اوتیسم در کودکان چگونه است؟

در مراحل ابتدایی نوزادی و حتی تا یک سالگی همه چیز از نظر اطرافیان و والدین طبیعی به نظر می رسد و متوجه مشکل خاصی نیستند تا این که دوران نوزادی پشت سر گزاشته می شود و در حدود یک سالگی دقیقا زمانی که کودک می تواند با اسباب بازی های خود بازی کند و با آن ها سرگرم شود و یا حتی پدر و مادر خود را صدا بزند ، والدین متوجه می شوند که فرزندشان بر خلاف سایر کودکان ، با اسباب بازی هایش بازی نمی کند ، نسبت به وسایل خود بی تفاوت است و حتی پدر و مادرش را صدا نمی زند. طبیعتا مشاهده این علائم باعث نگرانی پدر و مادر کودک می شود. مسئله ای که در اینجا جای بحث و بررسی دارد این است که دلیل رفتارهای کودک چه چیزی می تواند باشد؟ والدین چه اقداماتی می بایست انجام دهند؟ آیا این مشکل یک اختلال است یا خیر؟ سوالاتی ازاین قبیل ذهن والدین را درگیر می کند و درنتیجه پس از مراجعه به روانشناس و مشاور با اختلالی به نام اوتیسم مواجه می شوند که شاید برای بسیاری از خانواده ها این اختلال آشنا نباشد.

اوتیسم (Autism)، اختلال درخودماندگی چیست؟
در واقع اوتیسم با رفتارهای کلامی، غیر طبیعی و ارتباطی مشخص می شود که به نوعی آن را اختلال رشدی می نامند ، تاکنون دانشمندان و محققان نتوانسته اند علت اصلی بروز این اختلال را کشف نمایند. اوتیسم رشد طبیعی مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و بر روی مهارت های ارتباطی و تعاملات اجتماعی تاثیر می گذارد. اختلال اوتیسم در بین پسران شایع تر از دختران می باشد. در کودکان و حتی بزرگسالانی که مبتلا به این اختلال هستند ، رفتارهایی از قبیل پرخاشگری ، انجام حرکات تکراری ، بی تفاوتی نسبت به اشیاء و یا حساسیت های غیر طبیعی در حواس پنچگانه (بویایی، چشایی ، لامسه ، بینایی ، شنوایی) بارز است.

آیا اوتیسم علائم و نشانه های بارزی دارد؟
در پاسخ به این سوال می توان با قاطعیت گفت که بلی ، اوتیسم دارای علائم و نشانه هایی می باشد که تشخیص آن را امکان پذیر می کند. در واقع کودکانی که دچار این اختلال هستند حداقل نصفی از علائم ذیل را دارند.
کودک نمی تواند مانند سایر کودکان و همسالان خود با اسباب بازی هایش بازی کند.
در برخی موارد احساس درد بسیار شدید دارند و یا حتی ممکن است اصلا هیچ دردی را حس نکنند.
یا بسیار پرتحرک هستند و یا بیش از اندازه بی تحرک هستند.
اگر چه حس شنوایی این کودکان سالم است ولی نسبت به صداها و صحبت های اطرافیان بی تفاوت هستند و هیچ پاسخی نمی دهند.
با توجه به بررسی های انجام شده ۷۰% از کودکان مبتلا به اوتیسم ، ناتوانی ذهنی دارند.
این کودکان با هیچ کس تماس چشمی برقرار نمی کنند و یا تماس چشمی آن ها بسیار محدود می باشد.
ممکن است کاملا بی دلیل شروع به جیغ و داد کردن و قشقرق به پا کردن کنند.
نمی توانند خواسته ها و نیازهای خود را به راحتی بیان کنند.
اغلب در جمله سای های خود از کلمات نامربوط و بی معنی استفاده می کنند ، و ضمایر را معکوس بیان می کنند برای مثال: به جای استفاده از "من" از " تو " استفاده می کنند.

