۱۲ خاصیت خوردن گوجه فرنگی در بارداری | مضرات و مقدار مجاز مصرف آن

خوردن گوجه در سه ماهه اول بارداری

خوردن گوجه در سه‌ ماهه اول بارداری می‌تواند انتخابی سالم و مغذی برای مادران باشد زیرا در این دوران بدن به ویتامین‌ها و مواد معدنی بیشتری نیاز دارد. گوجه ‌فرنگی با داشتن ویتامین سی، اسید فولیک، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی، جذب بهتر آهن و پیشگیری از کم‌خونی دارد. همچنین اسید فولیک موجود در آن به رشد صحیح لوله عصبی جنین کمک می‌کند و از ناهنجاری‌های مادرزادی جلوگیری می‌کند. مصرف متعادل گوجه ‌فرنگی می‌تواند به کاهش تهوع بارداری و بهبود گوارش هم کمک کند. استفاده متعادل از گوجه در سه ‌ماهه اول بارداری نه ‌تنها ایمن است، بلکه به سلامت مادر و رشد بهتر جنین نیز کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: مصرف قرص آهن در بارداری ضروری است؟ ۷ علامت کمبود 

آیا خوردن گوجه فرنگی در بارداری مفید است؟

بله. خوردن گوجه فرنگی در بارداری فواید زیادی برای مادر و جنین دارد. گوجه فرنگی سرشار از ویتامین C، ویتامین K، فولات و پتاسیم است. در جدول زیر ارزش غذایی۱۰۰ گرم گوجه فرنگی را ذکر می‌کنیم.

همچنین گوجه ‌فرنگی حاوی لیکوپن، بتاکاروتن، نارینجنین و اسید کلروژنیک نیز هست.

هوس گوجه فرنگی در بارداری

هیچ توضیح واحدی برای هوس‌های غذایی در دوران بارداری وجود ندارد. پژوهشگران بر این باورند که ترکیبی از عوامل هورمونی و روان‌شناختی در این امر نقش دارند.

در دوران بارداری، بسیاری از زنان تمایل به مصرف غذاهای ترش و تند پیدا می‌کنند تا حالت تهوعشان کاهش یابد.

همچنین دلیل دیگر ویار گوجه فرنگی در بارداری، می‌تواند نیاز بدن به مواد مغذی خاص باشد. برای نمونه، محتوای بالای ویتامین سی در گوجه ‌فرنگی، ممکن است نشانه‌ی کمبود این ویتامین یا افزایش نیاز بدن به آن در دوران بارداری باشد.

نقل قول از:

parenting.firstcry

If the craving for tomatoes goes over the board and seems abnormal, it could be linked to iron deficiency, which is related to Tomatophagia. If you have strong cravings for tomatoes, do inform your doctor about it.

ترجمه:

اگر هوس گوجه ‌فرنگی بیش از حد باشد و حالت غیرطبیعی پیدا کند، ممکن است به کمبود آهن مربوط شود؛ وضعیتی که با اصطلاح توماتوفاژیا (Tomatophagia) شناخته می‌شود. در صورت تمایل شدید به گوجه ‌فرنگی، بهتر است پزشک خود را در جریان بگذارید.

بیشتر بخوانید: مصرف ویتامین سی c در بارداری - بهترین روش مصرف و دوز مجاز

فواید خوردن گوجه فرنگی در بارداری

خوردن گوجه فرنگی در بارداری خوبه؟ در ادامه، خواص گوجه در بارداری را ذکر می‌کنیم.

1. تقویت سیستم ایمنی: یک گوجه ‌فرنگی متوسط تقریباً ۴۰٪ نیاز روزانه به ویتامین C و ۲۰٪ نیاز روزانه به ویتامین A را تامین می‌کند. ویتامین C به جذب آهن کمک می‌کند و ویتامین A سیستم ایمنی را تقویت کرده، با عفونت‌ها مقابله می‌کند و پس از زایمان به ترمیم بافت‌ها کمک می‌نماید.

2. جلوگیری از خونریزی: گوجه ‌فرنگی حاوی ویتامین K است که از خونریزی جلوگیری می‌کند و خطر هموراژ (خونریزی شدید) را کاهش می‌دهد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله نقش ویتامین k در بارداری را بخوانید.

