مسمومیت با سرب در کودکان، چه خطراتی دارد؟

مسمومیت با یکی از فلز‌های پرکاربرد در صنایع مختلف می‌تواند سبب کاهش رشد جسمانی و مغزی کودکان و حتی بروز خطر مرگ در آن‌ها شود.

مرگ و معلولیت، عوراض خطرناک سرب
مسمومیت با فلز سرب قابل پیشگیری است، دانشمندان تخمین می‌زنند بنا بر داده‌های آماری سال ۲۰۱۶، سرب سبب مرگ ۵۴۰ هزار نفر و بروز معلولیت و بیماری‌های مختلف بین ۱۳.۹ میلیون نفر درکشور‌های مختلف دنیا شده است.
با وجود شناخت عارضه‌های گسترده سرب بر سلامت انسان، بسیاری از کشور‌ها اقدام‌های ایمنی برای کاهش تولید سرب انجام نمی‌دهند و به میزان فراوان از رنگ‌های حاوی سرب برای رنگ آمیزی استفاده می‌کنند با وجود آنکه جایگزین‌های سلامت برای این نوع رنگ‌ها وجود دارد.
سرب می‌تواند سبب عارضه‌های فراوان بر سلامت افراد به ویژه کودکان شود، پیش‌تر در سال ۲۰۰۲ بسیاری از کشور‌ها خواستار حذف سرب از رنگ‌ها شدند. کارشناسان سلامت هشدار می‌دهند دولت‌ها باید برای جلوگیری از آسیب دیدن سلامت افراد در اثر مصرف سرب، از تولید، فروش و واردات رنگ‌های حاوی سرب خودداری کنند.
سازمان بهداشت جهانی و سازمان ملل متحد طرح مشترکی برای کاهش میزان تولید سرب در جهان و کشور‌های عضو دارند.
بنابر داده‌های آماری، سازمان بهداشت جهانی دارای ۱۹۴ کشور عضو است، اما هنوز شکاف قابل ملاحظه‌ای برای دستیابی به هدف سال ۲۰۲۰ مبنی بر از بین بردن رنگ دارای سرب وجود دارد. تمامی کشور‌های دنیا باید استفاده از رنگ حاوی سرب را متوقف کنند تا سلامت افراد حفظ شود.

مسمومیت با سرب به تدریج و درطی سال‌ها روی می‌دهد؛ پژوهش‌ها نشان می‌دهند حتی جذب میزان کم سرب نیز می‌تواند سبب آسیب‌های جدی برای سلامت افراد شود؛ کودکان زیر ۶ سال به ویژه به شدت درمعرض خطر مسمومیت با سرب قرار دارند.
قرار گرفتن درمعرض فلز سرب می‌تواند سبب آسیب جدی سلامت جسم و روان و بروز معلولیت و حتی مرگ در افراد شود.
رنگ‌های حاوی سرب در ساختمان‌های قدیمی، شایع‌ترین منبع مسمومیت با سرب در کودکان است؛ از جمله دیگر عامل‌های ایجاد مسمومیت، هوا، آب، خاک آلوده، کار با باتری خودرو، افراد شاغل درصنعت رنگرزی و تعمیرکاران خودرو را می‌توان نام برد.
کارشناسان توصیه می‌کنند افراد به جای درمان مسمومیت باسرب، سعی کنند محیط زندگی خود را از این ماده فلزی مصون نگه دارند و به عبارتی پیشگیری بهتر از درمان است.

نشانه‌های مسمومیت با سرب در کودکان و بزرگسالان
از جمله نشانه‌های مسمومیت با سرب در کودکان می‌توان تاخیر رشد، مشکلات یادگیری، تحریک پذیری، از دست دادن اشتها، کاهش وزن، خستگی، درد شکم، استفراغ، یبوست، از دست دادن شنوایی و تشنج را نام برد.
کارشناسان هشدار می‌دهند امکان دارد کودک درمنزلی قدیمی تکه‌هایی از دیوار حاوی رنگ سرب را جدا کند و به دهان گذارد که می‌تواند سبب ورود این فلز به بدن او شود.
از جمله نشانه‌های مسمومیت با سرب در کودکان می‌توان تولد به صورت نارس، وزن کم و رشد کمتربه نسبت همسالان را نام برد.
از جمله نشانه‌های مسمومیت با سرب دربزرگسالان می‌توان به فشار خون بالا، احساس درد عضلانی، مشکلات حافظه و یا تمرکز، سردرد، درد شکم، اختلالات خلقی، کاهش تعداد اسپرم و اسپرم غیر طبیعی، سقط جنین و تولد نوزادان زودرس در زنان باردار اشاره کرد.
سرب ماده‌ای فلزی است که به طور طبیعی در پوسته کره زمین وجود دارد، اما فعالیت‌های انسانی از قبیل: حفاری معادن، سوزانده شدن سوخت‌های فسیلی، تولید سرب در بنزین و رنگ سبب افزایش بی سابقه آن در دنیا شده است.
لوله کشی‌های آب قدیمی خانه‌ها و استفاده از کنسرو‌های خوراکی همگی می‌توانند سرب را وارد بدن کنند، همچنین برخی محصول‌های آرایشی نیز حاوی سرب هستند که در دراز مدت سبب ابتلای بانوان به انواع بیماری‌ها می‌شوند.
یکی از گروه‌های پرخطر که نباید در معرض تماس با فلز سرب قرار بگیرند زنان باردار هستند، زیرا امکان به دنیا آوردن نوزادان دچار معلولیت‌های مادر زادی، سقط جنین یا تولد نوزادان نارس وجود دارد.
همچنین خانواده‌هایی که دارای فرزندان خردسال هستند برای رنگ آمیزی خانه از رنگ‌های ایمن فاقد سرب استفاده کنند، نظافت منزل و جلوگیری از افزایش گرد وخاک، تعویض لوله کشی آب درصورتی که جنس لوله از سرب است، نگهداری ازگل و گیاهان درون خانه و داشتن رژیم خوراکی سالم می‌تواند سبب کاهش عارضه‌های ناشی از فلز سرب شود.
فلز سرب مانع از جذب کلسیم، ویتامین C و آهن در بدن کودکان می‌شود وبه این ترتیب باعث تاخیر در رشد و افت ضریب هوشی آن‌ها می‌شود.