تست شنوایی نوزاد، رفلکس صوتی چیست؟
در محدوده ۰ تا ۴ ماهگی، تقریبا انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک در درجه اول اهمیت قرار دارد.
تاریخچه گیری به عنوان یک آزمون در بررسی شنوایی اطفال بسیار حائز اهمیت است .دلیل این امر آن است که اولآ کودکان و یا نوزادان قادر به بیان مشکلات خود نیستند و ثانیآ آنکه کاهش شنوایی و یا مشکلات شنوایی خاموش هستند و تنها می توان با بررسی دقیق رفتارهای شنوایی به وجود ضایعات پنهان در شنوایی کودک پی برد. لذا تاریخچه گیری در نزد اطفال که عمدتآ با مصاحبه با والدین او انجام می شود بایستی حاوی سوالات متعددی در مورد وضعیت گذشته و همچنین حال او باشد و علی الخصوص رفتارهای شنیداری کودک بایستی بدقت مورد بررسی قرار گیرند تا بدین طریق بتوان تا حدودی نسبت به وضعیت شنوایی او آگاهی پیداکرد.
وضعیت شنوایی نوزاد
بر این اساس در برگه تاریخچه گیری اطفال علاوه بر درج اطلاعات شخصی بیمار و شکایت فعلی ، تمام سوابق بیماریها در بدو تولد و پس از آن و درمانهای صورت پذیرفته و نیز بررسی رفتارهای شنوایی در کودک و همچنین بررسی شنوایی در افراد فامیل و خویشاوندان و بعلاوه سوابق بررسیهای ژنتیک و سابقه استفاده از دارو و یا وسایل کمک شنوایی نیز مورد بررسی قرار می گیرد .در نزد کلینیسین با تجربه ، تاریخچه گیری می تواند اطلاعات ذیقیمتی را از وضعیت شنوایی طفل بهمراه یک ایده کلی از وضعیت شنوایی فراهم و در اختیار ادیولوژیست یا کلینیسین قرار دهد.
معاینه اتوسکوپی اطفال:
اوتسکوپ ابزاری است ساده که جهت معاینه گوش خارجی ،مجرای گوش خارجی و پرده گوش مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این ابزار ساده در جهت معاینه گوش خارجی می تواند بسیار مفید باشد زیرا که این معاینه اطلاعات مفیدی را از باز بودن مجرای گوش خارجی و نبود ضایعه یا مشکل در بخشهای خارجی گوش ارائه میکند. بعلاوه می تواند نسبت به سلامت پرده گوش که حدفاصل گوش خارجی و گوش میانی قرار گرفته است ،اطلاعات مفیدی را ارائه نماید. در بسیاری از موارد التهاب یا عفونت گوش میانی میتوان شواهد و مدارکی از تغییر حالت یا تغییر رنگ در پرده گوش را پیدا کرد که به شنوایی شناس و متخصصین حوزه سلامت شنوایی این امکان را می دهد که نسبت به ردیابی وجود یا عدم وجود ضایعه اقدام لازم را انجام دهند. موارد زیر پاره ای از حالاتی هستند که در معاینه اتوسکوپی قابل کشف و ردیابی هستند: مجرای باریک ،بدشکلی کانال گوش ، وجود جرم گوش فشرده ،التهاب وتورم پوست مجرا ،وجود ترشح چرکی در مجرا، جسم خارجی در مجرا، وجود التهاب در پرده گوش، پارگی پرده گوش، خروج ترشح چرکی از پرده گوش…..بواسطه وجود تفاوتهای آناتومیک بین گوش بزرگسالان و اطفال ،لازم است که در هنگام معاینه اطفال لاله گوش کمی به عقب و پایین کشیده شود درحالیکه در معاینه اتوسکوپی بزرگسالان لاله گوش به عقب و بالا کشیده میشود.
