سرماخوردگی نوزاد ـ ۷ علامت شایع + روش‌های درمان و پیشگیری

علت سرماخوردگی نوزاد چیست؟

همه نوزادان با مقداری ایمنی در برابر بیماری‌ها متولد می‌شوند. با این حال، سیستم ایمنی آن‌ها برای بالغ شدن به زمان نیاز دارد. این باعث می‌شود نوزادان مستعد ابتلا به عفونت‌های ویروسی شوند که سرماخوردگی را ایجاد می‌کنند. خوشبختانه، بیشتر سرماخوردگی‌هایی که نوزاد شما می‌گیرد، به تقویت سیستم ایمنی او کمک می‌کند. با این حال، اولین سرماخوردگی نوزا می‌تواند برای والدین نگران‌کننده باشد.

نوزادان در هر سنی یا هر زمانی از سال ممکن است سرما بخورند. در واقع، آن‌ها ممکن است در دو سال اول زندگی خود ۸ تا ۱۰ بار سرما بخورند. اگر نوزاد شما در اطراف کودکان بزرگ‌تر باشد، احتمال ابتلا به سرماخوردگی ممکن است افزایش یابد.

نقل قول از:

clevelandclinic

Rhinoviruses cause up to 50% of common colds. There are more than 100 different rhinoviruses. But other types of viruses, such as coronaviruses, can also cause colds. More than 200 different viruses can cause a cold.

ترجمه:

 رینوویروس تا ۵۰٪ از موارد سرماخوردگی را ایجاد می‌کند. بیش از ۱۰۰ نوع رینوویروس مختلف وجود دارد. اما انواع دیگر ویروس‌ها، مانند کروناویروس‌ها، نیز می‌توانند باعث سرماخوردگی شوند. بیش از ۲۰۰ نوع ویروس مختلف می‌توانند باعث سرماخوردگی شوند.

علائم سرما خوردگی نوزاد کدام‌اند؟

 گرفتگی بینی نوزاد یا آبریزش بینی ممکن است اولین نشانه سرماخوردگی نوزاد باشد. ترشحات بینی ممکن است ابتدا رقیق و شفاف باشد اما طی چند روز غلیظ‌تر و به رنگ زرد مایل به سبز تغییر کند. این طبیعی است و به این معنا نیست که سرماخوردگی نوزاد بدتر شده است. سایر علائم سرماخوردگی نوزاد عبارتند از:

• بی‌قراری؛
• تب؛
• سرفه، به‌خصوص در شب؛
• عطسه؛
• کاهش اشتها؛
• مشکل در شیر خوردن به دلیل گرفتگی بینی؛
• مشکل در به خواب رفتن.

بیماری‌های دیگر در نوزادان که ممکن است شبیه سرماخوردگی باشند:

 سرماخوردگی در نوزادان برخی علائم مشابه با بیماری‌های دیگر مانند آنفلوآنزا، کروپ و ذات‌الریه دارد. این موضوع می‌تواند تشخیص سرما خوردگی نوزاد در خانه را برای والدین استرس‌زا کند.

1. آنفولانزا نوزاد: در صورت ابتلای نوزاد به آنفولانزا، ممکن است نوزاد علاوه بر علائم سرماخوردگی، لرز، استفراغ و اسهال نیز داشته باشد. همچنین ممکن است علائمی داشته باشد که قابل مشاهده نیست مانند سردرد، بدن ‌درد یا گلودرد.

   ---

   بیشتر بخوانید: بیماری آنفولانزا در کودکان، علائم و درمان

2.  

   ---

   ذات‌الریه: سرماخوردگی می‌تواند به سرعت به ذات‌الریه در نوزادان تبدیل شود. علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
   لرز
   پوست برافروخته
   تعریق 
   تب بالا
   استفراغ
   سرفه شدیدتر
   تنفس سریع یا مشکل در تنفس نوزاد شما ممکن است لب‌ها یا بستر انگشتانش به رنگ آبی درآید. این بدان معناست که نوزاد اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند و باید فوراً به بیمارستان منتقل شود.

3. کروپ: اگر سرماخوردگی نوزاد به کروپ تبدیل شود، ممکن است مشکل تنفسی، گرفتگی صدا و سرفه‌ای شبیه به پارس کردن داشته باشد. همچنین ممکن است استریدور، نوعی صدای زیر ناشی از انسداد جریان هوا، داشته باشد.

4. RSV: یکی از دلایل ایجاد عفونت تنفسی است که می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد اما برای نوزادان، به دلیل کوچک بودن مجاری تنفسی‌شان، جدی است.

5. برونشیت: نوزادان اغلب به دلیل برونشیت، یک بیماری التهابی تنفسی که کوچک‌ترین مجاری هوا در ریه‌ها (برونشیول‌ها) را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در بیمارستان بستری می‌شوند. این بیماری اغلب توسط RSV ایجاد می‌شود.

