نوزاد پنج ماهه، نقاط عطف رشد

زمانی که کودک شما به پنج ماهگی یا همان نوزده هفتگی می‌رسد نسبت به محیط اطراف خود آگاهی بیشتری می‌یابد. او زمان خود را تنها صرف خوردن و خوابیدن نمی‌کند؛ بلکه هر روز در حال مشاهده و یادگیری است.

هفته نوزدهم رشد کودک چگونه است؟
والدین ممکن است در ماه‌های اول تولد بیشتر متوجه روند تغییرات سریع و کوچک نوزاد خود شوند. این موضوع به این دلیل است که نوزادان در چند ماه اول رشد سریع‌تری دارند و شما ممکن است متوجه این رشد سریع از لحاظ ذهنی و جسمی در نوزاد خود شده باشید. با این حال سرعت رشد در نوزاد متفاوت است و اگر کودک شما برای رسیدن به نقاط قوت، سریع‌تر یا کندتراز سایر نوزادان رشد می‌کند، نگران نباشید.
وزن کودک در هفته نوزدهم حدود ۵ تا ۶ کیلوگرم و از نظر قدی ۵۵ تا ۶۰ سانتی متر است. کودک شما در این دوره بسیار فعال‌تر از هفته‌های گذشته به نظر می‌رسد و ممکن است به سمت جلو یا عقب یا به یک سمت بچرخد. همچنین او از لحاظ حرکت دست راست و هماهنگی چشم‌ها بهتر از قبل عمل می‌کند؛ بنابراین می‌تواند انگشتان دست خود را بالا نگه دارد و حتی ممکن است آن‌ها را در دهان خود قرار دهد. نوزاد حتی ممکن است اشیا و اسباب بازی‌های کوچک را با دست خود بردارد یا در دهان خود قرار دهد.

علائم قابل توجه در هفته نوزدهم رشد کودک
برخی از نشانه‌های رایج در هفته نوزدهم رشد کودک عبارتند از:
۱. کودک شما به مرور چهره‌ها را تشخیص می‌دهد و حتی ممکن است به افرادی که با آن‌ها به طور منظم در ارتباط است، لبخند بزند.
۲. کودک شما ممکن است نسبت به افراد غریبه، بهانه‌گیر و زود رنج شود و گریه کند. این علامت نشان می‌دهد که او همانند یک فرد بالغ قدرت انتخاب دارد و ترجیح می‌دهد تنها با افرادی که با آنها احساس راحتی می‌کند،‌ همراه شود.
۳. کودک شما از آوازخواندن، داستان گفتن و شنیدن آهنگ لذت می‌برد. او ممکن است هیچکدام از این موارد را درک نکند؛ اما از تمامی این فعالیت‌ها لذت می‌برد. شما همچنین می‌توانید بازی‌هایی مانند دالی موشه (پنهان شدن پشت اجسام و ظاهر شدن یک باره) را با کودک خود بازی کنید. در هفته نوزدهم رشد کودک نوپای شما دوست دارد در این نوع بازی‌ها و فعالیت‌ها شرکت کند.
۴. ماهیچه‌های پای کودک شما در حال قوی‌تر شدن است و شما زمانی که دست های او را می‌گیرید تا روی پاهای خود بایستد، متوجه این موضوع می‌شوید. ایده خوبی است که در این مرحله برای تقویت پاهای کودک خود، آن‌ها را ماساژ دهید و او را سرگرم تمرینات سبک کنید.
۵. در هفته نوزدهم رشد کودک شما ممکن است کمتر بخوابد و زمان بیشتری را صرف فعالیت و بازی کند.
همانطور که پیش از این گفت شده، این علائم تنها برخی از نشانه‌های رایج در هفته نوزدهم رشد کودک هستند که ممکن است نوزاد شما در این دوره از خود بروز دهد. با این وجود اگر کودک شما چنین علائمی را از خود نشان نداد، نگران نباشید. هر کودک متفاوت و منحصر به فرد می‌باشد و برای یک پدر و مادر درک این واقعیت بسیار مهم است.

