سندرم انتقال خون قل به قل، بیشتر بدانید

اریک جانیاکس، متخصص زایمان، بارداری‌های چندقلو و طب جنین‌شناسی، این پدیده را اینگونه توضیح می‌دهد: سندروم انتقال خون قل به قل یا (TTTS)، در دوقلوهای همسان یا یک تخمکی رخ می‌دهد که دارای جفت مشترکی هستند.

این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که در رگ‌های خونی که جنین‌ها را به جفت متصل می‌کند، عدم تعادل برقرار باشد. اگر سرخرگی که یکی از جنین‌ها را به جفت متصل می‌کند بزرگ‌تر از سرخرگ جنین دیگر باشد، خون و مواد مغذی به طور مساوی بین جنین‌ها تقسیم نمی‌شود درنتیجه به یکی از آن‌ها خون بیشتری می‌رسد که به آن، قل دریافت‌کننده یا گیرنده و به دیگری که خون کمتری دریافت می‌کند، قل اهدا کننده گفته می‌شود.

این عدم تعادل در خونرسانی باعث می‌شود که قل گیرنده به خاطر دریافت بیشتر مواد مغذی رشد سریع‌تری داشته باشد و درعوض قل اهدا کننده به آهستگی رشد کند. خون بیشتری که قل گیرنده دریافت می‌کند باعث می‌شود به قلبش فشار مضاعفی وارد شود و بدن او برای مبارزه با این مشکل، اوره بیشتری تولید کرده و درنتیجه حجم ادرار وارد شده به مایع آمنیوتیک او نیز بیشتر ‌شود. درحالیکه قل دیگر، مایع آمنیوتیک کمتری خواهد داشت و یا حتی ممکن است اصلا نداشته باشد. قل دریافت‌کننده، می‌تواند به قدری رشد کند و بزرگ شود که قل اهدا کننده را به دیواره رحم بچسباند، همین امر می‌تواند باعث بروز احساس ناخوشایند در مادر و یا حتی تحریک انقباضات رحمی شود. اکثریت قریب به اتفاق دوقلوهای همسان، رشد طبیعی و نرمالی دارند و امکان بروز چنین پدیده‌ای در دوقلوهای همسان، ۲ مورد از ۱۰ بارداری است.

خوشبختانه ۲ روش درمانی برای این مشکل وجود دارد و در ۹۰ درصد مواقع موفقیت‌آمیز است. اگر پزشکان در اولین سونوگرافی متوجه شوند که دوقلوها همسان و به یک جفت متصل هستند، با انجام منظم سونوگرافی می‌توانند احتمال بروز این سندروم را پیش‌بینی کنند. از ۱۶ هفتگی تا ۲۴ هفتگی، آزمایش سونوگرافی هر دو هفته یک بار تکرار می‌شود. اگر نشانه‌هایی دال بر احتمال بروز TTTS وجود داشته باشد، فرد را به مرکز تخصصی جنین‌شناسی ارجاع می‌دهند. متخصص جنین‌شناسی، ممکن است یک دوره درمانی برای مادر در نظر بگیرد که شامل چندین روش درمانی می‌شود و به رشد طبیعی هر دو جنین کمک می‌کند.

یکی از این روش‌ها، کاهش مایع آمنیوتیک کیسه آب در قل گیرنده است. این کار به کاهش فشار درون رحم مادر و بهبود عدم‌تعادل در موارد خفیف و متوسط سندورم کمک می‌کند. اما در موارد شدیدتر سندروم و در هفته‌های قبل از ۲۶ هفتگی، گزینه دیگری نیز وجود دارد. پزشک متخصص، به کمک لیزر، عروقی را که باعث افزایش خونرسانی به قل گیرنده می‌شود، مسدود می‌کند. همزمان ممکن است کمی از حجم مایع آمنیوتیک او نیز کم کنند. مزیت استفاده از لیزر نسبت به کشیدن آب کیسه آمنیوتیک، طولانی‌مدت بودن آن است که نیازی به تکرار ندارد. البته انجام این عمل حساس‌تر است و فقط در برخی از بیمارستان‌ها انجام می‌شود.

از طرفی کشیدن آب کیسه آمنیوتیک نیز با خطراتی از قبیل پاره شدن کیسه آب (که منجر به زایمان زودرس می‌شود)، جدا شدن جفت از دیواره رحم و خطر سقط جنین همراه است. معمولا پزشک، خطرات مربوط به هر دو روش را برای بیمار شرح می‌دهد تا او به درستی تصمیم بگیرد. اگر یکی از روش‌های درمانی انجام شد، پزشکان مرتب وضعیت رشد جنین‌ها را چک می‌کنند تا مطمئن شوند که درمان جواب داده است. معمولا این چکاپ‌ها به صورت هفتگی و تا انتهای بارداری ادامه پیدا می‌کنند. به احتمال زیاد، پزشک برای بیمار، زایمان سزارین در ۳۴ هفتگی و یا حتی زودتر (مگر اینکه قل کوچک‌‌تر، نتوانسته باشد حنی پس از درمان هم به وزن طبیعی رسیده باشد) تجویز می‌کند.

معمولا کودکانی که دچار این سندروم می‌شوند به صورت نارس متولد می‌شوند. تمامی مراکز تخصصی جنین‌شناسی، مجهز به بخش مراقبت‌های ویژه از نوزادان هستند که درصورتی که نوزاد نارس باشد، به آن بخش منتقل می‌شو