بدن و زمانی که بافت آسیب می بیند مانند بریدگی یا زخم، اتفاق می افتد.
در حقیقت لخته های قاعدگی زمانی به وجود می آیند که خونریزی شدید باشد. بنابراین معمولاً در دو روز اول قاعدگی اتفاق می افتند که خونریزی در این زمان در شدیدترین حالت عادت ماهانه است.
لخته ها ممکن است به رنگ قرمز روشن یا قرمز تیره باشند و هرچه بزرگ تر باشند، تیره تر هستند. از آنجا که هرچه به پایان قاعدگی نزدیک می شویم خون قدیمی تر است و با سرعت آهسته تری از بدن خارج می شود، خون قاعدگی نیز تیره تر و به رنگ قهوه ای در می آید.

لخته ها کی ایجاد می شوند؟
لخته ها زمانی ایجاد می شوند که بافت های رحمی مقدار زیادی خون را خارج کنند. وقتی که خون در رحم یا واژن جمع می شود، شروع به لخته شدن می کند، همان طور که روی زخم لخته می شود.
میزان خون قاعدگی در طول دوره و از یک دورۀ ماهانه به دورۀ دیگرمتفاوت است. ممکن است در یک دوره خونریزی شدید به همراه لختۀ خون داشته باشید و در ماه بعد خونریزی کم و بدون لخته. این تفاوت ها طبیعی هستند و معمولاً به عواملی مانند رژیم غذایی و سبک زندگی بستگی دارند.

علت ایجاد لخته های قاعدگی
در طول دوره پریود، سلول های مخاطی که روی بافت رحم قرار دارند، از جای خود کنده شده و از بدن خارج می شوند. زمانی که این اتفاق می افتد، بدن، پروتئین هایی را که باعث لخته شدن خون در رحم می شوند آزاد می کند. این انعقاد مانع از ادامۀ خونریزی رگ های خونی در سطح رحم می شود.
خونی که بیرون می ریزد نیز حاوی این پروتئین های منعقد کنندۀ خون است. وقتی که شدت خونریزی در بیشترین حالت خود است، پروتئین های منعقد کنندۀ موجود در خون شروع به بسته شدن می کنند و به همین شکل لختۀ خون ایجاد می شود. به طور کلی زمانی این اتفاق می افتد که خون قاعدگی پیش از خروج از بدن، در رحم یا واژن جمع می شود.

بیماری های احتمالی
گرچه داشتن لخته های خونی در قاعدگی طبیعی است، اما گاهی اوقات ممکن است نشانۀ بیماری باشد. توصیه می شود اگر لخته های شما ویژگی های زیر را داشتند به پزشک مراجعه کنید:
-بزرگتر از یک سکۀ 100 تومانی هستند.
-زیاد هستند.
-خونریزی بسیار شدید باشد، به طوری که هر یک تا دو ساعت پد یا نوار بهداشتی باید عوض شود.
-با درد قابل توجهی همراه باشند.
پولیپ رحم یا فیبروم ها
انسداد در رحم ممکن است انقباض طبیعی آن را متوقف کند؛ این یعنی رحم نمی تواند خون را با قدرت و به سرعت طبیعی بیرون بریزد. خون با سرعت کمتری از بدن خارج می شود، بنابراین مدت بیشتری ساکن مانده و ایجاد لخته می کند. این انسداد می تواند باعث خونریزی شدید شود که علت آن جمع شدن خون بیشتر است.
انسداد ممکن است نتیجۀ رشد توده در رحم باشد که از جمله این توده ها می توان به پولیپ های رحم و فیبروم ها اشاره کرد که نگران کننده نیستند، اما بدون رسیدگی مناسب، می توانند مشکل ساز شوند.
پولیپ های رحمی و فیبروم ها شامل اندومتر یا بافت عضلانی هستند که در دیوارۀ رحم رشد می کند و علائم آنها می تواند به شکل زیر باشد:
-کمردرد مداوم
-درد هنگام رابطۀ جنسی
-احساس ورم یا نفخ
-مشکلات ناباروری
-لکه بینی نامنظم
آندومتریوز
آندومتریوز باعث قاعدگی های دردناک و سنگین می شود. آندومتریوز بیماری ای است که در آن بافت های رحمی بیرون از رحم رشد می کنند. این اختلال می تواند علائم متعددی ایجاد کند که در زمان قاعدگی شدیدتر می شوند. علائم آندومتریوز اغلب شامل موارد زیر است:
-درد و گرفتگی در لگن یا کمر
-قاعدگی بسیار شدید یا منوراژی
-قاعدگی دردناک یا دیسمنوره
-درد و ناراحتی در هنگام رابطۀ جنسی
-مشکلات باروری
آدنومیوز
در افراد مبتلا به آدنومیوز، بافت رحمی روی دیوارۀ ماهیچه ای رحم رشد می کند. این موضوع باعث ضخیم شدن دیوارۀ رحمی و آندومتری می شود که می تواند منجر به خونریزی شدید در دوران قاعدگی شود. در نتیجه، احتمال پدیدار شدن لخته های خون در قاعدگی بیشتر است.
عدم تعادل هورمونی
برای داشتن رحم سالم، تعادل هورمونی بدن یک امر ضروری است. اگر سطح هورمون خاصی نامتعادل شود، ممکن است مشکلات متعدی اتفاق بیفتد؛ از جمله قاعدگی سنگین یا لخته شدن خون. در مورد هورمونهای زنانه بیشتر بدانید.
سقط جنین
در طول سقط جنین، بسته به مرحلۀ بارداری، لخته های خونی زیادی از بدن فرد خارج می شود. گاهی اوقات سقط جنین بارداری زمانی رخ می دهد که فرد از باردار بودن خود بی خبر بوده است. بنابراین ممکن است سقط جنین در اوایل بارداری، با چرخۀ قاعدگی منظم اشتباه گرفته شود.
رحم بزرگ
بعد از بارداری، اغلب رحم فرد بزرگ تر از آنچه قبلاً بوده باقی می ماند. همچنین ممکن است علت بزرگی رحم مشکلات ساختاری مانند فیبروم ها باشد. در این شرایط، فضای بیشتری برای جمع شدن خون فراهم می شود که می تواند منجر به تشکیل لخته های خونی شود.

