چگونه به نوزاد نارس شیر دهیم؟

ممکن است این مقاله را به دلیل داشتن نوزادی نارس می‌خوانید یا باردار هستید و قرار است زودتر از موعد زایمان کنید و در حال آماده‌سازی خود برای شیردهی به نوزاد نارس هستید یا شاید می‌خواهید به کسی که به‌تازگی نوزادی نارس به دنیا آورده کمک کنید. در هر شرایطی که هستید، امیدواریم این اطلاعات برایتان مفید باشد و نگرانی مادران از شیردهی به نوزادان نارس برطرف شود و با تولد نوزاد شروع موفقیت‌آمیزی داشته باشند.

آموزش شیردهی به نوزاد نارس قبل از تولد نوزاد
اگر از زود به دنیا آمدن نوزاد مطمئن هستید، ممکن است بخواهید از آغوز خود به نوزاد بدهید. برای این کار با فشار دست مقداری از شیر غلیظ و کرم رنگ خود را که آغوز نام دارد داخل سرنگی استریل بریزید و بلافاصله پس از تولد نوزاد به او بدهید. به این ترتیب دیگر نوزاد نیاز به شیرخشک اولیه نخواهد داشت. اگر هیپوگلیسمی (افت کاذب قند خون) درمان نشود، مشکلاتی طولانی‌مدت بر جای می‌گذارد. نوزادان نارس نسبت به نوزادانی که به‌موقع به دنیا آمده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به هیپوگلیسمی قرار دارند. آماده کردن مقداری آغوز به این معناست که نیازی به شیرخشک (یا شیر اهدایی) نیست.
اگر ریسک زایمان زودرس دارید و در تلاش برای جلوگیری از آن هستید، در مورد شرایط خود با پزشک مشورت کنید و برای ترشح شیر از ماساژهای پستان استفاده نکنید زیرا احتمال زایمان زودرس را بالا می‌برد.
اگر قبل از به دنیا آمدن نوزاد فرصتی وجود داشته باشد،‌ پرسنلی از بخش زایمان و جایی که قرار است نوزاد در آن نگهداری شود نزد شما می‌آید و سوال می‌کند قصد دارید نوزاد خود را چگونه تغذیه کنید. می‌توانید آغوزی را که تهیه کرده‌اید در اختیار او قرار دهید و در مورد اینکه قرار است نوزاد تا زمان‌ تولید شیر چگونه تغذیه شود،‌ صحبت کنید. برخی زایشگاه‌ها به شیر اهدایی دسترسی دارند و اگر نوزاد شما واجدالشرایط استفاده از شیر اهدایی باشد، این شیر را در اختیار او قرار می‌دهند. مقدار این شیرها محدود است و الویت با نوزادانی است که بیشتر به آن احتیاج دارند. پرسنل در مورد دادن شیرخشک تا زمان تولید شیر با شما مشورت خواهند کرد. ممکن است اکنون زمان مناسبی برای صحبت در مورد شیرهای مکمل مورد استفاده نوزاد باشد. نوزادان کوچک‌تر و ضعیف‌تر به وسیله‌ لوله‌ای که داخل بینی آنها قرار داده می‌شود، از شیر خودتان، شیرخشک یا شیر اهدایی تغذیه می‌شوند. نوزادان بزرگ‌تر و قوی‌تر با بطری تغذیه می‌شوند. ممکن است بخواهید در مورد شیردهی به نوزاد نارس با بطری یا با فنجان صحبت کنید.
اگر برای شیردهی به نوزاد نارس قصد دارید از شیر خودتان به نوزاد بدهید، باید در بیمارستان امکانات دوشیدن شیر وجود داشته باشد. از پرسنل بیمارستان بخواهید قبل از به دنیا آمدن نوزاد شیردوشی در اختیار شما قرار دهند. در این صورت هر چه زودتر آماده شیردهی به نوزاد خواهید شد. در روزهای اول زایمان باید در طول ۲۴ ساعت، ۸ تا ۱۲ مرتبه شیر خود را بدوشید، که حداقل یک مرتبه آن در شب باشد. این کار می‌تواند توسط مکیدن نوزاد یا استفاده از شیر دوش صورت گیرد.