3. بهبود گوارش: فیبر موجود در گوجه ‌فرنگی، سلامت دستگاه گوارش را حفظ می‌کند.

4. پیشگیری از ناهنجاری‌های مادرزادی: لیکوپن، آنتی‌اکسیدانی قوی در گوجه‌ فرنگی، از آسیب سلولی و ناهنجاری‌های مادرزادی در نوزاد پیشگیری می‌کند.

5. حفظ سلامت قلب: اسید نیکوتینیک (اسید کلروژنیک) کلسترول بد را کاهش داده و سلامت قلب را در دوران بارداری حفظ می‌کند.

6. بهبود گردش خون: گوجه ‌فرنگی خون را تصفیه کرده و جریان آن را به بخش‌های مختلف بدن بهبود می‌بخشد. عصاره لیکومیتو در گوجه ‌فرنگی، همچنین فشار خون افراد مبتلا به پرفشاری خون کنترل‌ نشده را کاهش می‌دهد.

7. پیشگیری از سرطان: لیکوپن با رادیکال‌های سرطان‌زا مقابله کرده و زنان باردار را در برابر سرطان دهانه رحم، روده و … محافظت می‌کند.

8. کنترل دیابت بارداری: مصرف منظم گوجه ‌فرنگی، استرس اکسیداتیو ناشی از دیابت بارداری را کاهش می‌دهد.

9. رشد سالم جنین: میزان بالای ویتامین سی در گوجه ‌فرنگی به شکل‌گیری پوست، استخوان‌ها، لثه و دندان‌های جنین کمک می‌کند.

10. پیشگیری از کم خونی: یکی دیگر از خاصیت‌های گوجه فرنگی در بارداری، پیشگیری از کم خونی در بارداری به دلیل مقادیر بالای ویتامین C در آن است. ویتامین سی جذب آهن از منابع گیاهی را افزایش داده و از کم خونی جلوگیری می‌کند.

11. تامین آب بدن: گوجه‌ فرنگی سرشار از آب است؛ هر ۱۰۰ گرم آن حدود ۹۴.۵ گرم آب دارد. مصرف آن به‌عنوان بخشی از رژیم غذایی متعادل می‌تواند خطر کم‌ آبی یا احتباس آب در بارداری را کاهش دهد.

12. جلوگیری از پره اکلامپسی: مصرف منظم گوجه ‌فرنگی خطر فشار خون بالا (پره‌اکلامپسی) را کاهش می‌دهد. پتاسیم موجود در آن جریان خون را بهبود داده و فشار وارد بر قلب را کم می‌کند.

مضرات گوجه فرنگی در بارداری

خوردن گوجه فرنگی در بارداری ضرر دارد؟ مصرف متعادل گوجه ‌فرنگی برای زنان باردار ایمن است اما در صورت زیاده‌روی ممکن است مشکلاتی ایجاد کند، از جمله:

• سوزش معده
• ریفلاکس
• مشکلات مثانه
• مشکلات کلیوی
• میگرن

هانا ویتاکر (Hannah Whittaker)، متخصص تغذیه کودکان و بارداری از لیورپول انگلستان می‌گوید:«گوجه‌ فرنگی در دسته‌ی غذاهای اسیدی قرار دارد و می‌تواند رفلاکس یا سوزش معده را تشدید کند. من همیشه توصیه می‌کنم مقدار گوجه ‌فرنگی مصرفی خود را کنترل کنید و آن را تنها به‌عنوان بخشی از یک رژیم متعادل بخورید».

زیاده‌روی در مصرف هر ماده غذایی می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد؛ گوجه‌ فرنگی هم از این قاعده مستثنا نیست. مصرف بیش از اندازه گوجه ‌فرنگی ممکن است منجر به موارد زیر شود:

• مشکلات گوارشی مثل گاز و درد معده
• افزایش احتمال آلرژی به گوجه ‌فرنگی در نوزاد

پس بهتر است قبل از افزودن گوجه ‌فرنگی به رژیم بارداری خود، با پزشکتان مشورت کنید.