اوتیسم و انواع آن
در واقع اوتیسم به چند دسته تقسیم می شود و چند نوع می باشد که علائم و نشانه های هر یک از آن ها متفاوت است. انواع اوتیسم را می توان با نام های کلاسیک ، سندرم رت ، سندرم آسپرگر ، اختلال زوال پذیری کودک و اختلال رشدی فراگیر نام برد که در ادامه درباره هر یک توضیحاتی را ارائه می دهیم.
کلاسیک
بیماری اوتیسم از نوع کلاسیک یکی از شدید ترین نوع اوتیسم است. از مشخصه اصلی این اختلال عدم هماهنگی حسی و رفتاری است. علائم این نوع اوتیسم از سن سه سالگی به بعد مشخص می شود. گویی کودک صدای والدین یا محرک های اطرافش را نمی شنود ، هیچ پاسخ و عکس العملی به آنها نشان نمی دهد و والدین تصور می کنند که شنوایی کودکشان مشکل دارد. کیفیت صحبت کردن این کودکان نسبت به سایر همسن های خود ضعیف تر است. کودکان اویسم کلاسیک هیچ وابستگی به والدین خود ندارند و از جدایی آنها دچار اضطراب ، استرس و نگرانی نمی شوند. توانایی ارتباط اجتماعی ، دوستیابی و انجام فعالیت های گروهی در این نوع کودکان دیده نمی شود و همیشه دوست دارند تنها بازی کنند.
اختلال رشدی فراگیر (اختلال نافذ رشد)
این نوع اختلال با تاخیر در پیشرفت و توسعه مهارت اجتماعی و ارتباطی قابل تشخیص است. بیمار توانایی مورد نیاز برای برقراری ارتباط غیر کلامی و تداوم صحبت با دیگران را ندارد.
سندرم رت
در این نوع اوتیسم بیماران در ارتباط اجتماعی و کلامی مشکل دارند. معمولا افراد مونث به این نوع اختلال اوتیسم مبتلا می شوند. این کودکان رفتار های تکراری فراوانی از خود نشان می دهند مانند : شستن مکرر دست ها ، کوبیدن سر و …
سندرم آسپرگر
این افراد در فهم قوانین اجتماعی و درک آنها دچار مشکل می شوند. ناتوانی در ایجاد روابط و تداوم آن باعث می شود که نتوانند به راحتی با دیگران ارتباط برقرار کنند. به اشیاء بی جان علاقمند هستند و رفتارهای اجباری و تشریفاتی دارند.
اختلال زوال پذیری کودکی
مانند بیماری کلاسیک اوتیسم است که به صورت تدریجی رو به زوال (بدتر شدن ) می رود. در برخی مواقع احتمال ایجاد تشنج وجود دارد.
بر اساس آمار رسمی امروزه از هر ۶۰ تا ۷۰ تولد نوزاد زنده در دنیا یک نفر مبتلا به اوتیسم است.

درمان اوتیسم
بیماری اوتیسم طیف وسیع و راه های درمان متفاوتی دارد. به همین دلیل ارائه یک رویکرد جامع برای همه ی افراد مناسب نیست. برای درمان رفتاری اوتیسم ، مراکز اوتیسمی وجود دارد. در این مراکز کلاس هایی به منظور تقویت مهارت های فردی کودکان برگزار می گردد. در این کلاس ها کودکان وادار به یادگیری اصول جدید و حفظ حافظه برای یادگیری مطالب جدید می شوند. میزان پیچیدگی رفتار ها افزایش می یابد و کودک برای مواجهه با موارد خاص آماده می شود. در مواقعی که در کودک علائم خلق ناپایدار ، رفتار های تکراری ، بیش فعالی شدید و کج خلقی را دیده شود از درمان دارویی استفاده می شود.

درمان های بدون دارو
هنر درمانی: در این نوع درمان به کودک کمک می شود تا بتواند نیاز های خود را به صورت غیر کلامی بیان کند.
موسیقی درمانی: هدف موسیقی درمانی افزایش گوش دادن به موسیقی و لذت بردن کودکان از آن است.
یکپارچه سازی حسی: شامل برنامه های مختلفی است که به کودک آموزش می دهند چطور محرک های محیطی را بپزیرد.
درمان انسان با کمک حیوان: در این نوع درمان به کمک حیواناتی مانند : اسب برخی از رفتار ها را به کودک می آموزند. مثلا به کودک حیوان اسب را معرفی می کنند ، سپس اسب سواری را به او آموزش می دهند. ورزش های دیگر مانند شنا را نیز به همین صورت به کودک آموزش می دهند. این روش خیلی مناسب است زیرا اعتماد به نفس کودک را افزایش می دهد.