تغذیه نوزاد و کودک، نکات دانستنی

گاهی برای مادران عزیز این سوال پیش می‌آید که آیا می‌توانیم از غذاهای تکمیلی آماده برای فرزندان‌مان استفاده کنیم؟آیا مصرف این غذاها برای کودکان زیان‌بار نیست؟
برای پاسخ به این سوال، سراغ دکتر لادن گیاهی؛ متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی رفتیم و از تجربه‌های خود ایشان در مورد تغذیه کودکان‌شان سوال کردیم.امیدواریم مورد توجه شما همراهان گرامی قرار بگیرد.
خانم دکتر گیاهی، مطلع هستیم که شما مادر دو دختر کوچک هستید.

آیا در تغذیه تکمیلی آنها از غذاهای تکمیلی آماده استفاده می‌کنید؟
دختر اول من، لینا، در آستانه ۶ سالگی است و هیچوقت از غذاهای آماده کودک برای او استفاده نکرده‌ام.
فقط بین 7 ماهگی تا یک و نیم سالگی او وقتی به مسافرت می‌رفتم و برای بیش از یک روز امکان آشپزی نبود، از غذاهای مخصوص کودک که پوره میوه‌جات و سبزیجات که در بسته‌بندی‌های شیشه‌ای کوچک بود، استفاده می‌کردم، اما هیچ وقت حتی یک قوطی غذای آماده کودک که با افزودن آب جوش آماده مصرف می‌شود، استفاده نکردم. دختر دومم، نیکا، الان در آستانه 6 ماهگی است و چون وزن‌گیری او بهینه نبود، سه هفته هست که برای او غذای کمکی را به میزان کم شروع کرده‌ام و احساس نیازی به استفاده از غذای کمکی آماده نمی‌بینم و خودم برایش درست می‌کنم.

اساسا فکر می‌کنید آیا غذای کمکی آماده که عموما به آن سرلاک اطلاق می‌شود، به تغذیه شیرخوار کمک می‌کند؟
سرلاک یکی از غذاهای تکمیلی آماده و در اصل یک برند تجاری ۷۰ ساله غلات فوری و آماده فراوری شده مخصوص کودک می‌باشد.
بعضا در مواقعی که کودک وزن‌گیری خوبی ندارد مصرف آن توسط پزشک و اطرافیان به مادر پیشنهاد می‌شود، اما بهتر است به مادر یاد بدهید خودش به راحتی برای فرزندش غذا تهیه کند.
تهیه غذای کمکی در منزل اصلا کار سختی نیست. همان‌طور که شیر مادر بهترین شیر برای فرزند او است، غذایی هم که مادر تهیه می‌کند بهترین غذا برای فرزندش می‌باشد.
چطور مادران می‌توانند غذایی را تهیه کنند که کار غذاهای کمکی آماده را انجام دهد؟ مگر برخی از این غذاها غنی شده با مواد معدنی نیستند؟
قرار نیست کودک نیاز مواد معدنی و ویتامین خود را از غذاهای آماده تامین کند.
شیرخواران باید بعد از 6 ماهگی روزانه 15000 واحد ویتامین A، 400 واحد ویتامین D و 15 میلی‌گرم آهن دریافت کنند.
مولتی‌ویتامین مینرال مخصوص بچه‌های زیر ۲ سال در کنار تغذیه متنوع و منظم کفایت لازم برای تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی را می‌کند و مقدار مواد مغذی غنی شده در غذاهای آماده نقش چندانی نمی‌تواند داشته باشد و بیشتر از اینکه نقش جدی در تامین نیاز به مواد معدنی و ویتامین‌ها داشته باشد، جنبه تبلیغاتی برای مصرف دارد، البته در غذاهای آماده غنی شده با پروبیوتیک بیفیدوس، باید گفت پروبیوتیک بسیار خوب و برای بچه‌ها مفید است، اما در مورد بچه‌ای که به سن ماست یا پنیر خوردن رسیده،‌ با استفاده از لبنیات پروبیوتیک می‌توان این نیاز را هم تامین کرد.

شما چه غذاهایی را برای فرزندتان به جای غذاهای آماده استفاده می‌کنید؟
من با ترکیب شیره بادام، آرد برنج، سیب، گلابی، هویج، موز، آب و گاهی افزودن شیر مادر و یا شیر خشک، ‌۹ طعم مختلف فرنی یا حریره با غلظت‌های مختلف برای فرزندم درست می‌کنم که هم با بافت‌ها و هم با طعم‌های مختلف آشنا شود.
به تدریج تا 9 ماهگی شیر پاستوریزه اضافه می‌شود و می‌توان زرده تخم‌مرغ و پنیر را هم به فرنی آرد برنج اضافه کرد. به هیچ وجه نباید در استفاده از آرد گندم عجله کرد، چون گندم احتمال ایجاد حساسیت در سنین پایین را دارد.
بعد از برنج، از جو یا آرد ذرت استفاده می‌کنم و بعد از آرد گندم. به تدریج می‌توان طیف سبزیجات را متنوع‌تر کرد. هیچ وقت دو روز پشت سر هم فرنی با یک طعم به او نمی‌دهم.
پایه فرنی را که همان آب و آرد برنج یا شیره بادام و آرد برنج است، می‌توان برای دو روز تهیه و در موقع خوراندن به کودک از پوره میوه‌ها و سبزی‌های فصل استفاده کرد، مثلا یادم هست در مورد دختر اولم که به فصل تابستان خورده بودیم، از هلو استفاده می‌کردم.هرگز به غذای کودک شکر اضافه نکنید، زیرا رغبت به خوردن شیر مادر کم می‌شود.

توجه به چه نکاتی را در تهیه غذای کودک توسط مادر مهم می‌دانید؟
در اضافه کردن نوع و مقدار پوره میوه‌ها و سبزیجات به فرنی و حریره بادام در هفته های اول حتما باید به علایم گوارشی و وضعیت دفع توجه کنیم.
بیشتر از دو قاشق غذا‌خوری در یک نوبت به شیرخوار در ماه‌های اول ندهید، حتی اگر شوق خوردن را داشته باشد.
دفعات را زیاد کنید به جای حجم در یک نوبت. نباید دادن غذای کمکی باعث شود میل به شیر خوردن بچه زود کاهش یاید.
اگر چنین شد باید دفعات و طعم به نحوی تغییر کند تا دوباره میل به شیرخوردن به ویژه در مورد شیرمادرخواران به خوبی حفظ شود.