آزمون شنوایی با صداسازها:
این آزمون یک ارزیابی اولیه از وضعیت شنوایی را با استفاده از اسباب بازیها ی صداساز انجام می دهد. بطور معمول پیش از انجام آزمونهای شنوایی با صداسازها، بایستی طیف فرکانسی صداسازها و همچنین حداکثر و حداقل شدت تولیدی آنها اندازه گیری شود تا آزمایشگر در جریان آزمایش بداند که در صورت عدم وجود پاسخ احتمالآ کودک در کدام منطقه فرکانسی و چه میزان کاهش شنوایی دارد. همچنین بایستی در نظر داشت که در حین انجام آزمون، ابزار صداساز بایستی از دید کودک مخفی باشد تا بدین ترتیب تنها پاسخ کودک نسبت به وجود صدا کشف گردد. آزمون شنوایی با صداسازها از جمله آزمونهای مقدماتی است که انجام آن در تمامی دوره های سنی امکان پذیر است اما نحوه استخراج پاسخ در دوره های سنی مختلف با یکدیگر متفاوت است .بطور مثال در 6 ماه اول زندگی با توجه به آنکه حرکات سر و گردن نوزاد ویا طفل محدود می باشد بنابراین ردیابی پاسخ از طریق بررسی حرکات چشم در ماههای ابتدایی و سپس بررسی حرکات سرو گردن درماههای بعدی می باشد. در محدودهُ سن 9 ماهگی حرکات سر و گردن بطور کامل در تمام جهات می باشد.
آزمونهای رفتاری، فیزیولوژیک و الکتروفیزیوژیک:
پیش از توضیح در مورد آزمونهای شنوایی در اطفال لازم است که در مورد یک مسئله مهم توضیح ارائه شود . امروزه در نزد متخصصین علم شنوایی یک اصل کلی پذیرفته شده در تقسیم بندی اطفال از نظر انجام آزمونها و توانایی همکاری آنها در ارائه پاسخ ،وجود دارد . بر اساس این تقسیم بندی گروه کودکان به ۳ دسته کلی از نظر سنی تقسیم می شوند که عبارتند از : ۰ تا ۴ ماه ،۵ تا ۲۴ ماه و ۲۵ تا ۴۸
در محدوده ۰ تا ۴ ماهگی:
تقریبآ می توان گفت انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک در درجه اول اهمیت قرار دارد اگرچه دیگر اطلاعات و یا نتایج بدست آمده از آزمونهای مقدماتی نظیر BOA (حرکات چشمها به صداسازها یا محرک صوتی ،حرکات سر و گردن و …) نیز نبایستی به دست فراموشی سپرده شود.
در محدوده 5 تا 24 ماهگی:
انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک هنوز در درجه اول اهمیت قرار دارد اگرچه بایستی آزمونهای رفتاری نظیر ادیومتری تقویت بینایی VRA (Visual Reinforcement Audiometry) و بطور محدود ادیومتری تقویت چشایی
(Tangible Reinforcement Audiometry ) یا TRA یا TROCA و هم چنین انجام Conditioned Orientation Reflex یا COR نیز در دستور کارقرار گیرد و نتایج مجموعه آزمونها بایستی در کنار هم بررسی شوند. نحوهُ ارائه پاسخ به آزمون رفتاری کودکان می تواند با اشاره به گوش یا تنها با ذکر یک کلمه ساده باشد.
در محدوده ۲۵ تا ۴۸ ماهگی:
انجام آزمونهای رفتاری در درجه اول اهمیت است و لذا در نزد اطفال بالاتر از 2 تا 3 سال انجام ادیومتری بازی شرطی سازی شده و پس از این زمان یعنی در اطراف سن 5 سال می توان از روش ادیومتری مرسوم استفاده کرد. نحوه ارائه پاسخ می تواند با بلند کردن انگشت و یا گفتن یک عبارت "می شنوم " باشد و البته غالبآ با اسباب بازی این کار انجام می شود .در این محدوده سنی انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک نیز ضرورت دارد که می تواند در تایید پاسخ آزمونهای رفتاری بسیار موثر و مفید باشد .آزمونهای الکتروفیزیولوژیک برای تمامی محدوده های سنی شامل آزمون ABR و ASSR می باشد که بیشتر با هدف ردیابی آستانه شنوایی انجام می گیرد و البته درپاره ای موارد در صورت وجود شواهدی مبنی بر ضایعات فضاگیر یا ضایعه در دستگاه عصبی ، انجام می گیرد . آزمونهای الکتروفیزیولوژیک با اهداف تشخیصی توصیه می شود .در اطفال بالاتر از 5 سال با انجام آزمون ادیومتری همانند بزرگسالان متداول است و البته در پاره ای از موارد استثناء ،روش ادیومتری بازی شرطی شده بایستی انجام شود.
