نحوه رفتار با کودک پرخاشگر

پرسش: دخترم دو سال و نه ماهشه. خیلی لجبازه گریه زیاد می کنه خیلی عصبانیه خوابش کم و خیلی سبکه. خیلی راه اومدن باهاش سخته من خودم خیلی آدم آرومیم ولی هر چقدر با آرامش باهاش رفتار می کنم نمی خواد قبول کنه، در صورتی که می دونم می تونه و متوجه می شه که کارش اشتباه ولی نمی خواد قبول کنه تا آدمو عصبانی نکنه ول کن یه قضیه نمی شه و به شدت ترسو هم هست.

پاسخ: وقتی کودک بد رفتاری می کند چه باید کرد؟ قبل از هر اقدامی باید از علت بد رفتاری کودک آگاه شویم بعد اقدامی برای برخورد با این "چرا" صورت دهیم. سه سوال از خود بپرسید: این رفتار جزو کدام دسته از رفتار هاست؟ برای رسیدن به چه هدفی چنین رفتاری می کند؟ در چه موقعیتی قرار دارم و میزان اقتدارم چقدر است؟ من باید چه تکنیکی را بکار ببرم؟

سپس، از میان برداشتن وسوسه ها، اشیاء شکستنی را از دسترس کودکان دور نگه داریم، روی پریزهای برق را حفاظ بگذاریم. پرت کردن حواس کودک، این امر در کودکان کم سال تر بسیار موثر است. علامت دادن ( ا- کلامی ۲- غیر کلامی ) اشارات کلامی را با فاعل من شروع کنیم. اشارات غیر کلامی مانند اشاره دست ، گذاشتن انگشت بر لب به نشانه سکوت و... یاد آور شدن. کودکان موجودات فراموشکاری هستند اغلب اوقات فقط با یاد آوری می توان رفتار کودک را تغییر داد.

- گوشزد کردن: با استفاده از اخطار دادن مثلا، اگر یک بار دیگر این کار را بکنی ...

- نادیده گرفتن: با نادیده گرفتن مسائل جزیی و بی اهمیت انرژیمان را برای کارهای مهمتر حفظ کنیم.

- تحسین کردن: تغییرات مثبت در کودکانتان را تشویق کنید هر چند آن تغییر جزیی باشد.

- جبران خسارت: کودکی که شیرش را به زمین می ریزد او را وادار به تمیز کردن کنیم.

- خویشتن داری و آرامش: کودک را به اتاق خودش بفرستیم تا آرامش پیدا کند البته این فرستادن به اتاق تنبیهی نباشد.

- محدودیت: اگر کودک از امتیاز خود سوء استفاده کرده امتیازی را که به او داده شده محدود و یا کم کرد.

- تامل و تعمق: از کودک بخواهیم فکر کند چه کاری می توانسته انجام دهد که این اتفاق نیفتد. به جای طرح شکایت خواسته خود را مطرح کنیم.

- مجازات: هدف از مجازات این است که بچه ها دیگر رفتارشان را تکرار نکنند و همچنین پیامد رفتارشان را تحمل نمایند. البته تحمل پیامد، اقدامی آموزشی است و به کودک می آموزد چرا رفتارش خوب نبوده است. انسان موجود ناقصی است که به سمت کمال حرکت می کند و در این راه چاره ای جز اشتباه نخواهد داشت. اگر ما با کار بدی مثل زدن، در صدد تنبیه کودک خود باشیم به او این پیغام را خواهیم داد که کار بد، بد نیست و من اگر کار بدی انجام دهم تنبیه می شوم .

تنبیه مشکلاتی را در پی دارد مانند:
در صورتی که تنبیه کننده نباشد ممکن است کار غلط دوباره انجام شود. البته گاهی هم مجبور هستیم به خاطر حفظ سلامتی کودک " نه" را انتخاب کنیم. می توانیم در عین حالی که لحن محکمی در گفتن "نه" بکار می بریم همچنان مهربان و پر محبت باشیم .چون بچه ها باید با اشتباهات خود روبرو شوند باید مستقیما به آنها گفت که کار اشتباه را تکرار نکنند.