پیامدهای ازدواج کودکان، هویتشان را تغییر می دهد؟

یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی گفت: حاملگی پرخطر حاملگی زیر ۱۹ سال و بالای ۳۴ سال است و ۱۳ درصد کل تولدها در حاملگی ۱۵-۱۹ سال رخ می‌دهد.
فریده صادقی‌مقدم، در یکی از سلسله جلسات شورش خرد با عنوان «کودک همسری؛ کودکی فراموش شده» که در دانشکده ریاضی دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: در کشورهای در حال توسعه، ۱۹ درصد افراد، در سن کمتر از ۱۸ سال باردار می‌شوند؛ یعنی تقریباً از هر پنج مادر، یک نفر با سن کمتر از ۱۸ سال است.
وی ادامه داد: مشکلی که در اینجا وجود دارد این است که این موضوع هم به‌ خاطر رسم و رسوم و هم به‌ خاطر قانون رخ می‌دهد. موقع ازدواج اسم زن را در شناسنامه ثبت نمی‌کنند تا اینکه اولین بچه به دنیا بیاید و بعد از به دنیا آمدن اولین فرزند، تازه اسم زن (مادر) در شناسنامه همسر ثبت می‌شود.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی خاطرنشان کرد: فرزندآوری در سن کمتر از ۱۸ سال در مناطق شهری ۲۵.۵ درصد و در مناطق روستایی ۲۹.۶ درصد است.
صادقی‌ مقدم، در مورد دلایل خطر بارداری‌های زود هنگام گفت: نوجوانان تغذیه بیشتری می‌خواهند؛ حالا فکر کنید نوجوان باردار هم شود که در نتیجه نیاز به تغذیه بیشتری دارد. طبق آمار، معمولاً افراد در بارداری‌های زیر ۱۸ سال از لحاظ مالی ضعیف هستند و در نتیجه سو تغذیه هم برای مادر و هم برای جنین اتفاق می‌افتد.
وی در خصوص عوارض زایمان زودهنگام بیان کرد: عوارض زایمان زودهنگام به سه دسته عوارض قبل از زایمان، حین زایمان و بعد از زایمان تقسیم می‌شود. عوارض قبل از زایمان شامل زایمان زودرس، فشار خون بالای مادر، کم خونی، مرگ مادر، رشد ناکافی و مرگ جنین است.
صادقی‌ مقدم تصریح کرد: مادران با سن ۱۰-۱۴ سال، پنج برابر مادران با سن بیش از ۲۰ سال و مادران ۱۵-۱۹ سال، دو برابر مادران بالای ۲۰ سال، خطر مرگ دارند.
این فعال اجتماعی در مورد عوارض هنگام زایمان گفت: عدم پیشرفت زایمان به دلیل تکامل ناکافی لگن، پارگی بافت کانال زایمان، خونریزی حین و پس از زایمان و جمع نشدگی رحم از جمله عوارض هنگام زایمان هستند. در مورد عوارض پس از زایمان می‌توان به عفونت، خونریزی و رسیدگی ناکافی به فرزند اشاره کرد.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی عنوان کرد: در کودکانی که مادر نوجوان دارند مرگ زیر پنج سال بیشتر اتفاق می‌افتد. احتمال عملکرد ضعیف تحصیلی نیز وجود دارد. همچنین خطر کودک‌آزاری و غفلت بر اساس آمار در این کودکان بیشتر است. این کودکان وزن کمی دارند که وزن کم باعث بروز مشکلات روده، خونریزی مغزی و … می‌شود.
وی افزود: بر اساس نتایج یک مطالعه در کشور فنلاند، متوجه شدند که ۱.۴ درصد در مادران زیر ۲۰ سال و ۱.۵ درصد در پدران زیر ۲۰ سال بچه‌هایی که به دنیا می‌آیند احتمال بیشتری دارد که اوتستیک باشند یا بیش‌فعالی داشته باشند.
صادقی‌ مقدم گفت: هر چه سن اولین رابطه برای دختر پایین‌تر باشد، احتمال اجباری و ناخواسته بودن ارتباط بیشتر است و از هر ۱۰ نفر، چهار نفر در سن ۱۳ یا ۱۴ سالگی رابطه اجباری داشته‌اند. از هر چهار نفر، یک نفر در رابطه جنسی در هر سال به بیماری مقاربتی مبتلا می‌شود. نیمی از مبتلایان جدید به ایدز زیر ۲۵ سال سن داشته‌اند و از هر ۱۰ مورد بارداری در نوجوانی، چهار نفر سقط جنین ناخواسته دارند.
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی توضیح داد: نوجوانی که ازدواج می‌کند، اولین اتفاقی که برای او رخ می‌دهد این است که در دوره انطباق او اختلال به وجود می‌آید. تقریباً انطباق ما در همان نوجوانی اتفاق می‌افتد. اگر نتوانیم در این انطباق موفق باشیم پیامدهایی دارد که بیزاری از خود، اختلال سلوک، تعارض با خانواده، اختلالات عاطفی و… از جمله پیامدهای آن است. اختلال سلوک یک تشخیص است و شامل فرار از مدرسه، سو مصرف موارد، رابطه ناایمن زیاد، قانون‌شکنی و… می‌شود.
