انواع شیر خشک آپتامیل - معرفی ویژگی هرکدام + ۶ مزیت ۶ ضعف

شیر خشک آپتامیل (Aptamil) یکی از پرمصرفترین و شناختهشدهترین شیر خشکهای موجود در بازار جهانی است که توسط شرکت Nutricia تولید میشود. این محصول با فرمولاسیونی نزدیک به شیر مادر طراحی شده و برای تامین نیازهای تغذیهای نوزادانی که به هر دلیل امکان تغذیه کامل با شیر مادر را ندارند، مورد استفاده قرار میگیرد. در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل انواع مختلف شیر خشک آپتامیل نقاط ضعف و نقاط قدرت این برند بپردازیم.
فهرست مطالب
- ترکیبات اصلی شیر خشک آپتامیل
- انواع شیر خشک آپتامیل
- شیر خشک آپتامیل برای چه کودکانی مناسب است؟
- شیر خشک آپتامیل برای چه کودکانی مناسب نیست؟
- مزیتهای شیر خشک آپتامیل نسبت به سایر انواع شیر خشک
- نقاط ضعف شیر خشک آپتامیل
- آیا شیر خشک آپتامیل چاق کننده است؟
- آیا شیر خشک آپتامیل باعث اسهال میشود؟
- از چه سنی میتوان شیر خشک آپتامیل را شروع کرد؟
ترکیبات اصلی شیر خشک آپتامیل
شیر خشک آپتامیل بسته به نوع و رده سنی دارای ترکیبات متنوعی است، اما به طور کلی شامل موارد زیر است:
- پروتئینهای شیر گاو که به شکل هیدرولیزشده یا معمولی وجود دارند.
- کربوهیدراتها (اغلب لاکتوز و گاهی ترکیب با مالتودکسترین) به عنوان منبع انرژی.
- چربیها شامل اسیدهای چرب ضروری مانند DHA و ARA که برای رشد مغز و بینایی اهمیت دارند.
- پریبیوتیکها (FOS/GOS) که به تقویت فلور طبیعی روده و عملکرد سیستم ایمنی کمک میکنند.
- ویتامینها و مواد معدنی شامل ویتامین A، D، C، K، گروه B، آهن، کلسیم و روی برای رشد و تکامل کودک.
- نوکلئوتیدها که در رشد و تکامل سلولی و سیستم ایمنی نقش دارند.
بیشتر بخوانید: شیر خشک نوزاد، انواع آن را بشناسید
انواع شیر خشک آپتامیل
شرکت نوتریشیا شیر خشک آپتامیل را در مدلهای مختلف و متناسب با سن و شرایط ویژه نوزادان تولید میکند. مهمترین انواع آن عبارتاند از:
آپتامیل ۱ (Aptamil ۱)
- مناسب برای نوزادان از بدو تولد تا ۶ ماهگی
- حاوی پروتئین شیر گاو، اسیدهای چرب ضروری (DHA، ARA)، ویتامینها و مواد معدنی
- ترکیب آن به شیر مادر نزدیک است و برای رشد و تقویت سیستم ایمنی نوزاد طراحی شده است.
آپتامیل ۲ (Aptamil ۲)
- مناسب برای نوزادان ۶ تا ۱۲ ماهگی
- شامل پریبیوتیکها، آهن، ویتامین D و ترکیباتی برای حمایت از رشد مغزی و استخوانی کودک
- به عنوان مکمل غذایی در کنار تغذیه کمکی (غذای جامد) مصرف میشود.
بیشتر بخوانید: غذای کمکی برای کودکان را از کی شروع کنیم؟ طرز تهیه ۳ مورد از اولین غذاهای کمکی نوزاد
آپتامیل ۳ (Aptamil 3)
- برای کودکان ۱ تا ۲ سالگی
- حاوی مواد مغذی موردنیاز برای رشد سریع در این دوره، مانند ویتامینهای گروه B، کلسیم و روی
- به تقویت سیستم ایمنی و تکامل شناختی کمک میکند.
آپتامیل ۴ (Aptamil 4)
- مناسب کودکان ۲ تا ۳ سالگی
- ترکیبی غنی از ویتامینها، مواد معدنی و فیبرهای غذایی برای حمایت از رشد جسمی و ذهنی کودک
- معمولاً به عنوان مکمل در کنار رژیم غذایی روزانه کودک استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: انواع سرلاک برای نوزاد چیست؟ فواید و معایب آن برای نوزادان
آپتامیل پروفیچورا (Aptamil Profutura)
- یکی از پیشرفتهترین محصولات آپتامیل با ترکیب نزدیکتر به شیر مادر
- حاوی DHA و پریبیوتیکهای تخصصی برای رشد شناختی و ایمنی کودک
آپتامیل AR (ضد رفلاکس)
- مخصوص نوزادانی که دچار رفلاکس معده و بازگشت شیر هستند
- دارای ترکیبات غلیظکننده برای کاهش بالا آمدن شیر
آپتامیل HA (هیپوآلرژنیک)
- برای نوزادانی که در معرض خطر آلرژی هستند
- پروتئینها به صورت نیمههیدرولیزشدهاند تا حساسیت کمتری ایجاد کنند.