آزمون آستانه دریافت گفتار:
آزمون آستانه دریافت گفتار در اطفال می تواند به دو روش انجام شود . در روش اول مربوط به اطفالی است که هنوز امکان انجام آزمون با هدفون برای آنها فراهم نیست لذا آزمایشگر با استفاده از تعدادی از اسباب بازی و یا تصاویر اقدام به انجام آزمون می نماید و البته آزمایشگر بایستی با توجه به شدت اداکردن کلمات و یا فرامین و همچنین با توجه به فاصله با کودک در مورد وضعیت شنوایی کودک قضاوت نماید.اما راه دیگر برای انجام این آزمون استفاده از هدفون و ارائه کلمات و یا فرامین یا جملات پرسشی است که با توجه به نوع محرک ،پاسخ کودک مورد بررسی قرار میگیرد و البته سطح شدت صدا در طول آزمون بایستی کاهش داده شود تا بدین طریق بتوان سطح آستانه شنوایی را در کودک بدست آورد در بچه های بیش فعال تجربه نشان می دهد که این آزمون در صورت اجرای صحیح و با صرف وقت کافی می تواند نتایج قابل اطمینان تری را بهمراه داشته باشد.
آزمون ایمیتانس ادیومتری:
آزمون ایمیتانس ادیومتری که با هدف بررسی عملکرد گوش میانی طراحی شده ، دارای دو بخش اصلی می باشد که عبارتند از:
تمپانومتری:
بررسی قدرت عبور دهی گوش میانی و پرده گوش
رفلکس صوتی:
بررسی رفلکس عضله رکابی در گوش میانی که از طریق تحریک همان گوش و یا تحریک گوش طرف مقابل انجام می شود .در نزد اطفال انجام آزمون رفلکس صوتی بصورت سریع انجام می شود که در واقع سطح شدت محرک در حد ثابت ارائه می گردد و پاسخ رفلکس و یا عدم وجود پاسخ ثبت می شود . در صورتی که طفل همکاری لازم جهت انجام آزمون کامل را با ادیولوژِیست داشته باشد می توان آزمون رفلکس صوتی را بطور کامل انجام داد و سطح آستانه های رفلکس صوتی را بطور دقیق پیدا کرد. سطح آستانه های رفلکس صوتی کمک شایانی در ردیابی آستانه های شنوایی می نماید.
با انجام تمپانومتری، مشکلات گوش میانی و پرده صماخ در اطفال می تواند ردیابی گردد. ازشایعترین مشکلات گوش میانی در نزد اطفال اختلال در عملکرد شیپور استاش (لوله ای که ارتباط بین گوش میانی و حلق را برقرار می کند )می باشد که موجب بروز مشکل در میزان هوای گوش میانی میگردد و این امر به نوبه خود باعث ایجاد زمینه مساعد جهت ایجاد عفونت در گوش میانی و ایجاد کاهش شنوایی می شود .بعلاوه امکان بروز اوتیت سروز گوش میانی و یا اوتیت چسبنده رافراهم می نماید. انجام آزمون تمپانمتری پس از هر دوره درمانی کمک شایانی به شناسایی و پایش وضعیت گوش میانی می نماید.
همچنین می توان به کمک تمپانومتری وضعیت عملکرد لوله استاش را انجام داد. آزمون تمپانومتری در نزد اطفال جزء اولین دسته آزمونهایی است که بطور معمول در کلینیکها انجام می شود و بررسی نتایج آن به همراه دیگر آزمونها ( اصول Cross check ) می تواند در شناسایی کاهش شنوایی بسیار ارزنده باشد.
معاینه اتوسکوپی اطفال:
اوتسکوپ ابزاری است ساده که جهت معاینه گوش خارجی ،مجرای گوش خارجی و پرده گوش مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از این ابزار ساده در جهت معاینه گوش خارجی می تواند بسیار مفید باشد زیرا که این معاینه اطلاعات مفیدی را از باز بودن مجرای گوش خارجی و نبود ضایعه یا مشکل در بخشهای خارجی گوش ارائه میکند. بعلاوه می تواند نسبت به سلامت پرده گوش که حدفاصل گوش خارجی و گوش میانی قرار گرفته است ،اطلاعات مفیدی را ارائه نماید. در بسیاری از موارد التهاب یا عفونت گوش میانی میتوان شواهد و مدارکی از تغییر حالت یا تغییر رنگ در پرده گوش را پیدا کرد که به شنوایی شناس و متخصصین حوزه سلامت شنوایی این امکان را می دهد که نسبت به ردیابی وجود یا عدم وجود ضایعه اقدام لازم را انجام دهند. موارد زیر پاره ای از حالاتی هستند که در معاینه اتوسکوپی قابل کشف و ردیابی هستند: مجرای باریک ،بدشکلی کانال گوش ، وجود جرم گوش فشرده ،التهاب وتورم پوست مجرا ،وجود ترشح چرکی در مجرا، جسم خارجی در مجرا، وجود التهاب در پرده گوش، پارگی پرده گوش، خروج ترشح چرکی از پرده گوش…..بواسطه وجود تفاوتهای آناتومیک بین گوش بزرگسالان و اطفال ،لازم است که در هنگام معاینه اطفال لاله گوش کمی به عقب و پایین کشیده شود درحالیکه در معاینه اتوسکوپی بزرگسالان لاله گوش به عقب و بالا کشیده میشود.