6. سیاه سرفه: نوعی عفونت تنفسی است که باعث احتقان، عطسه و سرفه شدید می‌شود. اگرچه می‌تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد اما سیاه سرفه برای نوزادان زیر یک سال می‌تواند بسیار جدی باشد.

تشخیص سرماخوردگی نوزاد

اگر نوزاد شما کمتر از 3 ماه دارد، در اوایل بیماری او نزد پزشک بروید. متخصص اطفال می‌تواند سرماخوردگی را تشخیص دهد و اگر مشکوک باشد که کودک به عفونت باکتریایی یا بیماری دیگری مبتلا شده، ممکن است برای رد کردن علل دیگر، عکس رادیوگرافی قفسه سینه یا آزمایشات دیگری را تجویز کند.

مدت زمان سرماخوردگی نوزاد چقدر است؟

سرماخوردگی به طور متوسط ممکن است ۱۰ تا ۱۴ روز طول بکشد. این مدت شامل زمانی است که نوزادان علائم زیادی ندارند و ممکن است فقط بینی‌شان ترشح یا گرفتگی داشته باشد.

در چه صورت برای سرما خوردگی نوزاد باید به پزشک مراجعه کرد؟

سیستم ایمنی نوزاد برای بالغ شدن به زمان نیاز دارد. اگر نوزاد، سرماخوردگی بدون عارضه داشته باشد، باید طی 10 تا 14 روز برطرف شود. اکثر سرماخوردگی‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنند اما مهم است که نشانه‌ها و علائم سرماخوردگی نوزاد را جدی بگیرید. اگر علائم بهبود نیافت یا بدتر شد، وقت آن است که نوزاد را نزد پزشک ببرید.

اگر نوزاد کمتر از 3 ماه دارد، در همان اوایل بیماری نزد متخصص اطفال بروید. در نوزادان، بسیار مهم است که مطمئن شوید بیماری جدی‌تری وجود ندارد، به ویژه اگر نوزاد تب دارد.

بیشتر بخوانید: شربت ضدسرفه آیورامی کودکان ـ نحوه مصرف + ۳ عارضه و ممنوعیت مصرف

اگر نوزاد شما ۳ ماهه یا بزرگ‌تر است و علائم سرماخوردگی زیر را دارد، به پزشک مراجعه کنید:

• به اندازه معمول پوشک خیس نمی‌کند.
• دمای بدن او بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد است.
• به نظر می‌رسد گوش ‌درد دارد یا به طور غیرعادی تحریک‌پذیر است.
• چشم‌هایش قرمز شده یا ترشحات زرد یا سبز رنگ چشم دارد.
• مشکل تنفس یا خس ‌خس سینه دارد.
• سرفه مداوم دارد.
• دارای ترشحات غلیظ و سبز رنگ بینی است.
• علائم دیگری مانند گریه غیرمعمول یا بیدار نشدن برای غذا خوردن دارد که شما را نگران می‌کند.
• از شیر خوردن یا مصرف مایعات خودداری می‌کند.
• آنقدر سرفه می‌کند که باعث استفراغ یا تغییر رنگ پوستش می‌شود.
• مخاط خونی سرفه می‌کند.
• تنفسش مشکل دارد یا اطراف لب‌هایش مایل به آبی است.
• به طور غیرمعمول کم‌انرژی یا خواب‌آلوده است.

درمان سریع سرماخوردگی نوزاد

برای درمان سریع سرماخوردگی در نوزادان، اولین گام کاهش علائم بیماری است. پزشکان معمولاً برای مدیریت این بیماری توصیه‌های زیر را ارائه می‌دهند:

• برای جلوگیری از کم‌آبی بدن نوزاد، از دستگاه‌های مرطوب‌کننده هوا استفاده کنید تا رطوبت محیط افزایش یابد و تنفس راحت‌تر شود.
• در صورت گرفتگی بینی، با استفاده از روش‌های ایمن مانند پوار بینی یا قطره‌های نمکی، بینی نوزاد را تخلیه کنید.
• اگر نوزاد تب دارد، بدون مشورت با پزشک از داروهای تب‌بر استفاده نکنید زیرا ممکن است برای نوزاد مناسب نباشد.
• سرماخوردگی ناشی از عفونت ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ تاثیری در درمان آن ندارند زیرا این داروها برای عفونت‌های باکتریایی طراحی شده‌اند.
• از دادن استامینوفن به نوزادان زیر سه ماه برای درمان سرماخوردگی خودداری کنید، مگر اینکه پزشک آن را تجویز کرده باشد.
• استفاده از آسپرین برای درمان سرماخوردگی مناسب نیست و به‌هیچ‌وجه نباید برای نوزادان زیر یک ماه استفاده شود.