آپتامیل Lactose Free (بدون لاکتوز)
- مناسب نوزادانی که به لاکتوز حساسیت یا عدم تحمل دارند
- انرژی و تغذیه لازم را بدون ایجاد مشکلات گوارشی فراهم میکند.
آپتامیل Comfort
- برای نوزادانی که دچار مشکلات گوارشی خفیف مانند نفخ و کولیک هستند
- ترکیب ویژه پروتئینهای جزئی هیدرولیزشده و سطح پایین لاکتوز برای هضم آسانتر
آپتامیل پپتی (Aptamil Pepti)
- مخصوص نوزادان با آلرژی به پروتئین شیر گاو یا مشکلات گوارشی.
- پروتئین شیر در این فرمول کاملاً هیدرولیز شده و به ذرات ریز تبدیل شده تا دستگاه گوارش راحتتر آن را هضم کند.
آپتامیل پرو نوترا (Aptamil Pronutra)
- یکی از پیشرفتهترین ترکیبات آپتامیل که با مواد مغذی شبیه شیر مادر غنی شده است.
- دارای اسیدهای چرب DHA و ARA، ویتامینها و پرهبیوتیکها برای رشد مغز، سیستم ایمنی و گوارش سالم.
آپتامیل ایمیونو فورتیس (Aptamil Immunofortis)
- تمرکز اصلی این فرمول روی تقویت سیستم ایمنی کودک است.
- حاوی ترکیبات پروبیوتیک و پرهبیوتیک خاص است که فلور روده را متعادل کرده و مقاومت بدن در برابر بیماریها را افزایش میدهد.
آپتامیل FMS
- شیر خشک آپتامیل FMS یک مکمل تغذیهای تخصصی برای نوزادان نارس و کموزن است که با هدف غنیسازی شیر مادر طراحی شده است.
- مناسب نوزادان نارس و کموزن که به کالری و مواد مغذی اضافی نیاز دارند و کودکانی که رشد کافی با شیر مادر تنها ندارند و نیاز به مکمل تغذیهای دارند
به طور کلی شیر خشک آپتامیل در انواع متنوع برای شرایط و سنین مختلف طراحی شده است؛ از نوزادان تازهمتولدشده تا کودکان نوپا و همچنین گروههای خاص مانند نوزادان با رفلاکس یا حساسیت. انتخاب نوع مناسب باید بر اساس نیازهای کودک و توصیه پزشک صورت گیرد.
موارد منع مصرف یا محدودیت |
مناسب برای |
ویژگی اصلی |
محدوده سنی |
نوع شیر خشک آپتامیل |
در صورت حساسیت خاص به ترکیبات |
همه نوزادان |
فرمول پایه شبیه شیر مادر |
0 تا 6 ماه |
آپتامیل 1 |
آلرژی یا عدم تحمل پروتئین گاوی |
نوزادان در حال رشد |
غنیشده با آهن و ویتامین |
6 تا 12 ماه |
آپتامیل 2 |
کودکان با آلرژی خاص |
کودکان نوپا |
مواد مغذی تکمیلی رشد |
1 تا 2 سال |
آپتامیل 3 |
آلرژی شدید به ترکیبات لبنی |
کودکان در حال رشد |
مکمل غذایی کودکان نوپا |
2 سال به بالا |
آپتامیل 4 |
نوزادان بدون مشکل ریفلاکس |
نوزادان با برگشت شیر |
غلیظتر برای کنترل ریفلاکس |
از بدو تولد |
آپتامیل AR |
نوزادان سالم بدون مشکل گوارش |
نوزادان با عدم تحمل لاکتوز |
بدون لاکتوز |
از بدو تولد |
آپتامیل LF |
آلرژی شدید به پروتئین گاو |
نوزادان با ریسک آلرژی |
پروتئین نیمههیدرولیز |
از بدو تولد |
آپتامیل HA |
مواردی که نیازی به فرمول ویژه نیست |
نوزادان با آلرژی به شیر گاو |
پروتئین کاملاً هیدرولیز |
از بدو تولد |
آپتامیل پپتی |
آلرژی شدید به ترکیبات لبنی |
حمایت از رشد مغز و ایمنی |
DHA، ARA، پرهبیوتیکها |
از بدو تولد |
آپتامیل پرو نوترا |
حساسیت به ترکیبات فرمول |
تقویت سیستم ایمنی |
پروبیوتیک + پرهبیوتیک |
از بدو تولد |
آپتامیل ایمیونو فورتیس |
مشکلات گوارشی شدید یا بیماریهای خاص |
نوزادانی با مشکلات گوارشی خفیف (کولیک، نفخ) |
پروتئین نیمه هیدرولیز شده برای هضم آسان |
از بدو تولد |
آپتامیل کامفورت |
نوزادان سالم با وزن طبیعی؛ مصرف تنها تحت نظر پزشک |
نوزادان نارس و کموزن که به کالری و مواد مغذی اضافی نیاز دارند |
مکمل غنیکننده شیر مادر برای نوزادان نارس و کموزن |
از بدو تولد |
آپتامیل FMS |
شیر خشک آپتامیل برای چه کودکانی مناسب است؟
به طور کلی انواع شیر خشک آپتامین میتواند به دارای کودکان زیر مفید باشد:
- نوزادانی که مادرشان به هر دلیل قادر به شیردهی نیست یا شیر کافی تولید نمیکند.
