زمان جدا خواباندن کودک، کی وقتشه؟

بهتر است از ابتدا کودک در تخت جداگانه ولی در اتاق مادر بخوابد و پس از دو سالگی اتاق کودک را برای خوابیدن جدا کنیم.

محل خوابیدن کودک
معمولا بهتر است از همان بدو تولد برای کودک اتاق مستقل در نظر بگیرید. کودک را در تختی که دارای حفاظ بوده و از چهار طرف بسته است، بخوابانید و هر زمان که کودک برای شیر خوردن از خواب بیدار شد، کودک را از تخت خارج کنید و به او شیر دهید و مجدد در تختخوابش بخوابانید. کودکانی که زیاد ناسازگار نیستند، معمولا به این روش عادت می‌‌کنند. در ابتدا با توجه به کوچک بودن حجم معده، نوزاد هر سه ساعت یکبار شیر می‌خورد؛ اما به تدریج که حجم معده بزرگ‌تر و خواب کودک تنظیم شد، بسیاری از کودکان حداقل پنج الی شش ساعت را در شب به راحتی می‌خوابند.

سن جدایی کودک از مادر
اکثر مادران، به خصوص در چند ماه نخست تولد، برای اطمینان از وضعیت کودک‌ترجیح می‌دهند در کنار او بخوابند؛ بعد از یک سالگی تقریباً این اطمینان خاطر وجود دارد و حالا باید بگذارند کودک تنها بخوابد ولی هر زمان که بیدار شد و گریه کرد، سراغ او بروند.

محیطی آرام برای خواب کودک فراهم کنید
خطراتی که در آینده ممکن است به خاطر جدا نخوابیدن برای کودک پیش بیاید، پس بهتر است جدا خوابیدن کودک از همان ابتدا انجام شود؛ زیرا ادامه این وابستگی کودک را در آینده دچار استرس می‌کند. برای تشویق کودک به خوابیدن در اتاق جداگانه برای او جایزه‌ای در نظر بگیرید. به هر حال جدایی از والدین در دوره‌های مختلف زندگی اجتناب ناپذیر است و در صورتی فرد موفق می‌شود که از کودکی به این جدایی نسبی عادت کرده باشد.

بیقراری کودک در خواب همیشه برای شیر خوردن نیست
اگر بخواهیم کودکان بزرگ‌تر عادت شیرخواری را در ساعات میانی شب‌ترک کنند، بهتر است مادر بلافاصله بعد از گریه کودک سراغ او نرود. بسیاری از کودکان برای لحظاتی از خواب بیدار شده،گریه می‌کنند و مجدداً به خواب می‌روند. البته همیشه کار‌ها به همین راحتی نیست و مدیریت خواب و تغذیه برخی کودکان نیاز به زمان بیشتر و شکیبایی والدین و‌ترفندهای خاص دارد.

چنانچه والدین به هر دلیل موفق به جدا خواباندن کودک از خود نشدند، باید هرچه زودتر اقدام کنند، آنها می‌توانند با تعریف قصه و یا خواندن کتاب داستان کودک را خوابانده و سپس اتاق وی را‌ترک کنند؛ ولی اجازه ندهند کودک در اتاق آنها بخوابد. روند اضطراب و جدایی کودک پس از دو سالگی رو به کاهش می‌رود و بدیهی است برای همکاری کودک، حتما باید تشویق متناسب با سن انجام شود.

هرگز نباید به کودک دروغ گفت؛ به طور مثال قبل از اینکه او بخوابد به او نگوییم تا صبح کنار او می‌خوابیم؛ بلکه با صداقت بگوییم: من اینجا کنار تو هستم تا بخوابی و هر موقع که خوابیدی من به اتاق خودم می‌روم و هر زمان که بیدار شدی و نیاز به من داشتی بلافاصله پیش تو می‌آیم. اگر کودک به هر دلیلی نپذیرفت که جدا از مادر بخوابد و دچار بیقراری شد و والدین قادر به کنترل اوضاع پیش آمده را نبودند، حتما باید نظر کارشناسان را جویا شوند. گاهی نیز صحبت با سایر والدین و استفاده از تجربیات آنها در این زمینه می‌تواند بسیار موثر باشد.

محل قرارگیری اتاق کودک
بعضی از مادران کودک را به خوابیدن در محیطی آرام و برخی دیگر از همان ابتدا به خوابی آرام حتی در محیطی شلوغ عادت می‌دهند. به نظر می‌رسد خواب کودکان بیشتر به حالات سرشتی آنها بستگی دارد، برخی از آنها راحت می‌خوابند و زمان بیشتری در خواب هستند و سرو صداهای محیط باعث بیدار شدن آنها نمی‌شود و اگر هم بیدار شوند، مجدد به خواب می‌روند، ولی برخی دیگر که ما از آنها با عنوان کودکان دشوار یاد می‌کنیم، دیر می‌خوابند، بدخواب و یا کم خواب هستند و با کوچک‌ترین صدایی از خواب بیدار می‌شوند و پس از بیدار شدن تلاش بسیاری لازم است تا دوباره بخوابند.

بدیهی است مادر پس از مدتی به این نتیجه می‌رسد که برای یک خواب راحت، کودک باید در محیطی آرام بخوابد. در مورد سایر کودکان نیز به نظر می‌رسد خواباندن آنها در یک محیط معمولی (نه خیلی ساکت و تاریک و نه خیلی شلوغ و پر نور) می‌تواند کمک کند تا به این وضعیت عادت کرده و راحت بخوابند.

ممکن است کودک برای جدا خوابیدن از مادر مقاومت نشان دهد
معمولا کودک در مقابل این عمل، ازخود مقاومت نشان داده و نخواهد پذیرفت که جدا از مادر در اتاق دیگری بخوابد؛ اما با استفاده از روش‌های مختلف می‌توان او را آرام و قانع به انجام این کار کرد.

مادر می‌تواند با گفتن قصه برای کودک و یا گفتن جملاتی آرامبخش، نظیر «عزیزم ما اینجا در کنار تو هستیم تا تو بخوابی و بعد از اینکه خوابیدی اتاق تو را‌ترک می‌کنیم و هر وقت که بیدار شدی، پیش تو می‌آییم»، کودک را در بهتر خوابیدن همراهی کند. بعضی از والدین کودکان خود را از تاریکی ‌ترسانده و باعث می‌شوند کودک اعتماد به نفس کافی برای تنها خوابیدن نداشته باشد که این کار نه تنها به روحیه کودک در دوران کودکی ضربه وارد می‌کند، بلکه در آینده نیز خطرناک است.

محیط آرام و شلوغ اتاق کودک
برای خوابیدن درهمه سنین نیاز به محیطی آرام و تاریک است، زیرا بدن می‌تواند از نظر روحی و روانی حداکثر استراحت را داشته باشد. سر و صدای محیط موجب از هم گسیختگی درخواب و احساس خستگی درطول روز می‌شود. نور همچنین موجب می‌شود برخی از هورمون‌ها که در طول شب و تاریکی ترشح می‌شوند، به میزان لازم‌ترشح نشوند و با توجه به اینکه هورمون رشد در دوران کودکی اهمیت زیادی دارد و هنگام خواب شبانه به میزان کافی‌ترشح می‌شود، لازم است محیط خواب تاریک و آرام باشد.