سونوگرافی واژینال، تشخیص چسبندگی رحم

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: ۲۶ ساله هستم. آیا با سونوگرافی واژینال چسبندگی رحم مشخص می شه؟ سه بار در طول سه ماه سونوگرافی واژینال انجام دادم و آزمایش پاپ اسمیر که مشکلی دیده نشد. جز عفونت و زخم رحم که درمان شد.

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی:
سونوگرافی واژینال چسبندگی رحم به اطراف را تا حدی مشخص می کند. ولی وجود چسبندگی داخل رحم مشخص نمی شود. هرگاه از نظر پزشک چسبندگی احشا وجود داشته باشد (که این حالت اغلب در موارد آندومتریوز دیده می شود) برای اطمینان از آن و درمان، باید لاپاراسکوپی انجام دهید. با انجام لاپاراسکوپی تا حدی می توان چسبندگی را آزاد کرد.

مهمترین مطالب در این‌باره:
چسبندگی رحم چیست؟
چسبندگی رحم یا سندرم آشرمن ، چسبندگی داخل رحمی در داخل رحم و یا دهانه رحم است. در بسیاری از موارد دیواره های جلویی و پشتی رحم به یکدیگر می چسبند. در موارد دیگر، چسبندگی فقط در قسمت کوچکی از رحم ظاهر می شود. میزان چسبندگی خفیف، متوسط یا شدید است. چسبندگی می تواند نازک یا ضخیم باشد، لکه دار در محل یا درهم و برهم باشد. چسبندگی معمولا عروقی نیست، که یک ویژگی مهم در درمان می باشد.

علائم چسبندگی رحم
در بعضی موارد، چسبندگی هیچ علائمی نشان نمی دهند، اما نشانه های رایج عبارتند از:
- پریودی های بسیار سبک یا قطع دوره (آمنوره): این حالت زمانی رخ می دهد که بافت زخم جایگزین اندومتر (پوشش داخلی رحم) شده است. در این حالت بافت در طول چرخه قاعدگی طبیعی خونریزی می کند. گاهی، بافت زخم، باز شدن دهانه رحم را متوقف می کند و باعث توقف جریان خونریزی قاعدگی می شود.
- درد لگن و گرفتگی
- درد شدید قاعدگی
- ناباروری یا سقط جنین مکرر
اگر این علائم را دارید، باید با پزشک خود ملاقات داشته باشید. ما می توانیم هیستروسکوپی را برای بررسی پوشش رحم انجام دهیم و چسبندگی را بررسی کنیم. هیستروسکوپی یک روشی است که در آن یک تلسکوپ نازک، انعطاف پذیر، تلویزیونی را به داخل واژن و از طریق دهانه رحم وارد می کند تا به طور مستقیم داخل رحم مشاهده شود.
همچنین می توانیم سونوگرافی ترانس واژینال برای اندازه گیری ضخامت اندومتر خود و بیوپسی رحم انجام دهیم تا بتوانیم بافت های اندومتری معمولی را بررسی کنیم.


چسبندگی رحم به چه علت بوجود می آید؟
چسبندگی رحم معمولا توسط آسیب به بافت رحم ایجاد می شود، مانند:
- کورتاژ تشخیصی یا کورتاژ برای سقط جنین
- کورتاژ مجدد برای خارج کردن باقی مانده جفت یا جنین
- جراحی رحم
- عفونت رحم یا لگن
- خونریزی شدید پس از تولد نوزاد
- مشکلات آندومتریوز
- سل ریوی - در کشورهای در حال توسعه رایج است
با این حال، گاهی اوقات علت دقیق بیماری مشخص نیست