- کودکانی که نیاز به مکمل تغذیهای در کنار شیر مادر دارند.
- نوزادانی که به توصیه پزشک نیاز به فرمول مخصوص (مانند ضدرفلاکس یا بدون لاکتوز) دارند.
شیر خشک آپتامیل برای چه کودکانی مناسب نیست؟
شیر خشک آپتامیل مناسب نوزادان زیر نیست:
- نوزادانی که تغذیه کامل و کافی با شیر مادر دارند، نیازی به مصرف شیر خشک ندارند.
- کودکانی که آلرژی شدید به پروتئین شیر گاو دارند (در این موارد باید از فرمولهای ویژه مانند شیر خشکهای extensively hydrolyzed یا آمینواسیدی استفاده شود).
- در مواردی که پزشک متخصص نوع دیگری از فرمول را تجویز کرده است (مثلاً نوزادان با بیماریهای متابولیک خاص).
مزیتهای شیر خشک آپتامیل نسبت به سایر انواع شیر خشک
مزیتهای اصلی شیر خشکهای آپتامیل نسبت به بسیاری از انواع دیگر شیر خشک عبارتاند از:
- فرمول نزدیک به شیر مادر: ترکیبات آپتامیل، شامل پروتئین، چربیها، ویتامینها و مواد معدنی، به گونهای طراحی شده که ساختار و نسبت آنها به شیر مادر نزدیک باشد و رشد طبیعی کودک را حمایت کند.
- وجود اسیدهای چرب ضروری (DHA و ARA): این ترکیبات به تکامل مغز، بینایی و سیستم عصبی کودک کمک میکنند، چیزی که در بسیاری از شیر خشکهای معمول به این اندازه توجه نشده است.
- پشتیبانی از سیستم ایمنی: برخی انواع آپتامیل مانند Immunofortis دارای پروبیوتیک و پریبیوتیک هستند که رشد باکتریهای مفید روده را تشویق میکنند و مقاومت بدن در برابر بیماریها را افزایش میدهند.
- تنوع برای نیازهای خاص: آپتامیل مدلهای تخصصی مانند Pepti (برای آلرژی پروتئین شیر گاو)، AR (ضد رفلاکس)، HA (کاهش حساسیت) و LF (بدون لاکتوز) دارد که امکان انتخاب دقیق برای شرایط مختلف نوزاد را فراهم میکند.
- ترکیبات پریبیوتیک برای سلامت گوارش: بسیاری از انواع آپتامیل دارای GOS/FOS هستند که به رشد فلور طبیعی روده کمک کرده و مشکلات گوارشی جزئی مانند نفخ یا کولیک را کاهش میدهند.
- پشتیبانی از رشد مغزی و جسمی در مراحل مختلف: با ارائه نسخههای ۱، ۲، ۳ و ۴، این شیر خشک میتواند نیازهای تغذیهای کودک را از بدو تولد تا سنین نوپایی به صورت مرحلهای تامین کند.
در مجموع، مزیت اصلی آپتامیل، ترکیب کامل تغذیهای همراه با تنوع برای نیازهای خاص و حمایت همزمان از رشد جسمی، مغزی و سیستم ایمنی کودک است.