شیردهی به نوزاد نارس در ساعات اولیه
با به دنیا آمدن نوزاد همه اطرافیان به تکاپو می‌افتند و پرسنل تلاش می‌کنند نوزاد را بررسی و شرایط او را تثبیت کنند. ممکن است شما را در بخش زایمان تنها بگذارند. با خودتان مهربان باشید. ممکن است احساس کنید،‌ هنگامی‌که از نوزاد دور هستید با دوشیدن شیر می‌توانید با پرسنل در مراقبت از نوزاد همکاری کنید. شواهد نشان می‌دهد اگر در ساعات اولیه تولد شروع به دوشیدن پستان خود کنید، بر ذخیره شیرتان در آینده اثری مثبت و طولانی‌مدت خواهد داشت.

شروع شیردهی به نوزاد نارس
ممکن است در بخش عمومی بیمارستان (اگر هنوز ناخوش هستید) یا در بخش زایمان در حال تلاش برای دوشیدن شیر باشید. بسیاری از مادران اعتقاد دارند وقتی به نوزاد نزدیک هستند و شیر می‌دوشند، مقدار بیشتری شیر ترشح می‌شود. اگر از نوزاد دور هستید، نگاه کردن به عکس او یا استشمام وسیله‌ای که در کنار او بوده می‌تواند موثر باشد. اگر در بخش زایمان بستری هستید ممکن است دلتان بخواهد هنگام دوشیدن شیر به نوزاد نزدیک باشید. برخی از مادران از صفحه‌های نمایش خصوصی در اتاق خود استفاده می‌کنند. می‌توانید درخواست کنید تا این امکان برای شما در اتاق فراهم شود. اگر تمایلی ندارید، مجبور به استفاده از این امکانات نیستید. کاری را انجام دهید که با آن احساس راحتی می‌کنید. گوش دادن به موسیقی به آرامش شما کمک می‌کند و تولید شیر را افزایش می‌دهد.
شما اولین شخص آشنا برای نوزاد هستید. نوزاد با بودن در کنار شما حس امنیت زیادی می‌کند. اگر نوزاد بیش از حد ضعیف باشد، نمی‌تواند بلافاصله از دستگاه بیرون بیاید. از پرسنل بپرسید چگونه می‌توانید در امر مراقبت از نوزاد سهیم باشید. از آنها بخواهید تا به شما نشان دهند چگونه نوزاد را از دستگاه بیرون می‌آورند و آرام می‌کنند. هنگامی که نوزاد از دستگاه بیرون می‌آید، مراقبت «کانگرویی» بخش مهمی از وقت‌گذرانی شما با نوزاد خواهد بود. در این حالت ارتباط پوستی هر چه بیشتر نوزاد با سینه شما برقرار می‌شود و پتویی روی هر دوی شما می‌اندازند. نوزاد از حس نزدیکی به شما لذت می‌برد و این آرامش و راحتی در منظم شدن تنفس، دمای بدن و شاخصه‌های دیگر سلامتی او نقش مهمی دارد. همچنین کمک می‌کند که پستان به محیط آشنایی برای نوزاد تبدیل شود و به او اجازه می‌دهد شیر خوردن مستقیم از پستان را تمرین کند.
در گذشته اعتقاد داشتند نوزادانی که با شرایط خاص بارداری به دنیا می‌آیند (نوزادان نارس)، قادر به مکیدن و بلع نیستند و خوردن شیر مادر برای آنها مشکل بزرگی خواهد بود. خوشبختانه مطالعات اخیر این ادعا را رد کرده است. هنگامی‌که نوزاد بدون کمک تنفسی (دستگاه جریان هوای مثبت (CPAP) از او جداشود) بتواند نفس بکشد، او را نزد مادر و روی سینه او قرار می‌دهند. نوزادان کوچک‌تر همچنان باید از لوله تغذیه شوند. اما به هر حال در کنار هم بودن کمک می‌کند شما و نوزاد بدون استرس و نگرانی شیر دادن را تمرین کنید.
نوزادان کوچک‌تر دهانی کوچک‌تر و کشش ماهیچه‌ای کمتری دارند. این یعنی ممکن است در امر شیر دادن به حمایت بیشتری نیاز داشته باشید. خیلی زود و به‌طور مرتب دنبال افراد ماهر برای کمک باشید. به جستجو ادامه دهید تا فردی را پیدا کنید که به‌طور موثر به شما کمک کند.

