دندان درد در بارداری، علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد!

بارداری زمان زیبایی است و طبیعتا شما هر کاری انجام می‌دهید تا ۹ ماه سالم را پشت سر بگذارید. این کارها شامل مراقبت‌های مناسب دوران بارداری، داشتن یک رژیم غذایی سالم و ورزش می‌شود. درست است که همه این اقدامات برای سلامت کلی شما در دوران بارداری ضروری است، اما همچنین مهم است که از سلامت دندان‌های خود غافل نشوید.

یکی از مشکلات غیرمنتظره بارداریریال دندان درد در بارداری یا حساسیت دندان‌ها است، اما با عادات خوب دندانپزشکی و مراجعه به دندانپزشک می‌توانید دندان‌ها و لثه‌های خود را سالم نگه دارید. با این حال درباره دندان‌درد در بارداری چه کنیم؟

علل دندان درد در دوران بارداری چیست؟

بیشتر زنان باردار در طول بارداری خود دندان‌درد دارند. همه شما داستان‌هایی در مورد بیماری وحشتناک صبحگاهی شنیده‌اید و بر کسی پوشیده نیست که ورم پا در بارداری، کمردرد، خستگی و مه مغزی هم در طول بارداری ظاهر می‌شوند.

اما وقتی صحبت از حساسیت یا درد دندان در بارداری می شود، این مشکل بارداری می‌تواند شما را غافلگیر کند. با این حال، مشکلات دندانی در دوران بارداری شایع‌تر از آن چیزی است که تصور کنید.

با تشکر از هورمون‌ها بدن در طول بارداری دچار تغییرات زیادی می‌شود و همانطور که افزایش استروژن و پروژسترون ممکن است مسئول علائمی مانند استفراغ و تهوع باشد، این تغییرات همچنین می‌تواند شما را در برابر پلاک دندان آسیب‌پذیر کند.

این تجمع پلاک می‌تواند علت اصلی خونریزی لثه و التهاب باشد، وضعیتی که از آن با عنوان «ژنژیویت» بارداری نام می‌برند و 75 درصد از زنان باردار را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بسته به شدت ژنژیویت بارداری، ممکن است به بیماری پریودنتال مبتلا شوید که یک عفونت جدی لثه است که استخوان‌های نگهدارنده دندان‌های شما را از بین می‌برد و منجر به از دست دادن دندان می‌شود.

برخی از زنان نیز به تومورهای بارداری مبتلا می‌شوند که به دلیل پلاک بیش از حد به وجود می‌آید. این تومورها غیرسرطانی هستند و روی لثه‌ها ظاهر می‌شوند. این رشد بیش از حد بافت‌ها (که اغلب در سه ماهه دوم بارداری رخ می‌دهد) می‌تواند باعث حساسیت و درد شود و خوردن یا نوشیدن را دشوار می‌کند. خبر خوب این که این تومورها معمولا پس از زایمان ناپدید می‌شوند.

اگر دائما به دنبال میان‌وعده‌های شیرین یا پر کربوهیدرات هستید تا هوس خود را برطرف کنید، خطر پوسیدگی دندان و در نتیجه پوسیدگی دندان وجود دارد. اگر رفلاکس اسید یا حالت تهوع صبحگاهی دارید، استفراغ مکرر یا اسید معده در دهان می‌تواند به آرامی به مینای دندان شما آسیب برساند و حساسیت دندان را تحریک کند.

دندان درد در بارداری چه باید کرد؟ راه های درمان دندان درد در بارداری

اگر دندان‌درد، لثه‌های حساس یا زخمی روی لثه‌ها دارید، راهکارهای زیر را دنبال کنید:

• به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر دندان‌دردی دارید که از بین نمی‌رود، بی‌صدا رنج نکشید. فورا به دندانپزشک مراجعه کنید و فراموش نکنید که به او بگویید باردار هستید. 
• انجام عکس‌برداری با اشعه ایکس و برخی روش‌های دندانپزشکی در دوران بارداری بی‌خطر است. اما ممکن است دندانپزشک شما توصیه کند که برخی از درمان‌ها را حداقل تا سه ماهه دوم بارداری به تعویق بیندازید.