وی با اشاره به اینکه از ۱۱-۱۲ تا ۱۸ - ۱۹ سالگی دوران نوجوانی، نوجوانی اولیه است، گفت: اریکسون از بزرگترین نظریه‌پردازان در حوزه رشد بوده و در مورد نوجوانی می‌گوید که مهمترین تکلیف نوجوان پیدا کردن هویت است و هویت پیدا کردن را در مقابل سردرگمی نقش قرار می‌دهد. هویت پیدا کردن به معنای دنبال کردن سبک و رفتار جدید و جایگزین کردن و جای دادن آنها در هویت مستحکم است. از این تعریف این موضوع برمی‌آید که نوجوان باید تجارب جدیدی داشته باشد تا آنها را منطبق کند به آن چیزی که هست و شکست در این عمل باعث سردرگمی نقش یا پراکندگی هویت می‌شود.
صادقی‌ مقدم ادامه داد: در اوایل نوجوانی که در ۱۲-۱۴ سالگی است، فرد از طریق الگوگیری یا طرفداری از قهرمانان شروع به همانندسازی می‌کند. اگر نوجوان در این کار موفق باشد و در جامعه همسالان پذیرفته شود، این همانندسازی به‌هنجار می‌شود، اما اگر نوجوان منزوی شود و احساس کند او را طرد کرده‌اند این همانندسازی خیلی افراطی می‌شود، در حدی که بقیه چیزها کنار گذاشته شده و فرد سعی دارد فقط همانندسازی کند.
وی تصریح کرد: هنگامی که نوجوان ازدواج می‌کند، رابطه او با همسالان محدود می‌شود. به مدرسه نمی‌رود و تقریباً اصلی‌ترین عامل که برای رشد در نوجوانی لازم است یعنی همسالان را از دست می‌دهد.
این فعال اجتماعی یادآور شد: نوجوان در این سن شروع می‌کند به اینکه ارزش‌های خانواده را زیر سوال ببرد و رفتارهای جنگجویانه و خودمختارانه انجام دهد. به صورت کلی نوجوانی را می‌توان دوران آشوب فراگیر تعریف کرد.
صادقی‌ مقدم با بیان اینکه در اواسط نوجوانی یعنی ۱۴- ۱۶ سال تازه توانایی تصمیم‌گیری واقع‌بینانه و به‌کارگیری قضاوت اجتماعی پیدا می‌شود، عنوان کرد: رفتارهای خطرجویانه اتفاق می‌افتد، به‌خاطر اینکه نوجوان بتواند عزت نفس را تنظیم کند و علاوه بر همانندسازی با بزرگسالان، حس دست کم گرفتن خطرات اتفاق می‌افتد؛ یعنی نوجوان نمی‌تواند خیلی متوجه خطرات بیرونی در دنیای واقعی شود. همچنین تمایل به استقلال و تعارض با والدین شکل می‌گیرد.
وی افزود: اواخر نوجوانی هم ۱۷-۱۹ سال است که نوجوان در این سن علایق تحصیلی هنری و موسیقیایی را پیدا می‌کند. پیوند اجتماعی شکل می‌گیرد و علاوه بر آن حس تعلق به گروه شکل می‌گیرد. تمام این موارد در ارتباط با همسالان شکل می‌گیرد و کودکی که ازدواج کرده چه هنگام می‌تواند این کارها را انجام دهد؟
این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با اشاره به اینکه پیاژه نظریه رشد دارد و در کنار آن نظریه اخلاقی هم دارد، بیان کرد: معتقد است رشد اخلاقی فرآیندی تجربی است که به موازات مراحل رشد پیش می‌رود و نوجوان در اواخر نوجوانی یعنی ۱۸-۱۹ سالگی توانایی افتراق مصالح جامعه از مصالح فرد را پیدا می‌کند.
صادقی‌ مقدم اظهار کرد: انحراف هویت در دو مورد یعنی تثبیت پیش از رشد و اینکه بدون هیچ محدودیتی هویت گسترش پیدا کند، رخ می‌دهد. هویت یابی زودرس که پیش از موعد است در خانواده‌های بسیار سخت‌گیر و محدودکننده که خیلی به نوجوان اجازه فکر کردن و استقلال نمی‌دهند، اتفاق می‌افتد. هویتی که شکل شکی می‌گیرد بسیار شکننده و بسیار محکم است؛ یعنی نوجوان کوچک‌ترین خدشه‌ای نمی‌تواند به این هویت وارد کند و خصوصیت آن این است که تأیید دیگران برای نوجوان اهمیت اساسی دارد و عزت نفس او وابسته به تأیید دیگران است. برای مراجع قدرت بسیار اهمیت قائل می‌شود و استقلال کمتری دارد، تأمل کمتری می‌کند و کارهای خود را با تعمق کمتری انجام می‌دهد. انعطاف کمتری دارد و مضطرب‌تر هستند. افکار قالبی و سطحی دارند و در حالی که هوش نرمالی دارند، اما نمی‌توانند مسائل خود را حل کنند.
وی یاداور شد: افرادی که در نوجوانی ازدواج می‌کنند احتمال دارد در آینده تغییرات بیشتری در هویت خود داشته باشند، زیرا شخصیت نوجوانان در حال تغییر است.