به مناسبت روز جهانی خون بندناف
بندناف یک عضو لوله‌ای شکل است که جنین را در رحم مادر به جفت متصل می‌کند.
بندناف یک عضو لوله‌ای شکل است که جنین را در رحم مادر به جفت متصل می‌کند. این عضو منبع تغذیۀ جنین است و وظیفۀ انتقال خون بین جنین و جفت را بر عهده دارد. بندناف برای تأمین مواد مغذی و اکسیژن به جنین و حذف مواد زاید او استفاده میشود.
این ماده بیولوژیکی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارد و میتواند به روند درمان سرطان‌های خونی کودکان نظیر لوسمی، آنمی و لیمفوما کمک کند پژوهش‌ها تاکنون امکان درمان ۱۰۰ نوع بیماری با این سلول‌ها را گزارش کرده‌اند. تاکنون بیش از ۴۰،۰۰۰ پیوند با استفاده از سلولهای بنیادی خون بندناف صورت گرفته است و در ایران نیز پیوند سلولهای بنیادی به صورت یک روش درمانی صورت می‌پذیرد.
گرچه در این سال‌ها، ذخیره سازی و فریز سلولهای بنیادی خون بندناف رشد داشته است اما با این حال سالانه تعداد زیادی خون بندناف در جهان همراه با سایر ضایعات بیولوژیکی و پزشکی دور انداخته می‌شوند. این اتفاق تنها به دلیل هزینه بالای انجماد سلولهای بنیادی نیست، بلکه بیشتر به دلیل ناآگاهی از مزایا و کاربردهای خون بندناف است که نشان می‌دهد هنوز کارهای زیادی برای اطلاع‌رسانی در این زمینه باید صورت گیرد. به همین دلیل ۱۵ نوامبر به عنوان روز جهانی خون بندناف(WCBD) نام‌گذاری شده است تا به آگاهی‌بخشی پیرامون فواید این محصولات بیولوژیکی پرداخته شود.
در ایران نیز شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان (بانک خون بندناف رویان)، روز جهانی خون بندناف را معرفی کرده و با برگزاری رویدادهای متنوع از قبیل همایش روز جهانی خون بندناف، کنفرانس‌های خبری، کارگاه‌های آموزشی، ارتباط با مراکز اجتماعی، رایزنی با متخصصان و افراد برجسته، ایجاد وبسایت روز جهانی خون بندناف به نشانی www.ricbb.com ، انتشار محتوای مناسب در وب و شبکه‌های اجتماعی و برنامه‌های دیگر، سعی کرده است در جهت آگاهی بخشی به عموم هموطنان، متخصصان و توسعه فرهنگ ذخیره‌سازی و گسترش کاربردهای سلولهای بنیادی خون بندناف اثرگذار باشد.
هدف از روز جهانی خون بندناف ایجاد فرصتی برای افزایش اطلاعات در بین والدین آینده، پزشکان، سازمان‌های غیردولتی و دولتی در مورد امکان ذخیره‌سازی طولانی‌مدت و استفاده‌ی بالینی از خون بندناف و ارائه نتایج آخرین تحقیقات نوآورانه در این زمینه است. هم‌اکنون، کارآزمایی‌های پزشکی مختلفی با کمک سلولهای بنیادی در دنیا انجام میشود. از تلاش برای درمان اتیسم یا دیابت تا درمان کووید ۱۹.
امروزه در پزشکی از خون بندناف در موارد زیر نیز استفاده میشود:
• پیوند سلولهای بنیادی خون‌ساز و مزانشیمی
• کشت سلولهای بنیادی خون‌ساز و مزانشیمی
• آماده سازی پلاسما ("اشک مصنوعی" و غیره)
• لنفوسیت‌های T (برای تخریب سلولهای بدخیم)
• ژل پلاکتی (برای درمان زخم‌ها)
• برای به دست آوردن سلولهای iPS
چرا خون بندناف نوزادمان را ذخیره کنیم؟
تا کنون تعداد نمونههای خوب و استفاده شده از سلولهای بنیادی خون بندناف در کشور بیش از ۳۵۰ مورد بوده که این موارد غالبا در بیماران با منشاء خونی استفاده شده است. همچنین بزرگترین طرح کارآزمایی بالینی دنیا در درمان بیماران مبتلا به فلج مغزی برای اولین بار در کشور به همت بیمارستان مرکز طبی دانشگاه تهران و بانک خون بندناف رویان انجام شده است؛ این طرح برای درمان ۱۳۰ بیمار با استفاده از سلول های بنیادی بندناف (خون و بافت بندناف) به تازگی اجرا شده است و نتایج مثبت آن تا چند ماه آینده به شکل رسمی اعلام میشود.
سلولهای بنیادی قادر به ساخت انواع سلولهای دیگر هستند و در صورت ذخیره‌سازی خون بندناف همواره منبعی غنی از سلولهای بنیادی در اختیار داریم که می‌توانند برای درمان بیش از ۱۰۰ نوع بیماری لاعلاج یا صعب العلاج مورد استفاده قرارگیرد.