جرم گیری کنید

روتین جرم‌گیری دندان به کودک شما آسیبی نمی‌رساند، بنابراین می‌توانید آن را انجام بدهید. در واقع، تمیز کردن دندان‌ها ممکن است حساسیت ناشی از پلاک بیش از حد را از بین ببرد. همچنین می‌تواند التهاب لثه را نیز درمان کند. به دلیل خطر ابتلا به التهاب لثه در دوران بارداری، دندانپزشک حتی ممکن است جرم‌گیری مکرر را (شاید هر 3 ماه یکبار) در دوران بارداری توصیه کند.

جرم‌گیری همچنین می‌تواند ناراحتی ناشی از تومورهای بارداری را کاهش دهد. فقط بدانید که تومور ممکن است تا پس از زایمان از بین نرود. با این حال، گاهی اوقات، تومور با غذا خوردن تداخل می‌کند. اگر این‌طور است، دندانپزشک ممکن است بخواهد آن را بردارد، اما باید تا سه ماهه دوم یا سوم بارداری صبر کنید. این روش شامل بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن ناحیه اطراف لثه است.

اگر در دوران بارداری دچار بیماری «پریودنتال» شده‌اید و دندانپزشک نمی‌تواند دندان لق را نجات دهد، کشیدن دندان در سه ماهه دوم بارداری می‌تواند درد و حساسیت را متوقف کند. سپس می‌توانید گزینه‌های جایگزین دندان مانند ایمپلنت دندان یا بریج دندان ثابت را با دندانپزشک خود در میان بگذارید. این دو روش بعد از سه ماهه دوم بارداری بی‌خطر هستند.

درمان دندان درد در بارداری

شاید دوست داشته باشید درمان دندانپزشکی خود را تا زمان زایمان به تعویق بیندازند، اما برخی دیگر از زنان ممکن است مجبور به دریافت درمان شوند تا از عوارض بیشتر جلوگیری کنند. چند توصیه درمانی وجود دارد که ممکن است پزشک شما ارائه دهد:

یک؛ اشعه ایکس

گاهی اوقات پزشک ممکن است مجبور شود از اشعه ایکس برای تعیین میزان آسیب دندان استفاده کند. بسیاری از زنان می‌ترسند که انجام عکسبرداری با اشعه ایکس اثرات نامطلوبی بر روی جنین آن‌ها داشته باشد. ممکن است دندانپزشک شما عکسبرداری با اشعه ایکس را تا زمانی که برای درمان شما کاملا ضروری نباشد توصیه نکند، اما اگر این کار را انجام دهد، ممکن است به شما گفته شود که یک پیشبند سربی بپوشید که جنین را از اثرات نامطلوب اشعه ایکس نجات دهد.

دو؛ دارو

هر زمان که برای حل مشکلات دندانی خود به دندانپزشک مراجعه می‌کنید، به پزشک بگویید که باردارید چون داروهایی برای دندان‌درد وجود دارد که در صورت مصرف ممکن است منجر به نقایص مادرزادی و سایر عوارض در جنین شود. در صورت ابتلا به هر نوع عفونت لثه یا دندان به یک دوره آنتی‌بیوتیک نیاز خواهید داشت.

داروهایی برای دندان‌درد وجود دارد که در صورت مصرف ممکن است منجر به نقایص مادرزادی و سایر عوارض در جنین شود.

درمان های طبیعی دندان درد در بارداری 

وقتی نوبت به مشکلات دندانی می‌رسد، ابتدا باید برخی از درمان‌های طبیعی را امتحان کنید. در ادامه با چند درمان طبیعی آشنا می‌شوید که می‌توانید به طور موثر برای درمان دندان‌درد در دوران بارداری از آن‌ها استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که این درمان‌ها موقتی هستند و ممکن است اثرات آن‌ها طولانی نباشد. برای رهایی از درد باید از درمان دندانپزشکی مناسب استفاده کنید.

• میخک، یکی از بهترین گزینه‌ها برای درمان دندان‌درد است. می‌توانید یک میخک را بجوید یا روغن میخک را روی دندان آسیب‌دیده بمالید.
• جویدن مقداری برگ اسفناج نیز یک درمان موثر برای دندان‌درد در دوران بارداری است.
• استفاده از پک گرم نیز ممکن است به کاهش درد کمک کند. می‌توانید یک حوله را در مقداری آب گرم خیس کنید و روی صورت، جایی که ممکن است دندان‌تان آسیب‌دیده باشد، قرار بدهید.
• «آلیسین» موجود در سیر در از بین بردن باکتری‌های پوسیدگی دندان موثر است، بنابراین می‌تواند درد دندان را تسکین دهد.

