مضرات استراحت مطلق در بارداری

برای کسی که اغلب روی پا می ایستد، چند هفته استراحت در بستر نعمت است، اما بازماندن از خرید کردن، گشت زدن با دوستان و حتی حضور در محل کار می تواند چالش برانگیز باشد. اگر بارداری شما به طور طبیعی پیشرفت می کند (بارداری سالم بدون هیچ عارضه ای ) منعی در فعال بودن شما نخواهد بود و برای حفظ تناسب اندام به انجام فعالیت تشویق نیز می شوید. اما اگر بارداری شما پرخطر باشد، احتمالاً در دوران بارداری استراحت در بستر( استراحت مطلق ) برایتان تجویزمی شود. اغلب در چنین وضعیتی از شما خواسته می شود که تا فرزندتان متولد شود اغلب ساعت های روز در بستر بمانید.

آیا استراحت مطلق در بارداری ضروری است؟
درباره ی اینکه آیا استراحت مطلق واقعاً موثر یا ضروری است، بحث های زیادی وجود دارد و مضراتی نیز برای آن ذکر می کنند. از جمله اینکه ممکن است آثار جانبی مثل درد عضلانی، احتمال لخته شدن خون در رگ های عمیق، از دست رفتن توازن ماهیچه ای و افسردگی را در پی داشته باشد. به گفته ی دکتر جانا روسو، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان تایگربرگ کیپ تاون، امروزه استراحت مطلق در حال از دست دادن محبوبیت خود است. قبلاً این کار برای افراد مبتلا به فشار خون بالا، جفت سر راهی یا هر نوع خطر برای بارداری پیشنهاد می شد. اما اکنون به نظر می رسد که اگر فرد بیشتر ساعات روز را در بستر بماند، به لخته شدن خونی دچار می شود و این عارضه مشکلات زیادی را برای بارداری ایجاد می کند.

به رغم نبود شواهد کلینیکی برای فواید استراحت مطلق، بسیاری از مراقبان پزشکی معتقدند که استراحت در بستر باعث پیشگیری از زایمان زودرس می شود، به ویژه وقتی مادر دچار پارگی غشایی است که در آن دهانه ی رحم بسیار کوتاه است یا دوخت گردن رحم پاره شده است. به گفته ی دکتر ترودی اسمیت، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان پارک لین ژوهانسبورگ، بسیاری از پزشکان هنوز از این راهبرد استفاده می کنند : به بیماران استراحت در بستر را توصیه می کنیم، خصوصاً باردارانی که در خطر زایمان زودرس یا با پارگی غشایی هستند.

اما هرگز استراحت مطلق را برای شخصی که بارداری پرخطر ندارد تجویز نمی کنیم، زیرا خطر لخته شدن خونی در رگ های عمیق را افزایش می دهد. نمی گویم به شکل گسترده ای تجویز می شود، اما به خانم ها یی آن را توصیه می کنیم که زایمان زودرس قبلی داشتند یا دهانه رحم کوتاهی دارند. در موارد شدید، بسیاری از پزشکان ترجیح می دهند که مادر را در بیمارستان بستری کنند. دکتر روسو می گوید : برخی از بیماران بستری می شوند تا پزشک بتواند در بیماستان به آنها رسیدگی کند. آن گاه به آنان اجازه می دهیم در راهروها راه بروند، چون می خواهیم تحرک ابتلا به لخته شدن خونی قرار دارد، بنابراین بی تحرکی احتمال بروز این خطر را افزایش می دهد.

چرا استراحت در بستر تجویز می شود؟
استراحت مطلق در بارداری جریان خون به جفت را بهبود می بخشد و احتمالاً فشار را از روی دهانه رحم کم می کند. اما شواهد قوی یا پژوهشی وجود ندارد که نشان دهنده ی این باشد که استراحت در بستر تفاوت جسمانی زیادی را در نتیجه ی بارداری ایجاد می کند، گرچه ظاهراً فواید روانی دارد. این کار از میزان هورمون استرس مرتبط با «آدرنالین » و «دوپامین » که باعث آغاز انقباض ها می شود، می کاهد. دکتر اسمیت توضیح می دهد : آزمون هایی را انجام دادیم و نشان داد که استراحت در بستر تفاوتی به وجود نمی آورد، فقط از نظر روانی موثر بود. هرچه بیشتر استراحت کنید، بر بارداری خود بیشتر تمرکز می کنید و شاید احساس کنید که کاری مفید انجام می دهید.

جان سالم به در بردن از استراحت مطلق
برنامه ریزی لازم را انجام دهید. آب، میان وعده های سالم، تلفن همراه، لپ تاپ و تمام شارژهای ضروری (از قبل به برق وصل شده !) در دسترستان باشد. یخچالی کوچک و نزدیک به بستر برای دسترسی به خوراکی ها و نوشابه ها داشته باشید. اگر بی حوصلگی اذیتتان می کند. پس می توانید تمامی عکس های دیجیتالی خود را در آلبومی گرد آورید، نقشه ی اتاق نوزاد را طراحی کنید، با دوستان خود ارتباط بگیرید و روزنگار بارداری را شروع کنید. پیشنهاد کمک دوستان و اعضای خانواده را، با روی باز بپذیرید. بروز احساساتی مانند ترس، گریه و ناراحتی یا کلافگی در چنین شرایطی طبیعی است. با شوهرتان درباره ی چگونگی این احساسات صحبت کنید و اگر احساس می کنید که وضعیت رو به وخامت است، به پزشک مراجعه کنید.

باید ها و نباید ها
اگر پزشک استراحت مطلق را تجویز کرد، بی شک دلیل خوبی برای آن دارد. شاید تا به حال نمی دانستید که ااستراحت مطلق به این معنا نیست که تمام مدت خود را در بستر حبس کنید. برای برخی از بانوان استراحت مطلق، فقط به این معناست که کمتر روی پا بایستند و از میزان فعالیت خود بکاهند نه اینکه کلاً دست از کار بکشند. برای مادران در انتظاری که به آنان استراحت مطلق توصیه می شود، این موضوع می تواند به این معنا باشد که بیشتر ساعات روز را یا بنشینند یا نیمه خوابیده بمانند و فقط برای رفتن به دستشوئی از جا برخیزند. شاید در موارد بسیار شدید توصیه شود که فقط به پهلو دراز بکشند و از لگن استفاده کنند. در این شرایط، معمولاً خانم باردار را در بیمارستان بستری می کنند. باید و نبایدهای استراحت در بستر بر این اساس است که پزشک تا چه حد فعالیت را مجاز بداند. درباره ی اینکه چقدر باید بی تحرک باشید، آیا می توانید غذا بپزید، به حمام بروید یا لباس بشوئید، آیا مجاز به رانندگی هستید، آیا می توانید پشت میز بنشینید یا حتی برای چند ساعت به کارهای اداری بپردازید، از پزشک سوال کنید.