این توصیه‌ها به حفظ سلامت نوزاد و کاهش علائم سرماخوردگی کمک می‌کنند.

درمان سرماخوردگی نوزاد دو ماهه در خانه

برای درمان سرماخوردگی در دوماهگی نوزاد فقط باید به پزشک مراجعه کنید. درمان‌های خانگی برای نوزادان زیر سه ماه پیشنهاد نمی‌شوند. با این وجود، راهکارهای زیر برای درمان سرماخوردگی نوزادان بالای سه ماه می‌تواند مفید باشد:

• از خواباندن نوزاد روی شکم خودداری کنید زیرا این حالت می‌تواند تنفس را برای نوزاد مبتلا به سرماخوردگی دشوارتر کند.
• اطمینان حاصل کنید که نوزاد مایعات کافی دریافت می‌کند. برای نوزادان دو ماهه، می‌توانید دفعات شیردهی با شیر مادر یا شیر خشک را افزایش دهید. برای نوزادان بالای ۶ ماه که قادر به نوشیدن مایعات دیگر هستند، بهتر است چندین بار در روز آب به آن‌ها داده شود تا از کم‌آبی بدن جلوگیری شود.
• برای رفع گرفتگی بینی، از سرم نمکی برای شست‌وشوی بینی نوزاد استفاده کنید و سپس از پوار بینی برای تخلیه ترشحات استفاده کنید.
• بهترین راه برای تسریع در بهبودی سرماخوردگی نوزاد، استراحت کافی است. بنابراین، تا حد امکان از خارج کردن نوزاد از خانه خودداری کنید تا بدن او فرصت کافی برای مبارزه با ویروس داشته باشد.

این اقدامات به تسکین علائم و بهبود سریع‌تر نوزاد کمک می‌کند اما در صورت ادامه یا تشدید علائم، حتماً با پزشک اطفال مشورت کنید.

بیشتر بخوانید:  شربت سیتریزین برای کودکان و نوزادان | کاربردها + ۶ عارضه احتمالی

سرماخوردگی نوزاد ۴ماهه

در مواجهه با سرماخوردگی نوزاد چهار ماهه، اولویت اصلی مراجعه به پزشک اطفال است؛ چرا که سیستم ایمنی نوزادان در این سن بسیار حساس است.

برای سرماخوردگی نوزاد ۴ماهه چی خوبه؟

اقدامات متعددی در خانه می‌تواند به تسکین علائم سرماخوردگی نوزاد چهار ماهه کمک کند. این اقدامات شامل تامین مایعات کافی (به ویژه شیر مادر یا شیر خشک برای حفظ آب بدن)، پاکسازی منظم بینی با استفاده از قطره یا اسپری محلول سالین (سرم نمکی) و پوار بینی برای رفع گرفتگی، مرطوب نگه داشتن هوا با استفاده از دستگاه بخور سرد یا حمام بخار و استراحت کافی نوزاد در محیطی آرام و با دمای مناسب است. هرگز بدون تجویز پزشک از داروهای سرماخوردگی یا تب‌بر استفاده نکنید.

بیشتر بخوانید: پوار بینی نوزاد چیست؟ ۵ اشتباهات رایج در استفاده و عوارض آن + معرفی انواع پوار بینی نوزاد

سرماخوردگی نوزاد شش ماهه

سرماخوردگی در شش ماهگی نوزادان  یکی از مشکلات شایع دوران شیرخوارگی است و معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی، عطسه، سرفه و گاهی تب خفیف همراه است. سیستم ایمنی نوزادان در این سن هنوز در حال تکامل است، بنابراین مراقبت دقیق و تشخیص به موقع اهمیت زیادی دارد. والدین باید به نشانه‌های هشداردهنده مانند تب بالا، مشکلات تنفسی یا بی‌اشتهایی شدید توجه کنند و در صورت مشاهده این علائم فوراً با پزشک مشورت کنند.

شربت سرماخوردگی برای نوزاد شش ماهه

در مورد استفاده از شربت‌های سرماخوردگی برای نوزادان شش ماهه، توجه ویژه‌ای لازم است زیرا بسیاری از داروهای بدون نسخه برای این گروه سنی مناسب نیستند. تنها دارویی که می‌توان با تجویز پزشک استفاده کرد، معمولاً شربت‌های ضدسرفه یا ضدتب مخصوص نوزادان است که دوز و ترکیب آن دقیقاً باید بر اساس وزن و سن کودک تعیین شود.

داروهای کاهش دهنده تب برای نوزادان

برای درمان تب یا درد در نوزادان، داروهای ضد تب و مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را در نظر بگیرید چون جایگزین‌های ایمن‌تری برای آسپرین هستند. با این وجود، همچنان مشورت با پزشک ضروری است. همچنین به نوزادان زیر شش ماه یا کودکانی که مدام استفراغ می‌کنند، ایبوپروفن ندهید.

