ایا عصب کشی دندان در دوران بارداری ضرر دارد؟

عصب‌ کشی دندان در دوران بارداری نیاز به دقت و رعایت نکات خاص دارد. تغییرات هورمونی در بارداری می‌توانند حساسیت لثه‌ها را افزایش داده و دندان‌ها را مستعد پوسیدگی کنند که در برخی موارد، عدم درمان به‌ موقع ممکن است سلامت مادر و جنین را به خطر بیندازد. عصب کشی دندان در بارداری با استفاده از بی‌ حسی‌های ایمن، انجام رادیوگرافی با محافظ سربی و مصرف داروهای مناسب می‌تواند بدون نگرانی انجام شود.

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: ۲۹ سال دارم. ۱۱ سال است ازدواج کرده ام و فرزند دومم را باردار هستم. هفته ۱۶ بارداری هستم و دندان درد شدیدی دارم. به دندانپزشک مراجعه کردم گفتن نیاز به عصب کشی داره و باید عکس بگیریم. البته از روپوش سربی هم برای عکس‌برداری استفاده میشه .خواستم بدونم تا چه حد برای جنین خطر داره؟ آیا انجامش بدم؟

 

پاسخ دکتر کتایون برجیس، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ نازایی: دوست عزیز با توجه به اینکه در سه ماهه دوم بارداریتان هستید، می‌توانید رادیو گرافی دندان را انجام دهید و مشکل خاصی هم برای شما و جنین‌تان به وجود نمی‌آید. پس لزومی ندارد که این همه استرس و نگرانی در این زمینه داشته و درمان درد دندان‌تان را به خاطر ترس از رادیوگرافی به تاخیر بیندازید. اولا اینکه دوز اشعه برای این کار بسیار پایین است و دوما محلی که قرار است عکس‌برداری شود از رحم شما و جنین‌تان دور است و ثانیا سن حاملگیتان بالاست و سه ماهه اول را پشت سر گذاشته‌اید. پس نگران نباشید.

چرا زنان باردار بیشتر در معرض مشکلات دندانی هستند؟

بارداری تغییرات هورمونی شدیدی در بدن ایجاد می‌کند که می‌توانند روی سلامت دهان و دندان تأثیر بگذارند. مهم‌ترین تغییرات، بالا رفتن سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون هستند که با افزایش گردش خون در لثه‌ها، آن‌ها را حساس‌تر و مستعد به التهاب و خونریزی می‌کنند.علاوه بر این، رژیم غذایی، ویار و استفراغ‌های مکرر نیز می‌توانند احتمال مشکلات دندانی را افزایش دهند. بنابراین، علل شایع مشکلات دندان در دوران بارداری عبارتند از:

• التهاب لثه و خونریزی: افزایش جریان خون باعث تورم و حساسیت لثه‌ها می‌شود که می‌تواند التهاب ایجاد کند.
• افزایش اسیدیته‌ دهان: حالت تهوع صبحگاهی و استفراغ‌های مکرر باعث افزایش اسید در دهان شده که به مرور زمان، مینای دندان را فرسوده می‌کنند.
• کاهش ترشح بزاق: خشکی دهان در بارداری مشکل شایعی است که محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های مضر فراهم کرده و احتمال پوسیدگی را افزایش می‌دهد.
• افزایش میل به مواد قندی: برخی زنان در این دوران تمایل بیشتری به مصرف شیرینیجات دارند که خطر پوسیدگی را بالا می‌برد.

عصب ‌کشی دندان چیست؟

قبل از این‌که ببینید عصب کشی دندان در دوران بارداری ضرر دارد یا نه، باید با تعریف آن آشنا شوید. عصب ‌کشی دندان (RCT) فرآیندی است که طی آن بافت عفونی پالپ دندان برداشته شده و کانال‌های آن، ضدعفونی و پر می‌شوند. این درمان زمانی انجام می‌شود که پوسیدگی به ریشه دندان رسیده و باعث درد شدید یا عفونت شده باشد.