نحوه شیردهی به نوزاد نارس
اغلب برای شیردهی به نوزاد نارس در حالتی که شما به پشت تکیه داده‌اید و نوزاد حالت دمر روی سینه شما قرار گرفته آسان‌تر است. در این وضعیت جاذبه زمین کمک می‌کند تا نوزاد به بدن شما بچسبد و از سر خوردن او جلوگیری می‌کند. اگر می‌خواهید کمی صاف‌تر بنشینید،‌ هنگامی‌که دست‌های خود را پشت شانه نوزاد قرار می‌دهید او را به خود نزدیک‌تر کنید تا نوزاد مجبور نشود وزن خود را کنترل کند و از پیچ خوردن او جلوگیری ‌شود.
درهنگام شیردهی به نوزاد نارس، ممکن است متوجه شوید نوزاد به محض شیر خوردن به خواب می‌رود. این به آن معنا نیست که شیر دادن شما نوزاد را خسته کرده بلکه او طفل کوچکی است و آرام گرفته است. می‌توانید با شستن صورت نوزاد با آب ولرم، یا فوت کردن آرام به صورت و قلقلک دادن پایشان او را بیدار نگه دارید. ممکن است متوجه شوید فشردن پستان‌ها به سمت نوک پستان باعث شود نوزاد هوشیار بماند و به خوردن شیر علاقه بیشتری نشان دهد زیرا جریان شیر راحت‌تر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.

دفعات شیردهی به نوزاد نارس
همه نوزادانی که تازه به دنیا آمده ‌اند باید مرتب شیر بخورند. نوزادان نارس نیز متفاوت نیستند. مقدار شیری که معده نوزاد قبول می‌کند بسیار کم است و شیر مادر به راحتی هضم می‌شود. اینکه نوزاد در طول ۲۴ ساعت بین ۸ تا ۱۲ مرتبه شیر بخورد امری طبیعی است،‌ که حداقل یک بار آن شامل نیمه شب می‌شود.

فواصل شیردهی به نوزاد نارس
پرسنل بخش زایمان باید مطمئن شوند که تمام نوزادان تحت مراقبت آنها مقدار شیر مورد نیاز را برای رشد خود دریافت کرده‌اند. نوزادان نارس یا بیمار کمتر می‌توانند نیاز خود را به شیر ابراز کنند. به این دو دلیل، بخش زایمان طبق یک برنامه شیردهی که معمولا هر دو، سه یا چهار ساعت یک‌بار است به نوزادان شیر می‌دهد. اگر می‌خواهید در مورد زمان‌بندی دادن شیرهای مکمل به نوزاد تصمیم‌گیری کنید (هر نوع شیری غیر از شیر از پستان) خوب است به یاد داشته باشید که چهار ساعت یکبار برای نوزاد سالم و به‌موقع کم است. ممکن است بخواهید این نوع شیر را به عنوان وعده شیر «کمکی» در نظر بگیرید ، هر مقدار زمانی که برای شیردادن صرف می‌شود، پس از آن زمان صفر نمی‌شود، بلکه کالری اضافی تشویقی محسوب می‌شود.

