مجاری اشکی نوزادان، علائم و درمان

مجاری اشک کانال های باریکی هستند که مایع اضافی را از چشم ها به داخل بینی هدایت می کنند.

مجاری اشک کانال های باریکی هستند که مایع اضافی را از چشم ها به داخل بینی هدایت می کنند. گاهی یکی از این مجراها یا هر دو آنها هنگام تولد با سلول های مرده مسدود می شود و امکان تخلیه ی مایع اشک از بین می رود. بنابراین چشم کودک دائما آب می دهد.

در حال طبیعی مجرای بین گوشه ی داخلی پلک چشم و مجرای بینی هر طرف صورت وجود دارد که آن را مجرای اشکی می نامند. از این مجرا اشک چشم به طور دائم به داخل بینی می ریزد.

مجرای اشکی 6 درصد نوزادان در موقع تولد کاملا باز نیست بنابراین از زمانی که ترشح اشک در چشم نوزاد شروع می شود یعنی از 2 تا 4 هفتگی بعد از تولد ، به علت انسداد این مجرا ، معمولا یک چشم کودک آبکی و پر از اشک می باشد.

در این کودکان چون مجرای اشکی بسته است ، چشم مبتلا برای عفونت آمادگی دارد و به تدریج دچار ترشح چرکی می گردد و هنگام صبح پلک های کودک به هم می چسبد. اگر چشم کودک بعد از سن یک ماهگی به دفعات دچار ترشح چرکی می گردد ، امکان انسداد مجرای اشکی وجود دارد و باید به پزشک مراجعه نمود.

علائم
علائم اصلی این عارضه به شرح زیر است :
• آبریزش مداوم چشم ، حتی وقتی که کودک گریه نمی کند.

• اگر چشم عفونی شده باشد ( که بسیار نادر است) وجود چرک در گوشه ی داخلی چشم و تورم کناره ی بینی درست زیر گوشه ی داخلی چشم.

آیا باید به پزشک مراجعه کرد؟

تقریبا در همه ی موارد انسداد مجرای اشک تا ۱ سالگی خود به خود باز می شود. اما با درمان ، ممکن است زودتر باز شود. بنابراین اگر چشمهای کودک شما دائما آب می دهد وقت معاینه ی پزشکی است. اگر علائم عفونت وجود دارد ظرف ۲۴ ساعت کودک را نزد پزشک ببرید.

درمان چیست؟
پزشک چشمهای کودک را معاینه می کند و اگر علائمی از عفونت وجود نداشته باشد ، ممکن است توصیه کند که بخش فوقانی مجرای اشک را با ملایمت ماساژ دهید.
اگر چشم عفونی شده باشد پزشک ممکن است یک پماد آنتی بیوتیک تجویز کند. وقتی که عفونت از بین رفت ( معمولا ظرف یک هفته از بین می رود اما برای اطمینان با پزشک مشورت کنید) میتوانید ماساژ را برای باز شدن مجرا آغاز کنید.

اگر مجرا تا 1 سالگی باز نشود پزشک ممکن است کودک را به یک جراح چشم معرفی کند. جراح تحت بی هوشی عمومی انسداد مجرای اشک را با یک میله ی فلزی نازک برطرف می سازد.

ابتدا باید عفونت چشم درمان گردد . پس از آن ماساژ دادن به باز شدن مجرای اشکی کمک خواهد کرد. مادر باید هر 2 تا 3 ساعت یک نوبت مجرای اشکی را ماساژ دهد ( به این ترتیب که در هنگامی که عفونت کنترل شده است ، انگشت خود را از گوشه ی داخلی چشم از بالا به پایین در امتداد بینی به آرامی فشار دهید تا مجرا باز شود ولی موقعی که چشم عفونی است ماساژ را باید از پایین به بالا انجام دهید تا ترشحات جمع شده در مجرا خارج گردد).

مجرا معمولا با مرور زمان تا سن یک سالگی خود به خود باز خواهد شد. اگر تا این سن مجرا هنوز بسته باشد ، پزشک متخصص چشم ، با وارد کردن میله ای در محل مجرا آن را باز خواهد کرد.

رفع انسداد مجرای اشک

پس از شستن دستها ، پوست را درست از زیر گوشه ی داخلی چشم آرام با انگشت اشاره ماساژ دهید. تکرار این عمل سه یا چهار بار در روز به مدت یک یا دو هفته ممکن است انسداد مجرای اشک را برطرف کند.

چشم انداز
وقتی که انسداد مجرا برطرف شود قاعدتا باید آب دادن چشم ها متوقف شود و کودک شما کمتر در معرض عفونت چشم ها خواهد بود.

منبع: کودک آنلاین