درمان چسبندگی رحم
- اگر چسبندگی دردی ایجاد نکرده است و نمی خواهید باردار شوید، نیازی به درمان نیست. می توانید با پزشک خود در مورد گزینه ها و پیامدهای عدم درمان صحبت کنید. درمان چسبندگی رحم معمولا شامل جدا شدن بافت زخم و تلاش برای جلوگیری از ترمیم بافت زخم در محل چسبندگی است.
- هیستروسکوپ برای حذف چسبندگی داخل رحمی مورد استفاده قرار می گیرد، اما هنوز هم باعث سقط جنین می شود. لاپاروسکوپی نیز برای بررسی سطح رحم و جلوگیری از انجام آن به وسیله هیستروسکوپی انجام می شود. برای حذف بافت زخم، پزشک متخصص ممکن است به تجزیه چسبندگی هیستروسکوپی بپردازد. این یک عمل سرپایی است که در آن دکتر با استفاده از هیستروسکوپ به مشاهده لایه رحم و آشفتگی بافت زخم می پردازد. اگر بافت زخم پراکنده و نازک باشد، ممکن است پزشک بتواند از خود هیستروسکوپ استفاده کند تا از بین برود. اگر عمیق باشد، قیچی جراحی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
- اولتراسونوگرافی با وضوح بالا نیز همراه با هیستروکتومی استفاده می شود . در موارد شدید، ممکن است بیش از یک روش برای موفقیت در برطرف کردن چسبندگی رحم استفاده شود. علاوه بر این، ممکن است هورمون یا NSAIDS (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) تجویز شود تا از چسبندگی دوباره جلوگیری شود. گاهی اوقات جراح توصیه می کند یک کاتتر پلاستیکی در داخل رحم قرار گیرد تا دیواره های رحم دور باقی بماند تا زمانی که کاملا بیمار خوب شود.
- پس از هیستروسکوپی چسبندگی رحم، در هر گونه حاملگی، احتمال عوارضی مانند زایمان زودرس ، خونریزی سه ماهه سوم و عدم وابستگی جفت به رحم افزایش می یابد.

می توان با چند روش از رشد دوباره بافت زخم جلوگیری کرد:
هورمون درمانی
ممکن است یک رژیم ۳۰ روزه استروژن خوراکی تجویز شود تا رحم را از بافت قدیمی پاک کند و اندومتری سالمی را دوباره بسازد.
بالون داخل رحمی
یک بالون پزشکی بالقوه یا IUD که در حفره رحم قرار می گیرد می تواند به رحم کمک کند که بافت نرمال را دوباره بازسازی کند.
هیستروسکوپی تکراری
به طور معمول، پزشک پس از یک یا دو هفته بعد از هیستروسکوپی دوره قبلی، هیستروسکوپی دوم یا سوم را برنامه ریزی می کند. این هیستروسکوپی برای حذف هر گونه بافت باقی مانده می باشد. بهبود پس از هیستروسکوپی متفاوت است. اگرچه بیشتر خانم ها دوباره مطابق قبل پریود می شوند، باردار می شوند و می توانند بارداری را به سرانجام برسانند.

آبا امکان باردار شدن بعد از حذف چسبندگی رحم وجود دارد؟
براساس آمارهای جمع آوری شده توسط انجمن آمریکایی تولید مثل، نوع و شدت چسبندگی نتایج تولید مثل متفاوتی دارد. بیمارانی که دارای چسبندگی رحم خفیف تا متوسط هستند، ۷۰ تا ۸۰ درصد حاملگی کامل را داشتند و اختلال قاعدگی معمولا کاهش می یابد. اگر چسبندگی داخل رحمی شدید باشد یا باعث ایجاد آسیب جدی به پوشش انسدادی شود، میزان موفقیت بارداری در تمام دوران پس از درمان تنها ۲۰ تا ۴۰ درصد خواهد بود.

تشخیص چسبندگی رحم چگونه است؟
تشخیص مستقیم این مشکل امکانپذیر نیست. پزشک با مشاهده علائم شما و یا اگر مشکلات باروری هم داشته باشید. به چسبندگی رحم شک میکند و با لاپاراسکوپی و یا عکس رنگی این عارضه مشخص میشود.