آیا عصب ‌کشی دندان در دوران بارداری خطرناک است؟

در اغلب موارد، عصب ‌کشی برای زنان باردار ایمن است، اما نیاز به احتیاط بیشتری دارد. می‌دانیم که اگر درمان به تعویق بیفتد، ممکن است عفونت گسترش یابد و برای مادر و جنین خطر ایجاد کند. بنابراین، انجام عصب کشی تحت نظارت دندانپزشک و با رعایت ملاحظات لازم یک وضعیت اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد.

بهترین زمان برای عصب کشی دندان در بارداری

• سه‌ ماهه اول بارداری (هفته ۱ تا ۱۲): در این دوره، جنین در حال شکل ‌گیری و به همین دلیل، بهتر است از هرگونه درمان دندانپزشکی غیرضروری اجتناب شود.
• سه ‌ماهه دوم بارداری (هفته ۱۳ تا ۲۸): این دوره ایمن‌ترین زمان برای انجام عصب‌ کشی دندان در بارداری است، زیرا ارگان‌های حیاتی جنین تشکیل شده‌ و شما هنوز به ناراحتی‌های فیزیکی شدید سه ‌ماهه سوم نرسیده‌اید.
• سه‌ ماهه سوم بارداری (هفته ۲۸ تا ۴۰): در این دوره، نشستن طولانی‌مدت روی صندلی دندانپزشکی دشوار است. به همین دلیل، در صورت نیاز، درمان باید در جلسات کوتاه‌تر انجام شود.

عوارض عصب ‌کشی دندان در دوران بارداری

اگرچه عصب‌ کشی یک درمان ایمن و ضروری برای حفظ سلامت دندان است، اما در دوران بارداری می‌تواند چالش‌هایی به همراه داشته باشد. در ادامه، مهم‌ترین عوارض احتمالی و روش‌های پیشگیری از آن‌ها را برایتان آورده‌ایم:

استرس و اضطراب مادر

بارداری خود یک دوران پر از نگرانی و تغییرات فیزیولوژیکی است. پس طبیعتاً قرار گرفتن روی یونیت دندانپزشکی و انجام یک درمان طولانی مانند عصب ‌کشی در بارداری می‌تواند سطح استرس و اضطراب را در شما افزایش دهد که به‌ طور غیرمستقیم ممکن است بر سلامت جنین نیز تاثیر بگذارد.

راه‌های کاهش استرس عبارتند از:

• انتخاب دندانپزشک با تجربه در درمان زنان باردار
• تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق قبل و در حین درمان
• شنیدن موسیقی آرامش‌بخش هنگام انجام درمان
• داشتن همراه در کلینیک برای حمایت روحی

مشکلات ناشی از بی‌ حسی دندان

بی‌ حسی موضعی برای انجام عصب‌ کشی ضروری است و برخی از داروهای بی‌حسی حاوی آدرنالین هستند که می‌توانند ضربان قلب را افزایش دهند. متاسفانه، این مسئله در زنان باردار، اضطراب بیشتری ایجاد کرده و فشار خون را نیز بالا می‌برد که خطرناک است.

راه‌های کاهش خطر بی حسی عبارتند از:

• استفاده از بی‌ حسی موضعی ایمن بدون آدرنالین مانند لیدوکائین خالص
• انجام بی ‌حسی با کم‌ترین دوز مؤثر برای کاهش احتمال واکنش‌های جانبی
• مشورت با پزشک متخصص در صورت حساسیت یا نگرانی

احتمال عفونت پس از درمان

مانند هر درمان دندانپزشکی دیگر، اگر پس از عصب‌ کشی در دوران بارداری، مراقبت‌های لازم را به درستی به جا نیاورید، احتمال عفونت وجود دارد. این امر می‌تواند منجر به التهاب لثه، تورم یا حتی ایجاد آبسه شود.