نقاط ضعف شیر خشک آپتامیل
نقاط ضعف یا محدودیتهای شیر خشک آپتامیل عبارتاند از:
- قیمت بالاتر نسبت به بسیاری از برندها: آپتامیل به دلیل فرمولاسیون پیشرفته و تنوع محصولات تخصصی، معمولاً گرانتر از برخی شیر خشکهای معمولی در بازار است.
- امکان ایجاد آلرژی در نوزادان حساس: با اینکه انواعی مانند HA و Pepti برای کاهش حساسیت طراحی شدهاند، برخی نوزادان ممکن است به پروتئین یا ترکیبات خاص موجود در آن همچنان واکنش نشان دهند.
- عدم جایگزینی کامل شیر مادر: هرچند آپتامیل ترکیبی نزدیک به شیر مادر دارد، اما نمیتواند تمام مزایای ایمنی و آنتیبادیهای طبیعی شیر مادر را ارائه دهد.
- نیاز به آمادهسازی دقیق: رعایت دقیق نسبت پودر و آب، شستوشوی کامل شیشه شیر و مصرف فوری پس از آمادهسازی ضروری است؛ در غیر این صورت ممکن است مشکلات گوارشی یا عفونت ایجاد شود.
- تنوع زیاد ممکن است گیجکننده باشد: با وجود انواع مختلف مانند ۱، ۲، ۳، ۴، AR، HA، Pepti، Comfort و Immunofortis، والدین گاهی در انتخاب نوع مناسب برای کودک دچار سردرگمی میشوند و نیاز به مشورت پزشک دارند.
- ممکن است برای همه نوزادان ضروری نباشد: اگر نوزاد تغذیه کافی با شیر مادر دارد و مشکلی ندارد، استفاده از آپتامیل تنها به عنوان مکمل، لزومی ندارد و ممکن است هزینه اضافه ایجاد کند.
این موارد باعث میشوند که شیر خشک آپتامیل در عین مزایا، محدودیتها و نیاز به انتخاب هوشمندانه و مشورت با پزشک داشته باشد.
بیشتر بخوانید: حریره بادام برای نوزاد | ۹ دستور پخت متفاوت + خواص
آیا شیر خشک آپتامیل چاق کننده است؟
شیر خشک آپتامیل به خودی خود «چاقکننده» نیست، بلکه یک منبع تغذیه کامل و متعادل برای نوزادان است. این شیر خشک حاوی پروتئین، کربوهیدرات، چربی و مواد معدنی به نسبت مناسب است تا رشد طبیعی کودک را تأمین کند. مصرف آن مطابق با دستورالعمل و نیاز کالری نوزاد، باعث رشد سالم و طبیعی وزن میشود و اگر بیش از نیاز توصیه شده داده شود، میتواند منجر به افزایش وزن سریعتر شود، اما هدف اصلی آن تأمین تغذیه و حمایت از رشد نوزاد است، نه چاق کردن او.
آیا شیر خشک آپتامیل باعث اسهال میشود؟
شیر خشک آپتامیل معمولاً باعث اسهال نمیشود و برای بیشتر نوزادان بهخوبی هضم میشود، زیرا ترکیبات آن از جمله پروتئینها، چربیها و کربوهیدراتها به نسبت مناسب طراحی شدهاند. با این حال، در برخی نوزادان حساس، به ویژه اگر دستگاه گوارش هنوز به فرمول شیر خشک عادت نکرده باشد یا نوع نامناسبی از آپتامیل (مثل نوع دارای پروتئین هیدرولیزشده برای نوزاد سالم) مصرف شود، ممکن است مشکلاتی مانند مدفوع شل یا تغییر در الگوی اجابت مزاج دیده شود. در این شرایط معمولاً پزشک میتواند نوع مناسبتر شیر خشک یا روش تدریجی تغییر فرمول را توصیه کند.
بیشتر بخوانید: درمان یبوست نوزاد | ۸ راهکار خانگی و دارویی + علل و عوارض
از چه سنی میتوان شیر خشک آپتامیل را شروع کرد؟
شیر خشک آپتامیل در مدل پایه (آپتامیل ۱) از بدوتولد قابل استفاده است. با این حال انتخاب زمان شروع و نوع شیر خشک باید تحت نظر پزشک متخصص اطفال باشد، چراکه شرایط هر نوزاد متفاوت است.
سخن پایانی
شیر خشک آپتامیل با فرمولاسیون نزدیک به شیر مادر، یکی از گزینههای پرکاربرد برای تغذیه نوزادانی است که امکان دریافت شیر مادر به طور کامل ندارند. انتخاب نوع و زمان شروع مصرف باید با مشورت پزشک انجام شود تا هم نیازهای تغذیهای کودک به بهترین شکل تامین گردد و هم از بروز مشکلات گوارشی یا آلرژی جلوگیری شود.