خطر عطسه در بارداری، چه اتفاقی می‌افتد؟
عطسه یکی از علائم شایع است که بسیاری از زنان باردار آن را تجربه می‌کنند و معمولاً خطری ندارد، اما گاهی اوقات می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی‌تری باشد. روی این مقاله کلیک کنید تا با همه چیز درباره عطسه در دوران بارداری آشنا شوید.
عطسه در دوران بارداری ممکن است بیشتر از حد معمول رخ دهد، اما معمولاً تأثیر منفی و بدی روی جنین یا فرد باردار نمی‌گذارد. با این حال، عطسه کردن در دوران بارداری می‌تواند به دلیل رینیت بارداری (التهاب مخاط بینی ناشی از بارداری)، بیماری یا آلرژی اتفاق بیفتد که نیاز به بررسی دارند.
دلایل عطسه در دوران بارداری چیست؟
افراد در دوران بارداری ممکن است به دلایل مختلفی عطسه کنند. این دلایل عبارتند از:
۱. عطسه به دلیل رینیت بارداری
بارداری، تغییرات زیادی در بدن ایجاد می‌کند که یکی از آن‌ها می‌تواند منجر به رینیت (التهاب مخاط بینی) شود. این وضعیت حدود ۳۹درصد از زنان باردار را در طول دوران بارداری درگیر می‌کند و اغلب باعث گرفتگی بینی بیشتر از حالت عادی می‌شود. این گرفتگی می‌تواند ۶ هفته یا بیشتر ادامه داشته و علائمی مانند افزایش عطسه را نیز ایجاد کند.
به عبارت دیگر، در دوران بارداری، جریان خون به غشاهای مخاطی افزایش می‌یابد و از آن جایی که بینی سرشار از این غشاهاست، این افزایش جریان خون باعث تورم مسیرهای بینی، ترشحات آبکی بیشتر و گرفتگی می‌شود. در نهایت، ترشحات و گرفتگی بینی نیز هر دو می‌توانند باعث عطسه بیشتر شوند.
۲. عطسه در بارداری به دلیل بیماری
در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر عمل می‌کند، بنابراین فرد باردار بیشتر در معرض ابتلا به سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا بیماری‌های ویروسی دیگر قرار دارد. این بیماری‌ها ممکن است طولانی‌تر و شدیدتر از حالت عادی باشند و عطسه در دوران بارداری را ایجاد کنند. در واقع، در حالت عادی، بدن به سرعت به عوامل بیماری‌زا واکنش نشان می‌دهد، اما در بارداری، سیستم ایمنی با احتیاط بیشتری واکنش می‌دهد تا جنین را به عنوان عامل مهاجم تلقی نکند.
هرچند که سرماخوردگی در دوران بارداری معمولاً بی‌خطر است، اما آنفلوآنزا یا هر بیماری همراه با تبی می‌تواند برای مادر و جنین خطرناک باشد. بنابراین، اگر فرد بارداری عطسه می‌کند و مشکوک به آنفلوآنزا یا بیماری تب‌دار دیگری است، باید فوراً با پزشک تماس بگیرد.
۳. عطسه در بارداری به دلیل آلرژی
افرادی که پیش از بارداری دچار آلرژی‌هایی بودند که باعث عطسه یا سایر علائم تنفسی می‌شد، احتمالاً در دوران بارداری نیز این علائم را تجربه خواهند کرد. آلرژی‌های فصلی مانند تب یونجه یا حساسیت به گرده گل‌ها، به علاوه آلرژی‌های محیطی داخل خانه نیز همگی می‌توانند باعث عطسه شوند.
عوارض عطسه در دوران بارداری
در بیشتر موارد، عطسه در بارداری برای مادر یا جنین خطر جدی ندارد. با این حال، گاهی می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری یا مشکل مهم‌تر باشد که ممکن است بر سلامت جنین تاثیر بگذارد. در چنین شرایطی، اگر عطسه ناشی از یک بیماری جدی مانند آنفلوآنزا باشد، می‌تواند خطراتی از جمله سقط جنین، کم‌وزنی نوزاد هنگام تولد یا زایمان زودرس ایجاد کند.
علاوه بر این، برخی از زنان باردار ممکن است هنگام عطسه در ناحیه شکم احساس درد کنند. این درد با این‌که آزاردهنده است، اما خطری ندارد. این حالت به درد رباط گرد (round ligament pain) معروف است و به دلیل کشیده و شل شدن رباط‌ها در دوران بارداری رخ می‌دهد.