مقدار مجاز مصرف گوجه فرنگی در بارداری

مصرف بیش ‌از حد گوجه‌ فرنگی می‌تواند به‌طور بالقوه سطح جیوه را در بدن افزایش دهد. بهتر است مصرف خود را به حداکثر دو فنجان (حدود چهار عدد گوجه‌ فرنگی متوسط) در هفته محدود کنید.

آیا گوجه‌ فرنگی می‌تواند به کنترل دیابت بارداری کمک کند؟

بله. خوردن گوجه فرنگی در بارداری می‌تواند سطح قند خون را کاهش دهد زیرا حاوی ماده‌ای فعال به نام لیکوپن است. این کاروتنوئید، دلیل رنگ قرمز گوجه فرنگی است و با افزایش حساسیت بدن به انسولین، به پایین آوردن قند خون کمک می‌کند. میزان لیکوپن موجود در گوجه ‌فرنگی سه برابر بیشتر از سایر میوه‌ها و سبزیجات است!

با این حال، توصیه می‌شود پیش از تعیین مقدار ایمن مصرف گوجه‌ فرنگی یا آب گوجه‌فرنگی در بارداری، برای بهره‌مندی از خواص آن، حتماً با متخصص تغذیه مشورت کنید.

خوردن گوجه در بارداری و زیبایی جنین

پیش از هر چیز باید بدانید که ویژگی‌های ظاهری جنین عمدتاً تحت تاثیر عوامل وراثتی و ژنتیکی هستند. بنابراین هیچ ماده غذایی نمی‌تواند به طور کامل ظاهر کودک را تغییر دهد.

با این حال، تغذیه سالم در دوران بارداری می‌تواند در سلامت عمومی جنین و حتی در شفافیت پوست و رشد بهتر موهای او موثر باشد. یکی از خوراکی‌های مفید در این زمینه، گوجه‌ فرنگی است.

مصرف انواع گوجه، از جمله گوجه گیلاسی، به دلیل دارا بودن ویتامین سی فراوان نقش مهمی در بدن مادر و جنین ایفا می‌کند. ویتامین C به تولید کلاژن کمک می‌کند؛ ماده‌ای که ساختار اصلی پوست، مو و بافت‌های بدن جنین را تشکیل می‌دهد. به همین دلیل، مصرف متعادل گوجه ‌فرنگی در بارداری می‌تواند به شکل‌گیری بهتر پوست و موی جنین و در نتیجه به زیبایی بیشتر او کمک کند.

بیشتر بخوانید: برای زیبا شدن جنین چه بخوریم؟

خوردن گوجه در بارداری و جنسیت جنین

در فرهنگ عامیانه گاهی گفته می‌شود که نوع تغذیه مادر می‌تواند بر جنسیت جنین اثر بگذارد اما از نظر علمی تاکنون هیچ پژوهش معتبری این موضوع را تایید نکرده است. جنسیت جنین صرفاً به کروموزوم‌های پدر و مادر وابسته است و مواد غذایی، از جمله گوجه‌ فرنگی، نقشی در تعیین آن ندارند.

مصرف رب گوجه فرنگی در بارداری مجاز است؟

گوجه ‌فرنگی سرشار از مواد مغذی ارزشمندی مانند پتاسیم، فولات، ویتامین A و ویتامین سی است که برای سلامت مادر و رشد جنین اهمیت زیادی دارند. با این حال، توصیه می‌شود زنان باردار از مصرف رب‌های کنسروی یا شرکتی خودداری کنند زیرا معمولاً حاوی مواد افزودنی، نگهدارنده‌ها و ترکیباتی هستند که می‌توانند برای سلامت مضر باشند.

مصرف رب گوجه‌ فرنگی خانگی به‌صورت تازه و در حد متعادل خطری ندارد و حتی می‌تواند مفید باشد اما نگهداری آن کمی دشوار است، چرا که محیط مناسبی برای رشد کپک و باکتری به شمار می‌رود. به همین دلیل بهترین و ایمن‌ترین انتخاب در دوران بارداری این است که به جای رب صنعتی یا خانگی، گوجه تازه را به صورت مستقیم در غذاها مصرف کنید.