آزمون شنوایی با صداسازها:
این آزمون یک ارزیابی اولیه از وضعیت شنوایی را با استفاده از اسباب بازیها ی صداساز انجام می دهد. بطور معمول پیش از انجام آزمونهای شنوایی با صداسازها، بایستی طیف فرکانسی صداسازها و همچنین حداکثر و حداقل شدت تولیدی آنها اندازه گیری شود تا آزمایشگر در جریان آزمایش بداند که در صورت عدم وجود پاسخ احتمالآ کودک در کدام منطقه فرکانسی و چه میزان کاهش شنوایی دارد. همچنین بایستی در نظر داشت که در حین انجام آزمون، ابزار صداساز بایستی از دید کودک مخفی باشد تا بدین ترتیب تنها پاسخ کودک نسبت به وجود صدا کشف گردد. آزمون شنوایی با صداسازها از جمله آزمونهای مقدماتی است که انجام آن در تمامی دوره های سنی امکان پذیر است اما نحوه استخراج پاسخ در دوره های سنی مختلف با یکدیگر متفاوت است .بطور مثال در 6 ماه اول زندگی با توجه به آنکه حرکات سر و گردن نوزاد ویا طفل محدود می باشد بنابراین ردیابی پاسخ از طریق بررسی حرکات چشم در ماههای ابتدایی و سپس بررسی حرکات سرو گردن درماههای بعدی می باشد. در محدودهُ سن 9 ماهگی حرکات سر و گردن بطور کامل در تمام جهات می باشد.
آزمونهای رفتاری، فیزیولوژیک و الکتروفیزیوژیک:
پیش از توضیح در مورد آزمونهای شنوایی در اطفال لازم است که در مورد یک مسئله مهم توضیح ارائه شود . امروزه در نزد متخصصین علم شنوایی یک اصل کلی پذیرفته شده در تقسیم بندی اطفال از نظر انجام آزمونها و توانایی همکاری آنها در ارائه پاسخ ،وجود دارد . بر اساس این تقسیم بندی گروه کودکان به ۳ دسته کلی از نظر سنی تقسیم می شوند که عبارتند از : ۰ تا ۴ ماه ،۵ تا ۲۴ ماه و ۲۵ تا ۴۸
در محدوده ۰ تا ۴ ماهگی:
تقریبآ می توان گفت انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک در درجه اول اهمیت قرار دارد اگرچه دیگر اطلاعات و یا نتایج بدست آمده از آزمونهای مقدماتی نظیر BOA (حرکات چشمها به صداسازها یا محرک صوتی ،حرکات سر و گردن و …) نیز نبایستی به دست فراموشی سپرده شود.
در محدوده 5 تا 24 ماهگی:
انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک هنوز در درجه اول اهمیت قرار دارد اگرچه بایستی آزمونهای رفتاری نظیر ادیومتری تقویت بینایی VRA (Visual Reinforcement Audiometry) و بطور محدود ادیومتری تقویت چشایی
(Tangible Reinforcement Audiometry ) یا TRA یا TROCA و هم چنین انجام Conditioned Orientation Reflex یا COR نیز در دستور کارقرار گیرد و نتایج مجموعه آزمونها بایستی در کنار هم بررسی شوند. نحوهُ ارائه پاسخ به آزمون رفتاری کودکان می تواند با اشاره به گوش یا تنها با ذکر یک کلمه ساده باشد.
