بیماری سرخجه در کودکان، تشخیص تا درمان آن

سرخجه همان بیماری سرخک نیست. سرخجه هم یک بیماری ویروسی است ولی ویروس آن با ویروس سرخک فرق دارد که نسبتاً خفیف‌تر از سرخک و تا حدی مسری است. اما بیماری سرخک با یک ویروس متفاوت ایجاد می‌شود و یک بیماری ویروسی دستگاه تنفسی بسیار مسری است. در این مطلب می‌توانید با پیشگیری از ابتلا به سرخجه در کودک قبل از بارداری، علائم سرخجه در کودک، چگونگی سرایت و شیوع سرخجه، زمان تماس با پزشک در مورد مشاهدۀ علائم سرخجه در کودکان آشنا شوید.

بیماری سرخجه در کودک
کودکی که دچار سرخجه می‌شود معمولاً دانه‌های پوستی‌ای مشابه سرخک می‌زند و تب پایینی دارد، اگرچه این احتمال هم وجود دارد که کودکی ویروس را داشته باشد اما هیچ‌ گونه علائمی از بیماری را نشان ندهد. برای مبتلا نشدن کودک به این بیماری، لازم است واکسن MMR را حتماً برای کودکتان بزنید. این واکسن یک بار در فاصلۀ ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و بار دیگر در فاصلۀ چهار و شش سالگی تزریق می‌شود.
اگرچه سرخجه به اندازۀ سرخک یا آبله‌مرغان مسری نیست، اما کودکی که در برابر آن واکسینه نشده است، می‌تواند با فرو بردن و تنفس ذرات بزاق یا مخاط سرفه یا عطسۀ یک شخص بیمار، به این بیماری آلوده شود. کودکی که سرخجه دارد از یک هفته قبل از ظاهر شدن حساسیت پوستی تا یک هفته بعد از ناپدید شدن آن،‌ ناقل بیماری تلقی می‌شود اما وقتی هنوز حساسیت پوستی را دارد،‌ بیشتر از دیگر وقت‌ها ناقل بیماری است.
همچنین اگر شما باردار هستید و هیچ‌وقت واکسن سرخجه را نزده‌اید،‌ ضروری است که حداقل تا یک هفته پس از محو شدن حساسیت پوستی در افراد یا کودکان مبتلا، از هر کودک یا بزرگسال مبتلا به این بیماری دور بمانید و حتماً در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

علائم سرخجه در کودک
اولین نشانۀ سرخجه در کودکان اغلب یک حساسیت پوستی همراه خارش است که معمولاً در صورت و گردن شروع می‌شود و بعد به جاهای دیگر بدن گسترش پیدا می‌کند. این حساسیت می‌تواند شبیه جوش‌های صورتی یا قرمز روشن باشد که ممکن است با هم ادغام شود و تکه‌هایی با رنگ یکنواخت روی پوست ایجاد کند. دانه‌های پوستی‌ معمولاً دو تا سه روز باقی می‌ماند. به‌طورکلی اما نشانه‌های سرخجه شامل موارد زیر است:
- حساسیت پوستی همراه خارش
- جوش‌های صورتی یا قرمز روشن
- تب بین ۳۷/۷ و ۳۸/۳ درجۀ سانتی‌گراد و معمولاً در حدود ۲۴ ساعت
- گرفتگی بینی یا آبریزش بینی
- چشم‌های قرمز و پف‌کرده
- گره‌های لنفاوی متورم روی جمجمه یا پشت گوش‌ها و پشت گردن
بیشتر کودکانی که سرخجه دارند، به سرعت و به طور کامل بهبود پیدا می‌کنند، هرچند لازم است در صورت دیدن هر کدام از این علائم حتماً به پزشک کودک اطلاع دهید.

مراجعه به پزشک برای سرخجهٔ کودک
از آنجا که سرخجه یک بیماری نادر است، پزشک شما وظیفه دارد که هر موردی از بیماری را به ادارۀ بهداشت عمومی شهر یا منطقه گزارش کند. به علاوه،‌ سرخجه به سادگی ممکن است با بیماری‌های دیگری مثل سرخک و مخملک اشتباه گرفته شود،‌ بنابراین لازم است پزشک کودکتان را معاینه کند و از او نمونه خون بگیرد تا تشخیص سرخجه را تأیید کند. همچنین در موارد زیر مراجعه به پزشک کودک بسیار ضروری است:
- اگر کودک غیر از تب و حساسیت پوستی علائم دیگری نیز دارد.
- اگر کودکتان دو ماهه یا کوچک‌تر است و تب او به بالای ۳۸ درجۀ سانت‌یگراد رسیده است.
- اگر کودکتان دو ماهه یا بزرگ‌تر است و تبش به ۳۸/۳ رسیده است.
- اگر کودک شش ماهه یا بزرگ‌تر است و تبش به ۳۹/۴ رسیده است.

درمان سرخجه در کودک
اگر پزشک تشخیص دهد که کودکتان دچار سرخجه شده است که معمولاً احتمال پایینی دارد، لازم نیست کار خاصی انجام دهید، زیرا معمولاً یک بیماری بسیار خفیف است. آنتی‌بیوتیک‌ها هم کاری در برابر سرخجه انجام نمی‌دهد، زیرا این بیماری با یک ویروس ایجاد می‌شود، نه یک باکتری.
گاهی نیز ممکن است پزشک برای تب کودکتان برای او داروهایی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن تجویز کند. همچنین یادتان باشد که هیچ‌وقت به یک کودک آسپرین ندهید، زیرا می‌تواند منجر به خطرات شدید و جبران‌ناپذیری در کودک شود.

پیشگیری از ابتلا به سرخجه در کودک قبل از بارداری
سرخجه برای کودکان خطرناک نیست، اما می‌تواند برای جنین در سه ماهۀ اول بارداری اثرات مخربی داشته باشد. در واقع،‌ واکسن این بیماری در درجۀ اول برای این ساخته شد که از زنان در سن باروری و قبل از بارداری محافظت کند.
برای زنی که در طول سه ماهۀ اول بارداری خود به سرخجه مبتلا شده است،‌ با درصد بالایی احتمال می‌رود که کودکی با سندرم سرخجهٔ مادرزادی به دنیا بیاورد که می‌تواند به سقط جنین،‌ مرده‌زایی و نقص‌های شدید تولد از جمله ناشنوایی،‌ نابینایی و نقص در قلب یا مغز منجر شود. ولی زنان بارداری که در کودکی واکسن را دریافت کرده‌اند، نسبت به این بیماری مصون هستند، اما زنانی که در کودکی به سرخجه مبتلا شده‌اند،‌ ممکن است نسبت به این بیماری ایمن نباشند.
پزشکان توصیه می‌کنند زنانی که قصد بارداری دارند،‌ قبل از باردار شدن برای بررسی مصونیت بدنشان نسبت به سرخجه آزمایش شوند. اگر زنی نسبت به بیماری مصونیت ندارد،‌ لازم است واکسن MMR را که شامل واکسن سرخک،‌ اوریون و سرخجه است، حداقل یک ماه قبل از بارداری بزند.