بیشتر بخوانید: شربت ایبوپروفن کودکان چیست؟ عوارض + نحوه مصرف و تداخل دارویی

چگونه از سرما خوردگی نوزاد پیشگیری کنیم؟

شیر دادن به نوزاد می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی او کمک کند. حتی مقادیر کم شیر مادر که با شیر خشک تکمیل می‌شود، می‌تواند مفید باشد. این موضوع به‌ویژه در مورد آغوز، اولین نوع شیر مادر که سرشار از آنتی‌بادی است و هنگام تولد نوزاد تولید می‌شود، صدق می‌کند.

نمی‌توانید نوزاد خود را در محیطی کاملاً ایزوله نگه دارید اما با رعایت دستورالعمل‌های زیر می‌توانید از قرار گرفتن او در معرض برخی میکروب‌ها جلوگیری کنید:

• دست‌های خود را مرتب بشویید و از دیگران هم بخواهید همین کار را انجام دهند.
• از تماس با افراد بیمار خودداری کنید و سطوحی که توسط افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند لمس شده‌اند را تمیز کنید.
• از افرادی که با نوزاد شما در تماس هستند بخواهید هنگام سرفه یا عطسه، به جای دست، به سمت آرنج خود سرفه یا عطسه کنند.
• در صورت امکان، تماس نوزاد با کودکان بزرگ‌تر را محدود کنید.

آیا شیر مادر برای درمان سرماخوردگی نوزاد مفید است؟

شیر مادر نه تنها یک منبع تغذیه‌ای کامل، بلکه یک عامل درمانی فوق‌العاده در دوران سرماخوردگی نوزادان، به خصوص نوزادان چهار ماهه و کمتر، محسوب می‌شود. شیر مادر سرشار از مواد مغذی حیاتی و آنتی‌بادی‌های قوی است که مستقیماً به مبارزه با ویروس سرماخوردگی کمک کرده و روند بهبودی را تسریع می‌بخشند. در این شرایط، تامین شیر کافی برای نوزاد بسیار مهم است زیرا علاوه بر تقویت سیستم ایمنی، از بروز کم آبی بدن نوزاد (که در دوره بیماری یک خطر جدی است) جلوگیری می‌کند.

راهکارهای جلوگیری از انتقال سرماخوردگی مادر به نوزاد هنگام شیردهی

یکی از دغدغه‌های اصلی مادران بیمار، احتمال انتقال سرماخوردگی به نوزاد از طریق شیردهی است. تحقیقات نشان داده‌اند که شیر مادر در دوران بیماری، حاوی آنتی‌بادی‌های قوی است که به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و بیماری را منتقل نمی‌کند. بنابراین، نیازی به قطع شیردهی نیست. برای حفظ سلامت نوزاد و پیشگیری از انتقال ویروس، مادر باید بهداشت را به شدت رعایت کند:

1. شستن کامل دست‌ها: قبل از هر تماس با نوزاد (شیردهی، تعویض پوشک یا در آغوش گرفتن) دست‌ها را با آب و صابون بشویید.
2. استفاده از ماسک: هنگام عطسه، سرفه یا در طول زمان شیردهی، حتماً از ماسک استفاده کنید تا از انتشار قطرات تنفسی جلوگیری شود.
3. پوشاندن دهان و بینی: هنگام عطسه یا سرفه، دهان و بینی خود را با دستمال یا قسمت داخلی آرنج بپوشانید.
4. استفاده از شیردوش (در صورت لزوم): اگرچه شیردهی مستقیم مانعی ندارد، در صورت نگرانی شدید، می‌توانید شیر را دوشیده و با شیشه به نوزاد بدهید تا تماس مستقیم فیزیکی کاهش یابد.

آیا نوزادی که سرماخورده می‌تواند واکسن بزند؟

پزشک متخصص، با ارزیابی دقیق وضعیت نوزاد، در مورد تزریق واکسن تصمیم‌گیری خواهد کرد. به طور کلی، پزشکان در شرایط زیر تزریق واکسن را تا زمان بهبودی کامل به تعویق می‌اندازند:

• وجود تب بالای 38 درجه در نوزاد
• همراه بودن سرماخوردگی با عفونت‌های جدی‌تر مانند عفونت ریه یا سایر عوارض شدید.

سخن پایانی

با وجود شایع بودن سرماخوردگی در نوزادان، رعایت مراقبت‌های پیشگیرانه، توجه به علائم هشداردهنده و استفاده صحیح از روش‌های درمانی ایمن می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند. شیردهی منظم، مرطوب نگه داشتن محیط، شست‌وشوی بینی و رعایت بهداشت دست‌ها، همراه با مشاوره به موقع پزشک، نقش مهمی در تسریع بهبودی و تقویت سیستم ایمنی نوزاد دارند.