در دسترس بودن، کاهش احتمال رد پیوند، کاهش خطر آلودگی و شانس یافتن نمونه با تطابق ژنتیکی از مهمترین جنبههای اهمیت ذخیره‌سازی خون بندناف میباشد. همچنین، علاوه بر فردی که خون بندناف وی ذخیره‌سازی شده است، هر شخص دیگری که از لحاظ ژنتیکی تطابق لازم را با نمونه خون بندناف ذخیره شده، داشته باشد و تعداد سلول متناسب با وزن بیمار باشد، میتواند از این نمونه خون استفاده نماید. این شانس تطابق در خویشاوندان درجه یک نوزاد و علی الخصوص خواهر یا برادر نوزاد بیشترین شانس بوده و به همین جهت به بانک خون بندناف، بانک خون بندناف خویشاوندی نیز گفته میشود.
چه خانواده‌هایی برای ذخیره خون بندناف اقدام کنند؟
بندناف و جفت مجرای ارتباطی بین جنین و مادر است. حجم خون موجود در بندناف و جفت حدود ۸۰ تا ۲۰۰میلی لیتر است که غنی از سلول های بنیادی است و می‌توان از آن استفاده بسیار کرد؛ در زمان زایمان کمتر از ۵ دقیقه فرصت وجود دارد تا خون بندناف را جمع آوری نمود. در بانک خون بندناف، خانواده ها بنا به درخواست شخصی خود پس از هفته ۳۶ بارداری یعنی آغاز ماه نهم بارداری اقدام به ثبت نام می نمایند. و در هنگام زایمان خون بندناف آنها توسط کارشناسان آموزش دیده جمع‌آوری میشود.
خون بندناف نوزادان که تنها یک بار و در هنگام تولد نوزاد قابل جمع‌آوری و ذخیره‌سازی و غنی از سلولهای بنیادی است. این منبع در درمان بیش از ۸۰ نوع بیماری عمدتا لاعلاج یا صعب العلاج از قبیل انواع سرطان‌های خون، تالاسمی، بیماری‌های نقص سیستم ایمنی و بیماری‌های با منشاء عصبی مانند فلج مغزی، ام اس (MS)، اوتیسم و غیره کاربرد دارد.
با توجه به اینکه دریافت خدمات مشاوره‌ای ذخیره سازی خون بندناف در بصورت کاملا رایگان در دفاتر نمایندگی بانک خون بندناف رویان صورت می‌پذیرد و از طرفی فرصت ذخیره‌سازی خون بندناف تنها یک بار برای هر نوزاد وجود دارد، به کلیه خانواده‌های در آستانه تولد نوزاد در سراسر کشور توصیه میشود از خدمات مشاوره‌ای ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون بندناف استفاده و در صورت امکان نسبت به ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون بندناف فرزندشان اقدام نمایند.
مادران باردار چه زمانی باید برای ذخیره خون بندناف نوزاد ثبت نام کنند؟
مادران باردار باید پس از هفته ۳۶ بارداری برای ثبت نام و عقد قرارداد اقدام کنند. این کار به دو صورت آنلاین و یا مراجعه حضوری به دفاتر بانک خون بندناف رویان در سراسر کشور امکان‌پذیر است.
در حال حاضر با توجه به حجم زیاد تقاضای استفاده از این خدمات، شرایطی فراهم شده است تا متقاضیان بتوانند از امکان پرداخت اقساطی و تسهیلات بانکی بهره‌مند شوند و موانع مالی مانع از ذخیره‌سازی این منبع ارزشمند نباشد.
خون بندناف نوزادان در صورت تمایل و عضویت خانواده‌ها در ماه نهم بارداری (پس از هفته ۳۶ بارداری) در زمان زایمان توسط کارشناسان مجرب جمع‌آوری میشود و جهت نگهداری به بانک خون بندناف رویان انتقال مییابد، سلول¬های بنیادی خون بندناف در درون تانکهای مخصوص در دمای ۱۹۶- به مدت ۲۵ سال نگهداری می¬شوند.
با توجه به اینکه مشاوره ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون بندناف کاملا رایگان است، پیشنهاد می کنیم کلیه خانواده‌های در آستانه تولد نوزاد ضمن برقراری ارتباط یا مراجعه به شعب بانک خون بندناف رویان در سراسر کشور، راهنماییهای لازم پیرامون ذخیره کردن خون بندناف فرزند خود را دریافت و در صورت تمایل نسبت به ذخیره‌سازی خون بندناف فرزندشان اقدام کنند.
متقاضیان محترم می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر از طریق مراجعه به وبسایت بانک خون بندناف رویان به نشانی www.rsct.ir و یا از طریق شماره تماس 02127635000 (بصورت 24 ساعته و در تمام روزهای هفته) نسبت به دریافت اطلاعات مورد نیاز خود اقدام نمایند.
روز جهانی خون بندناف
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