برای شیردهی به نوزاد نارس زمان را یاد داشت کنید
زمان‌هایی را که نوزاد شیر مادر می‌خورد یادداشت کنید. این کار به شما و پرسنل زایمان کمک می‌کند تا راحت‌تر از شیردهی برنامه‌ریزی شده و اندازه‌گیری شده عبور کنند و کنترل شیر را به نوزاد بسپارند. اگر زمان کمی تا ترخیص نوزاد باقی مانده باشد، پرسنل شیردهی باید به این نکته دقت کند که آیا نوزاد برای شیر خوردن بیدار می‌شود یا خیر. اگر نوزاد بیشتر از جدول برنامه‌ریزی شیردهی از خواب بیدار می‌شود (و شما نشانه‌های از شیر خوردن تحت کنترل نوزاد را مشاهده می‌کنید) به این معناست که نوزاد در ابراز نیاز خود به شیر بهتر عمل می‌کند. ممکن است نیاز باشد بیشتر از آن‌چه نوزاد تقاضا می‌کند به او شیر بدهید. این در مورد برخی نوزادان صادق است. به خاطر داشته باشید همه مواقع موفق به شیر دادن نخواهید شد، زیرا اگر در آن لحظه تمایلی به شیر خوردن نداشته باشد، نوزاد همیشه می‌تواند به شیر خوردن «نه» بگوید!

فواید شیردهی به نوزاد نارس
شیر مادر به طرز شگفت‌انگیزی جوابگوی نیازهای نوزاد است و برای هر نوزاد به طور خاص تولید می‌شود. شیری که بدن شما برای نوزاد نارس خود تهیه می‌کند، حتی از شیر مادری که زایمان کامل داشته مغذی‌تر است. هر قطره شیری که به نوزاد می‌دهید مانند دارویی است که به قوی شدن و ساختن سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و کالری مورد نیاز نوزاد برای رشد او را فراهم می‌سازد. برخی از مادران احساس می‌کنند شیر دادن به نوزاد فقط جنبه مراقبت از نوزاد دارد، در حالی‌که مهمترین بخش شیر دادن ایجاد رابطه عاطفی با نوزاد کوچک است. تا زمانی‌که شیر تولید می‌کنید نوزاد از شیر شما تغذیه خواهد کرد و نیازی به دوشیدن پستان‌ها نیست. اگر تصمیم گرفتید نوزاد را از شیر بگیرید به تدریج دفعات شیردهی را کم کنید تا تولید شیر کم شود و مشکلی هم برای شما به وجود نیاید.

به دنبال سلامتی و تندرستی خود باشید
اکنون دوران بارداری و زایمان را سپری کرده‌اید و ممکن است مشکلات بیشتری در زمینه سلامتی خود تجربه کنید. مهم است که حتما از خود مراقبت کنید. هرچه دوره بهبودی شما به آرامی و بدون مشکل سپری شود، قوی‌تر و پرانرژی‌تر می‌توانید از نوزاد مراقبت کنید. اگر در منزل نوزادان بزرگ‌تری دارید، ممکن است برقراری تعادل در رفع نیازهای آنها در کنار نوزاد سخت باشد. بسیاری از مادران مجبورند مدت‌ها قبل از اینکه نوزاد از بیمارستان مرخص شود به خانه بازگردند و دوباره به بیمارستان برگردند تا در کنار نوزاد باشند. این بهترین زمان برای قبول هر کمک پیشنهادی است. اگر کسی باشد که در رفت و آمدها، تهیه غذا، سرگرم کردن نوزاد بزرگ‌تر یا راه انداختن ماشین لباسشویی و غیره کمک کند یا حتی فقط کنار شما در کافه بیمارستان بنشیند و صحبت کند، ممکن است زندگی کمی آسان‌تر شود و شما این دوره دشوار را راحت‌تر سپری کنید.
همزمان با شیردهی به نوزاد نارس، ممکن است دارویی مصرف کنید و نگران باشید وارد شیرتان شود. نگرانی خود را با گروه پزشکی خود و نوزاد در میان بگذارید. گروه پزشکی می‌توانند خیال شما را از مصرف دارو آسوده سازند یا دارویی را جایگزین کنند. برای اطلاعات تخصصی در مورد داروهایی که در هنگام شیردهی نباید مصرف شوند می‌توانید با مرکز درمان محله خود تماس بگیرید.
ممکن است جدا شدن از نوزاد بسیار دردناک باشد. اما به خاطر داشته باشید که مراقبت از خود،‌ غذا خوردن، خوابیدن و مصرف داروهایی برای بهبودی‌، شما را آماده می‌کند تا از نوزاد بهتر مراقبت کنید.