تغذیه کودک
اکثر نوزادان در این سن تنها از شیر مادر تغذیه می‌شوند؛ اما گاهی اوقات ممکن است کودک شما در طول شیردهی، بهانه‌گیر و بداخلاق شود. هر چند در برخی موارد ممکن است به علت کمبود شیر در پستان مادر و همچنین تغییرات رشدی نیز کودک بهانه‌گیری کند. آگاهی کودک نسبت به محیط اطراف خود دلیل تمام این کج خلقی‌ّها است که باعث می‌شود تا در صورت نارضایتی از شرایط ناراحت، زودرنج و بهانه‌گیر شود.
اگر دقت کرده باشید این نوع از بهانه‌گیری در تغذیه کودک، در طول روز نسبت به شب بیشتر مشاهده می‌شود. نوزاد شما ممکن است نیاز به تغذیه را از خود نشان دهد؛ اما مدت زمان کمی سینه را محکم در دهان خود نگه دارد و سپس از شیرخوردن ناامید شود و بهانه‌گیری کند. این رفتار غیرمنتظره کودک به این معنا نیست که شما شیر مناسبی ندارید؛ بلکه نشان می‌دهد که فرزند شما طالب غذاهای جامد و سفت‌تر است.همچنین ممکن است کودک در طول فرآیند رشد و تکامل تغییر ذائقه داده باشد و کمی طول بکشد تا مجدد به شیر مادر اخت یابد.
بهترین کاری که به عنوان یک مادر می‌توانید در این موارد انجام دهید این است که کودک خود را در محیطی آرام و دور از چیزهایی که باعث حواس پرتی کودک می‌شود، تغذیه کنید. با این کار او در عین آرامش، دور از استرس و هیجان شیر می‌دهید.
گرچه این مرحله ممکن است برای مادر بسیار دلهره‌آور باشد؛ اما خبر خوب این است که این مرحله موقتی است و زود به پایان می‌رسد. پس صبور باشید و زمانی که کودک گرسنه است، او را از شیر خود سیراب کنید.
نوزاد شما ممکن است ترجیح دهد تا شب‌ها به جای روزها تغذیه شود. بنابراین ممکن است سینه‌های مادر، پر از شیر شود در حالی که کودک میلی به تغذیه ندارد. پس سعی کنید با دست یا شیردوش، شیر اضافه را از سینه خود خارج کنید.

خواب کودک
برنامه غذایی نامنظم، الگوی خواب کودک را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. مرحله رشد و نمو مغز به مرور بر برنامه خواب کودک تاثیر می‌گذارد و ممکن است برای چند ماه، خواب کودک را بر هم زند.
در هفته نوزدهم رشد کودک می‌توانید تخت خود را با او به اشتراک بگذارید و با این کار از حس بی‌قراری و عدم رضایت نوزاد خود بکاهید. علاوه بر این ممکن است کودک شما در طول شب به تغذیه بیشتری نیاز داشته باشد و خوابیدن با کودک امکان دسترسی او را به شیر مادر آسان‌تر کند.
در مواردی ممکن است نوزاد شما در طول شب، زیاد از شیشه شیر استفاده کند. دلیل این ولع لزوما گرسنگی نوزاد نیست؛ بلکه حس آرامشی است که نوزادان در این سن تجربه می‌کنند. اگر علت این موضوع آرامش است ترجیحا بهتر است از شیشه شیر کودک استفاده نکنید؛ بلکه بر روی تکنیک‌های تسکین نوزاد تمرکز کنید. شما می‌توانید با قرار دادن پستان یا پستانک در دهان کودک، او را آرام کنید تا به خواب رود.
با این حال شما باید استفاده از پستانک را نیز محدود کنید و فقط در مواقعی که نیاز شدیدی به آن احساس می‌شود، استفاده کنید. برای تغذیه کودک در شب و راحتی هر چه بیشتر او، می‌توانید تعدادی بالش اضافه را به عنوان تکیه‌گاه در کنار او قرار دهید تا به آسانی تغذیه کند. راهنمایی فوق می‌تواند به تغذیه در هفته نوزدهم رشد کودک کمک کند.