راه‌های جلوگیری از عفونت عبارتند از:

• رعایت کامل بهداشت دهان و دندان (شامل مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و استفاده از دهان‌شویه‌های ایمن)
• مصرف آنتی ‌بیوتیک‌های تجویزشده توسط پزشک در صورت نیاز
• اجتناب از غذاهای سفت و چسبناک که می‌توانند به دندان آسیب بزنند.
• مراجعه به دندانپزشک در صورت مشاهده هرگونه علائم عفونت (از جمله درد شدید، تورم و ترشح چرک)

احتمال واکنش‌ آلرژیک

برخی از افراد ممکن است نسبت به مواد پرکننده دندان یا داروهای ضدعفونی‌کننده‌ مورد استفاده در عصب کشی، حساسیت داشته باشند. این مسئله در دوران بارداری می‌تواند پیچیده‌تر شود، زیرا ایمنی برخی مواد هنوز به ‌طور کامل اثبات نشده است.

راه‌های کاهش خطر واکنش‌ آلرژیک عبارتند از:

• انجام تست حساسیت قبل از استفاده از مواد پرکننده در صورت داشتن سابقه آلرژی
• استفاده از مواد پرکننده سازگار با بدن
• مشورت با دندانپزشک درباره انتخاب مواد مناسب برای مادران باردار

ناراحتی‌های جسمی به دلیل طولانی بودن درمان

فرآیند عصب‌کشی دندان در دوران بارداری ممکن است بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول بکشد. نشستن طولانی‌مدت روی صندلی دندانپزشکی، مخصوصاً در سه ‌ماهه سوم بارداری برای شما دردآور خواهد بود و حتی امکان دارد منجر به سرگیجه یا کاهش جریان خون به جنین شود.

راه‌های کاهش ناراحتی از طولانی بودن درمان عبارتند از:

• استفاده از بالش کوچک در پشت کمر برای کاهش فشار روی ستون فقرات
• قرار دادن پاها در وضعیت مناسب برای جلوگیری از کاهش گردش خون
• انجام درمان در چندین جلسه کوتاه‌ به‌ جای یک جلسه تکی طولانی

موارد احتیاط برای عصب‌کشی دندان در بارداری

با توجه به عوارض عصب کشی و راه‌های کنترل آن‌ها، موارد احتیاط برای انجام این درمان در دوران بارداری را می‌توان در سه مورد اساسی زیر خلاصه کرد:

• استفاده از بی ‌حسی موضعی ایمن مانند لیدوکائین بدون آدرنالین
• انجام رادیوگرافی با حداقل اشعه و پوشش محافظ سربی
• مصرف داروهای ایمن برای بارداری تحت نظر دندانپزشک و متخصص زنان

راه‌های جایگزین عصب‌کشی دندان در دوران بارداری

در برخی موارد، دندانپزشک شما ممکن است به‌ جای عصب‌کشی دندان در بارداری، راه‌های جایگزین زیر را پیشنهاد دهد:

• پانسمان دندان و استفاده از داروهای ضدعفونی‌کننده موقت تا زایمان
• کشیدن دندان (در مواردی که دندان قابل درمان نیست.)
• استفاده از داروهای مسکن و آنتی بیوتیک‌های ایمن برای کنترل درد و عفونت

مراقبت‌های پس از عصب ‌کشی در بارداری

مراقبت‌های لازم پس از انجام این درمان در بارداری عبارتند از:

• مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک
• استفاده از کمپرس سرد در صورت بروز التهاب
• اجتناب از مواد غذایی سخت و جویدنی
• رعایت بهداشت دهان و دندان

 کلام آخر

عصب ‌کشی دندان در دوران بارداری در صورت رعایت نکات ایمنی، بی ‌خطر است و از درد و عفونت دندان جلوگیری می‌کند. با این حال، انتخاب زمان مناسب، مصرف داروهای ایمن و رعایت بهداشت دهان و دندان قبل و بعد از انجام این درمان، به شدت توصیه می‌شود تا احتمال هر نوع خطری پایین بیاید.

به کلینیک نی نی بان سر بزنید.