انتقال نوزاد شیرخوار به خانه
صرف نظر از اینکه نوزاد چه مشکلات سلامتی دارد، متخصصان بخش زایمان می‌خواهند بدانند آیا خودتان می‌توانید از مقدار نیاز نوزاد به شیر مطمئن شوید یا خیر. اطلاع از نشانه‌های اولیه گرسنگی نوزاد بسیار مهم است. آنگاه می‌توانید قبل از اینکه نوزاد بیش از حد ناآرامی کند به گرسنگی او پاسخ داده باشید. ممکن است نوزاد بیش از حد خواب‌آلود باشد و مجبور شوید او را بیدار کنید. ساعت بگذارید تا مطمئن شوید نوزاد بیش‌تر از ۴ ساعت گرسنه نماند.
بسیاری از مادران شیرده و نوزادان از خوابیدن کنار هم لذت می‌برند. نوزادان نارس بیشتر در معرض خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان (SIDS) یا مرگ ناگهانی و بی‌دلیل در دوران نوزادی (SUDI) قرار دارند. با این‌که آنها از فواید خوابیدن کنار مادر بهره‌مند می‌شوند، اما نوزادان نارس باید روی یک سطح جداگانه و محکم مانند یک تخت کناری در مجاورت تخت مادر بخوابند.
انتقال نوزاد به خانه و جدایی از گروه حمایت‌گر بیمارستان و کل پرسنل و شیردهی به نوزاد نارس در منزل کاری سخت و دلهره‌آور خواهد بود. ممکن است متخصصان سلامت برای حمایت بیشتر از شما به خانه‌تان مراجعه ‌کنند و وزن نوزاد را زیر نظر داشته باشند. به زودی متوجه خواهید شد که با بودن در خانه و هم‌جواری دائمی در محیطی امن و راحت، باعث می‌شود به مهارت‌های مادرانه خود اعتماد بیشتری پیدا کنید.

آیا می توان آغوز را به نوزاد نارس داد؟
بله. ممکن است بخواهید از آغوز خود به نوزاد بدهید. برای این کار با فشار دست مقداری از شیر غلیظ و کرم رنگ خود را که آغوز نام دارد داخل سرنگی استریل بریزید و بلافاصله پس از تولد نوزاد به او بدهید. به این ترتیب دیگر نوزاد نیاز به شیرخشک اولیه نخواهد داشت.

برای دوشیدن شیر جهت تغذیه نوزاد نارس چه کنیم؟
بسیاری از مادران اعتقاد دارند وقتی به نوزاد نزدیک هستند و شیر می‌دوشند، مقدار بیشتری شیر ترشح می‌شود. اگر از نوزاد دور هستید، نگاه کردن به عکس او یا استشمام وسیله‌ای که در کنار او بوده می‌تواند موثر باشد. اگر در بخش زایمان بستری هستید ممکن است دلتان بخواهد هنگام دوشیدن شیر به نوزاد نزدیک باشید.

برای جلوگیری از خوابیدن نوزاد نارس حین شیردهی چه کنیم؟
می‌توانید با شستن صورت نوزاد با آب ولرم، یا فوت کردن آرام به صورت و قلقلک دادن پایشان او را بیدار نگه دارید. ممکن است متوجه شوید فشردن پستان‌ها به سمت نوک پستان باعث شود نوزاد هوشیار بماند و به خوردن شیر علاقه بیشتری نشان دهد زیرا جریان شیر راحت‌تر و سریع‌تر صورت می‌گیرد.

دفعات شیردهی به نوزاد نارس چگونه باید باشد؟
همه نوزادانی که تازه به دنیا آمده ‌اند باید مرتب شیر بخورند. نوزادان نارس نیز متفاوت نیستند. مقدار شیری که معده نوزاد قبول می‌کند بسیار کم است و شیر مادر به راحتی هضم می‌شود. اینکه نوزاد در طول ۲۴ ساعت بین ۸ تا ۱۲ مرتبه شیر بخورد امری طبیعی است،‌ که حداقل یک بار آن شامل نیمه شب می‌شود.