چگونه کلسیم و ویتامین D را افزایش دهید؟

کلسیم نه تنها از توده استخوانی شما در دوران بارداری محافظت می‌کند، بلکه در شکل‌گیری استخوان‌ها و دندان‌های جنین نیز نقش دارد. بنابراین، برخی از غذاهای غنی از کلسیم که باید در رژیم غذایی خود بگنجانید، عبارتند از:

• پنیر
• کشک
• شیر سویا غنی شده با کلسیم

کلسیم برای بدن شما مهم است، اما با کمبود ویتامین D در بدن، به درستی جذب بدن نمی‌شود. بنابراین همراه با کلسیم، بدن شما باید ویتامین D کافی نیز دریافت کند. می‌توانید این مواد غذایی زیر را در رژیم غذایی خود بگنجانید:

• سالمون و سایر ماهی‌های چرب
• تخم‌مرغ
• پنیر
• مارگارین غنی‌شده

چگونه از دندان درد در دوران بارداری پیشگیری کنیم؟

با همه چیزهایی که در دوران بارداری تجربه می‌کنید، قطعا می‌خواهید احتمال دندان‌درد را به حداقل برسانید که با عادات عالی بهداشت دهان و دندان شروع می‌شود. راهکارهای زیر را به کار ببرید:

• در مراقبت از دندان‌هایتان کوتاهی نکنید. ممکن است شما خسته‌تر از همیشه باشید، بنابراین شاید ترجیح بدهید بدون مسواک زدن به رختخواب بروید، اما این کار را نکنید. به یک روال خوب مراقبت از دندان پایبند باشید. حداقل دو بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزنید و یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. همچنین برای جلوگیری از پوسیدگی و تقویت استحکام دندان‌ها از خمیر دندان و دهان‌شویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
• اگر حالت تهوع صبحگاهی دارید، پس از استفراغ، آب بنوشید، یا دهانتان را با آب بشویید. این کار به حذف اسید معده از روی دندان‌ها کمک می‌کند، اما بلافاصله دندان‌های خود را مسواک نزنید چون سطح اسیدیته در دهان شما پس از استفراغ افزایش می‌یابد. مسواک زدن بیشتر از اینکه فایده داشته باشد ضرر دارد، بنابراین حداقل یک ساعت بعد از استفراغ برای مسواک زدن صبر کنید.
• به دندانپزشک خود بگویید که باردار هستید و ببینید آیا نیاز به تمیز کردن مکرر دندان‌ها دارید یا نه. 
• غذاهای شیرین و کربوهیدرات را محدود کنید. از غذاهای سالم مانند سبزیجات خام، کراکر گندم کامل و میوه استفاده کنید.

نکات مراقبت از سلامت دندان قبل از بارداری

اگر قصد بارداری دارید، بحز رعایت سایر اقدامات احتیاطی، باید به سلامت دندان‌های خود نیز توجه کنید تا در دوران بارداری دچار مشکل دندانی نشوید. در ادامه چند نکته برای مراقبت از دندان قبل از بارداری را برایتان نام می‌بریم:

• به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا هر مشکل دندانی برطرف شود.
• دندان‌های خود را دو بار در روز مسواک بزنید.
• حتما هر روز نخ دندان بکشید.

پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین تلاش شما باید بر این باشد که هیچ نوع مشکل دندانی در دوران بارداری نداشته باشید. اما با وجود انجام اقدامات احتیاطی، در صورت بروز هر نوع مشکل دندانی، در اولین فرصت به دندانپزشک خود مراجعه کنید.

خلاصه

مشکلات دندانی که در دوران بارداری به وجود می‌آیند اغلب کوتاه‌مدت هستند و پس از زایمان بهبود می‌یابند. شما نمی‌توانید تغییراتی را که در بدنتان در طول بارداری به وجود می‌آید کنترل کنید، اما می‌توانید از دندان‌های خود مراقبت کنید. تمیز کردن منظم دندان‌ها در دوران بارداری می‌تواند از دندان‌درد در بارداری پیشگیری کند.