درمان خانگی عطسه در بارداری
بسیاری از داروهایی که در حالت عادی بی‌خطر هستند، در دوران بارداری توصیه نمی‌شوند. انجمن بارداری آمریکا نیز پیشنهاد می‌دهد که زنان باردار مصرف داروهای بدون نسخه (OTC) را تا حد امکان محدود کنند. این یعنی بسیاری از داروهای رایج برای سرماخوردگی و کاهش عطسه کردن در دوران بارداری مجاز نیستند و باید از درمان‌های خانگی زیر کمک گرفت:
- استفاده از اسپری‌های بینی حاوی آب نمک
- استفاده از دستگاه «نتی پات» برای شستشوی بینی
- مرطوب نگه داشتن هوای اتاق با دستگاه بخور
- پرهیز از مواد حساسیت‌زا شناخته شده
- استفاده از دستگاه تصفیه هوا
- درمان آسم طبق دستور پزشک
- ورزش منظم
- تغذیه سالم و سرشار از ویتامین‌ها
هم‌چنین، مشورت با پزشک درباره راه‌های پیشگیری از بیماری در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که زنان باردار برای جلوگیری از آنفلوآنزا واکسن آن را دریافت کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر عطسه نشانه بیماری جدی‌تری مانند آنفلوآنزا یا آسم باشد، باید فوراً با پزشک مشورت کرد. هم‌چنین، علائم زیر همراه با عطسه زنگ هشداری برای مراجعه به پزشک هستند:
- تب بالای حدود ۳۹ درجه سانتی‌گراد یا بیشتر
- مشکل در تنفس
- درد قفسه سینه
- سرفه همراه با خلط زرد یا سبز
- خارج شدن ترشحات رنگی از بینی
- خس خس سینه
- بی‌اشتهایی
- اختلال در خواب
- سردرد شدید
سوالات متداول
متاسفانه در مورد عطسه کردن در بارداری، باورهای اشتباهی وجود دارد که در این‌جا به برخی از سؤالات رایج پاسخ می‌دهیم و این باورها را می‌شکنیم:
آیا عطسه در بارداری به جنین آسیب می‌زند؟
عطسه در این دوران معمولاً به جنین آسیبی وارد نمی‌کند، چرا که جنین در رحم به خوبی محافظت شده است و حتی عطسه شدید نیز تاثیری بر آن ندارد. تنها زمانی که عطسه می‌تواند برای جنین مشکل‌ساز باشد، زمانی است که عطسه نشانه‌ای از یک بیماری یا مشکل زمینه‌ای باشد. در واقع، این بیماری زمینه‌ای است که می‌تواند بر جنین تاثیر بگذارد، نه خود عطسه.
آیا عطسه در دوران بارداری بر جنسیت جنین تاثیر می‌گذارد؟
با وجود داستان‌ها و افسانه‌های زیادی که می‌گویند روش‌هایی برای تعیین یا تغییر جنسیت جنین وجود دارد، عطسه در بارداری و جنسیت جنین هیچ ارتباطی به هم ندارند. به عبارت بهتر، جنسیت جنین در زمان لقاح توسط کروموزومی از اسپرم مرد تعیین می‌شود. حال اگر اسپرم مرد کروموزوم X داشته باشد، جنین دختر خواهد بود و اگر کروموزوم Y داشته باشد، جنین پسر می‌شود.
آیا یک زن باردار می‌تواند بچه‌اش را با عطسه کردن به دنیا بیاورد؟
خیر، یک زن باردار نمی‌تواند به دلیل عطسه نوزاد خود را به دنیا بیاورد! اگرچه برخی ممکن است شوخی کنند که زایمان سریع است، اما حتی کسانی که بچه‌هایشان را سریع به دنیا می‌آورند، هنوز هم مراحل زایمان را طی می‌کنند و این انقباضات رحم هستند که باعث می‌شوند بچه به سمت دهانه باز گردن رحم حرکت کند.
کلام آخر
عطسه در دوران بارداری برای بسیاری از زنان یک امر معمول است و در بیشتر مواقع هیچ خطری ایجاد نمی‌کند با این حال، اگر عطسه با علائم دیگری همراه باشد که ممکن است از بیماری یا مشکل جدی‌تری نشئت بگیرد، باید هر چه سریع‌تر با پزشک مشورت شود.