مراقبت و نگهداری از نوزاد نوزده هفته ای
رعایت نکات زیر برای مراقبت در هفته نوزدهم رشد کودک ضروری است:
۱. سعی کنید اطراف کودک خود چند کوسن یا بالش قرار داده تا کودک بتواند به آن‌ها تکیه دهد. در مقابل او تعدادی اسباب بازی بگذارید و اجازه دهید تا با آن‌ّها بازی کند.
۲. با دادن اسباب بازی به دست کودک ، جابه‌جایی اجسام را به او بیاموزید.
۳. یک اسباب بازی را نزدیک کودک اما کمی دور از او قرار دهید. در این صورت کودک شما،‌ خود را به سمت اسباب بازی کشید.
۴. کودک خود را به سمت بالا، پایین و اطراف حرکت دهید. این کار باعث می‌شود تا ادراک و تعادل را به کودک خود بیاموزید.
۵. شاید برای ایستادن کمی زود باشد. بهتر است کودک را با نگه داشتن در آغوش خود و با ملایمت، در برداشتن گام‌های کوچک کمک کنید.
۶. در هفته نوزدهم رشد کودک اسباب بازی‌های متحرک، رنگارنگ و صدادار را در اختیار او قرار دهید. نوزاد از شنیدن صدای اسباب بازی‌ یا آویزان بودن آن‌ها لذت می‌برد.

آزمایش واکسیناسیون
پزشک اطفال برنامه خاصی را برای واکسیناسیون نوزاد به شما پیشنهاد می‌کند. این واکسن‌ها از کودک شما در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های مرگبار محافظت می‌کند. برخی از واکسیناسیون‌هایی که ممکن است در هفته نوزدهم رشد کودک موردنیاز باشد، عبارتند از:
-هپاتیت B
-پنوموکوک
-فلج اطفال
-روتا ویروس
شما می‌توانید با پزشک کودک خود تماس بگیرید و درباره برنامه واکسیناسیون او اطلاعات بیشتری کسب کنید.

بازی ها و فعالیت ها
کودک شما از بازی کردن و انجام فعالیت‌های مختلف با والدین خود بی‌نهایت لذت می‌برد. بازی کردن با کودک نه تنها سرگرم‌کننده است؛ بلکه به کودک شما کمک می‌کند تا مهارت‌های مختلف را بیاموزد.
شما می‌توانید کودک خود را سالن‌های بازی مخصوص خردسالان ببرید تا زمان زیادی را صرف بازی با وسایل رنگارنگ و آویزان بکند. علاوه بر این می‌توانید اسباب بازی‌هایی را در اطراف تخت کودک قرار دهید و با چرخاندن اسباب بازی‌های کوکی توجه او را جلب کنید تا کودک با دیدن آن‌ها بتواند اسباب بازی را به سمت خود بکشد.
شما همچنین می‌توانید برای رشد و تقویت ذهنی کودک بهتر است بازی‌های مختلفی مانند دالی موشه، تکان دادن کودک، آواز خواندن و سایر بازی‌ها را با او انجام دهید. شما حتی متوجه تغییر واکنش‌های کودک در حین بازی با او می‌شوید و این خود راهی برای افزایش تفکر و تعقل کودک است.
کاملا طبیعی است که کودک شما به علت مسائل رشدی، کمی بدخو و ایرادگیر شود. نوزاد شما در هفته نوزدهم رشد کودک باید با این مسائل دست و پنجه نرم کند. با این حال اگر متوجه شدید که کودک شما خوب غذا نمی‌خورد و وزن مناسبی ندارد یا خوب نمی‌خوابد، بهتر است با پزشک او مشورت کنید. در عین حال اگر دیدید در هفته نوزدهم رشد کودک شما در دستیابی به نقاط عطف مانند نشستن با کمک تکیه‌گاه، چرخاندن و نگه‌داشتن وسایل در دستان خود ضعیف عمل می‌کند، بهتراست با پزشک کودک خود مشورت کنید.