دخترم خیلی لجبازه، چرا؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: دختری ۶ ساله دارم که تک فرزند است و خیلی لجباز است و به ندرت حرف گوش می دهد و هرگاه برخلاف خواسته اش رفتار کنیم بشدت عصبانی می شود و گاهی حتی نشگونم می گیرد یا می زند. البته این رفتارها را فقط در برابر پدر و مادر دارد و اگر پدر و مادر نباشند بسیار خانم و مودب و حرف گوش کن است حتی با مادربزرگ ها و عمه و عمو بسیار خوب است.

پاسخ دکتر بهناز عباسی راد، روان شناس:
پیشنهاد اول من به شما این است که حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. تا از نزدیک فرزندتان را ببیند و ویژگی های فردی او را دربیاورد و ویژگی های متناسب با سن او را برای تان توضیح بدهد. مشاور برای شما جدول سوء رفتار می کشد و کمک می کند بچه را در مسیری ببرید که دست از لجبازی بکشد. ولی آنچه مسلم است، این است که فرزند شما قوانین شما را خوب می داند. یعنی می داند هر کاری که انجام بدهد شما از او حمایت خواهید کرد. این نشان می دهد شما به عنوان والدین هیچ حد و مرز مشخصی را برای کارهای تان مشخص نکرده اید. بدون شک شما قوانینی را وضع می کنید. ولی این قوانین متناسب با سن و سال و شرایط فرزندتان نیست و حتی خود شما نمی توانید به آنچه می گویید جامه عمل بپوشانید. مثلا به فرزندتان می گویید اگر این کار را انجام بدهی دیگر با تو حرف نمی زنم یا به تو غذا نمی دهم ولی دوباره با کودک حرف می زنید و به او غذا می دهید. پیشنهاد من این است که قوانین قابل اجرایی را وضع کنید. یعنی به بچه بگویید اگر این کار را نکنی تا نیم ساعت با تو حرف نمی زنم و در صورت انجام عمل اشتباه واقعا نیم ساعت با او حرف نزنید. پس از نیم ساعت بگویید حالا بیا بنشین تا راجع به کارت با هم حرف بزنیم. فرزند شما قوانین شما را می شکند و از همین شکستن قوانین امتیاز می گیرد. هرگز در هنگام لجبازی و یا هر رفتار منفی دیگر به کودک امتیاز ندهید. یک مقدار رفتار خودتان با کودک را بیشتر مورد بررسی قرار بدهید و یادتان باشد که هر کودکی نسبت به کودک دیگر، با توجه به رشدش ویژگی های فردی متفاوتی دارد. از طرفی کلا سن 3 تا 6 سالگی سن لجبازی کودکان است. بنابراین فرزند شما کار غیرطبیعی انجام نمی دهد. بنابراین اگر شما سعی کنید تسلط بیشتری بر روی اعمال و رفتار او داشته باشید با لجبازی و مقاومت منفی بیشتری مواجه خواهید شد. بهترین روش این است که وقتی از کودک تان می خواهید کاری انجام بدهد برایش گزینه های انتخابی بگذارید. مثلا وقتی کار نادرستی انجام می دهد بگویید: اگر این کار نکنی فلان چیز را به تو می دهم. حالا این فلان چیز را می خواهید یا آن یکی را؟ مثلا بپرسید دوست داری توی اتاق بازی کنیم یا توی حال؟ همیشه با کودک مطلق حرف نزنید. گاهی رفتار منفی او را نادیده بگیرید و حواسش را به کار دیگری پرت کنید. دائم به او تذکر ندهید و این نکته را در نظر داشته باشید که گزینه های انتخابی باعث می شود کودک لجبازی نکند.