نکات مصرف گوجه فرنگی در بارداری

برای اینکه بتوانید از خواص گوجه فرنگی در بارداری بهره‌مند شوید، باید نکات زیر را رعایت کنید:

• به دنبال گوجه‌های قرمز روشن باشید که هیچ زدگی، لکه یا نقاط سیاه نداشته باشند.
• انواع بی‌رنگ یا کدر گوجه فرنگی معمولاً طعم چندانی ندارند.
• گوجه‌ها نباید خیلی نرم یا خیلی سفت باشند.
•  گوجه‌های سنگین و متراکم معمولاً آبدارتر هستند.
• پوست و دانه‌های گوجه معمولاً مقدار بیشتری جیوه دارند. حذف این بخش‌ها قبل از مصرف می‌تواند میزان تماس با جیوه را کاهش دهد.

آیا مصرف سس گوجه فرنگی یا کچاپ در بارداری مضر است؟

محصولات فرآوری‌شده گوجه مانند سس و کچاپ معمولاً سطح جیوه بالاتری نسبت به گوجه تازه یا کنسروی دارند. بنابراین بهتر است سس گوجه فرنگی یا کچاپ را در دوران بارداری محدود کنید.

روش‌های افزودن گوجه ‌فرنگی به رژیم غذایی دوران بارداری

گوجه ‌فرنگی علاوه بر خواص فراوان، طعم و رنگ جذابی به غذاها می‌بخشد و می‌توان آن را به روش‌های متنوع در وعده‌های غذایی گنجاند:

• صبحانه و عصرانه سالم: ترکیب گوجه‌ فرنگی تازه با نان و پنیر یک گزینه ساده، مغذی و خوشمزه است.
• سالادها: می‌توانید گوجه‌ فرنگی خام را به انواع سالادها بیفزایید.
• سس‌ها و خورشت‌ها: به جای رب آماده، می‌توانید از گوجه ‌فرنگی تازه یا پوره شده در تهیه سس‌ها و خورشت‌ها استفاده کنید تا طعم طبیعی و مطبوعی به غذا بدهید.
• سوپ گوجه ‌فرنگی: مصرف سوپ گوجه به عنوان پیش‌غذا، انتخابی سبک و سالم است که می‌تواند نیاز بدن به ویتامین‌ها را تامین کند.
• گوجه خشک یا گریل شده: استفاده از گوجه خشک ‌شده یا گریل شده در غذاها و سالادها، عطر و طعم دلپذیری ایجاد کرده و تجربه خوردن غذا را لذت‌بخش‌تر می‌کند.

مصرف گوجه در بارداری از نظر طب سنتی

در طب سنتی، گوجه ‌فرنگی برای زنان باردار مفید شناخته می‌شود و مصرف متعادل آن به تقویت بدن، تصفیه خون و افزایش انرژی کمک می‌کند.

سوالات متداول

1. آیا هوس خوردن گوجه ‌فرنگی نشان‌دهنده جنسیت جنین است؟ در باور عمومی، تمایل به خوردن مواد غذایی ترش مانند گوجه‌ فرنگی به عنوان نشانه پسر بودن جنین شناخته می‌شود اما شواهد علمی این ادعا را تایید نمی‌کنند.
2. آیا مصرف کنسرو گوجه ‌فرنگی در دوران بارداری ایمن است؟ خیر، مصرف کنسرو گوجه ‌فرنگی در بارداری توصیه نمی‌شود. کنسروها محیط مناسبی برای رشد باکتری‌هایی مانند بوتولیسم هستند و حتی اگر در دماهای بالا پاستوریزه شوند، بسیاری از ویتامین‌ها و آنزیم‌های مفید گوجه ‌فرنگی از بین می‌روند. علاوه بر این، بسته‌بندی برخی کنسروها شامل مواد شیمیایی مانند BPA است که می‌تواند برای مادر و جنین مضر باشد.
3. آیا خوردن گوجه فرنگی در بارداری ضرر دارد؟ مصرف بیش از حد گوجه ‌فرنگی در دوران بارداری می‌تواند باعث سوزش معده شود، زیرا این میوه دارای اسید طبیعی است. همچنین زیاده‌روی در مصرف گوجه ‌فرنگی ممکن است به مشکلات گوارشی مانند دل‌درد، نفخ و ناراحتی‌های معده منجر شود.