اختلالاتی که باعث خونریزی می شوند
برخی از اختلالاتی که باعث خونریزی می شوند ممکن است دلیل خونریزی شدید در قاعدگی هم باشند، زیرا می توانند روی پروتئین انعقاد خونی که در بافت رحمی قرار دارد تأثیر بگذارند و خون ریزی پریود را متوقف کنند. اختلالاتی مانند اختلال عملکرد پلاکتی یا بیماری فون ویلبراند (VWD) می توانند منجر به قاعدگی های سنگین غیر طبیعی شوند.

برای لخته خون پریود چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
افرادی که دچار خونریزی قاعدگی بسیار شدید هستند یا لخته های خونی بزرگ تر از سکۀ ۱۰۰ تومانی دارند، باید به پزشک مراجعه کنند؛ بخصوص اگر علائمی از بیماری های گفته شده در بالا را داشته باشند.

تشخیص و درمان لخته خون پریود
رژیم غذایی حاوی غذاهای غنی از آهن می تواند به بهبود لخته های خونی قاعدگی کمک کند. برای تشخیص لخته های قاعدگی غیر طبیعی، پزشک از شما در مورد علائم و نشانه ها می پرسد، آزمایش خون یا عکس برداری یا معاینۀ لگنی انجام می دهد یا ترکیبی از همۀ این روش ها را تجویز می کند.
یافتن علت مشکل به پزشک کمک می کند تا بهترین و مناسب ترین درمان را برای شما تجویز کند. اگر مقدار خونی که فرد از دست می دهد بیش از حد باشد و فرد را در خطر ابتلا به کم خونی قرار دهد، پزشک برای او مصرف مکمل آهن تجویز می کند.
همچنین ممکن است اقداماتی را به فرد پیشنهاد دهد که در خانه انجام دهد؛ مانند:
-مصرف مرتب آب (هیدراته بودن بدن).
آب بنوشید
-پرهیز ار مصرف آسپیرین که ممکن است باعث افزایش شدت خونریزی شود.
-مصرف غذاهای سالم و غنی از آهن.
-انجام فعالیت بدنی منظم.
دارو درمانی
ممکن است پزشک برای کمک به تعادل هورمون ها و کنترل خونریزی های شدید، داروهای هورمونی تجویز کند.
همچنین ممکن است استفاده از یک روش ضد بارداری یا تغییر آن را به شما پیشنهاد دهد. دستگاه های داخل رحمی هورمونی (IUDs) مانند میرنا حاوی پروژستین هستند و می توانند باعث کاهش خونریزی شوند. برخی از قرص های ضد بارداری نیز کمک کننده هستند.
ممکن است پزشک مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی را در طول دورۀ قاعدگی برای شما تجویز کند تا علائمی مانند گرفتگی، درد و ناراحتی را کاهش دهند. این داروها به بهبود خونریزیِ بیش از اندازه نیز کمک می کنند. افرادی که مایل نیستند از درمان های هورمونی استفاده کنند، می توانند به جای آن، داروهای کنترل لخته شدن خون را مصرف کنند. بهتر است در این مورد با پزشک مشورت کنید.

نکات کلی درباره لخته خون در زمان پریود
لخته های قاعدگی معمولاً طبیعی و نشانه ای از خونریزی زیاد هستند. با این حال، فردی که دچار خونریزی شدید یا لخته شدن شدید خون است و در کنار آن علائم دیگری هم دارد، باید به پزشک مراجعه کند. دلایل متعددی برای قاعدگی های غیر طبیعی وجود دارد. پزشک می تواند به یافتن روش مناسب برای درمان علت اصلی و کنترل لخته های خوننی زیاد یا بزرگ قاعدگی کمک کند.