در محدوده ۲۵ تا ۴۸ ماهگی:
انجام آزمونهای رفتاری در درجه اول اهمیت است و لذا در نزد اطفال بالاتر از 2 تا 3 سال انجام ادیومتری بازی شرطی سازی شده و پس از این زمان یعنی در اطراف سن 5 سال می توان از روش ادیومتری مرسوم استفاده کرد. نحوه ارائه پاسخ می تواند با بلند کردن انگشت و یا گفتن یک عبارت "می شنوم " باشد و البته غالبآ با اسباب بازی این کار انجام می شود .در این محدوده سنی انجام آزمونهای الکتروفیزیولوژیک نیز ضرورت دارد که می تواند در تایید پاسخ آزمونهای رفتاری بسیار موثر و مفید باشد .آزمونهای الکتروفیزیولوژیک برای تمامی محدوده های سنی شامل آزمون ABR و ASSR می باشد که بیشتر با هدف ردیابی آستانه شنوایی انجام می گیرد و البته درپاره ای موارد در صورت وجود شواهدی مبنی بر ضایعات فضاگیر یا ضایعه در دستگاه عصبی ، انجام می گیرد . آزمونهای الکتروفیزیولوژیک با اهداف تشخیصی توصیه می شود .در اطفال بالاتر از 5 سال با انجام آزمون ادیومتری همانند بزرگسالان متداول است و البته در پاره ای از موارد استثناء ،روش ادیومتری بازی شرطی شده بایستی انجام شود.
آزمون آستانه دریافت گفتار:
آزمون آستانه دریافت گفتار در اطفال می تواند به دو روش انجام شود . در روش اول مربوط به اطفالی است که هنوز امکان انجام آزمون با هدفون برای آنها فراهم نیست لذا آزمایشگر با استفاده از تعدادی از اسباب بازی و یا تصاویر اقدام به انجام آزمون می نماید و البته آزمایشگر بایستی با توجه به شدت اداکردن کلمات و یا فرامین و همچنین با توجه به فاصله با کودک در مورد وضعیت شنوایی کودک قضاوت نماید.اما راه دیگر برای انجام این آزمون استفاده از هدفون و ارائه کلمات و یا فرامین یا جملات پرسشی است که با توجه به نوع محرک ،پاسخ کودک مورد بررسی قرار میگیرد و البته سطح شدت صدا در طول آزمون بایستی کاهش داده شود تا بدین طریق بتوان سطح آستانه شنوایی را در کودک بدست آورد در بچه های بیش فعال تجربه نشان می دهد که این آزمون در صورت اجرای صحیح و با صرف وقت کافی می تواند نتایج قابل اطمینان تری را بهمراه داشته باشد.
آزمون ایمیتانس ادیومتری:
آزمون ایمیتانس ادیومتری که با هدف بررسی عملکرد گوش میانی طراحی شده ، دارای دو بخش اصلی می باشد که عبارتند از:
تمپانومتری:
بررسی قدرت عبور دهی گوش میانی و پرده گوش
رفلکس صوتی:
بررسی رفلکس عضله رکابی در گوش میانی که از طریق تحریک همان گوش و یا تحریک گوش طرف مقابل انجام می شود .در نزد اطفال انجام آزمون رفلکس صوتی بصورت سریع انجام می شود که در واقع سطح شدت محرک در حد ثابت ارائه می گردد و پاسخ رفلکس و یا عدم وجود پاسخ ثبت می شود . در صورتی که طفل همکاری لازم جهت انجام آزمون کامل را با ادیولوژِیست داشته باشد می توان آزمون رفلکس صوتی را بطور کامل انجام داد و سطح آستانه های رفلکس صوتی را بطور دقیق پیدا کرد. سطح آستانه های رفلکس صوتی کمک شایانی در ردیابی آستانه های شنوایی می نماید.
با انجام تمپانومتری، مشکلات گوش میانی و پرده صماخ در اطفال می تواند ردیابی گردد. ازشایعترین مشکلات گوش میانی در نزد اطفال اختلال در عملکرد شیپور استاش (لوله ای که ارتباط بین گوش میانی و حلق را برقرار می کند )می باشد که موجب بروز مشکل در میزان هوای گوش میانی میگردد و این امر به نوبه خود باعث ایجاد زمینه مساعد جهت ایجاد عفونت در گوش میانی و ایجاد کاهش شنوایی می شود .بعلاوه امکان بروز اوتیت سروز گوش میانی و یا اوتیت چسبنده رافراهم می نماید. انجام آزمون تمپانمتری پس از هر دوره درمانی کمک شایانی به شناسایی و پایش وضعیت گوش میانی می نماید.
همچنین می توان به کمک تمپانومتری وضعیت عملکرد لوله استاش را انجام داد. آزمون تمپانومتری در نزد اطفال جزء اولین دسته آزمونهایی است که بطور معمول در کلینیکها انجام می شود و بررسی نتایج آن به همراه دیگر آزمونها ( اصول Cross check ) می تواند در شناسایی کاهش شنوایی بسیار ارزنده باشد.
منبع:
پزشک آنلاین
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