بازی رایانه ای برای کودکان، توصیه به والدین برای خرید

یک روانشناس تخصصی کودک با بیان اینکه معایب بازی‌های رایانه‌ای برای کودکان بیشتر از مزایای آن است، گفت: تحقیقات نشان داده کودکانی که روزانه بیش از دو ساعت وقت خود را صرف بازی‌های رایانه‌ای و ویدیویی می‌کنند دو برابر بیشتر دچار اختلال در تمرکز و یادگیری می‌شوند.

دکتر منصوره فضیلتی، با اشاره به اینکه بازی‌های رایانه‌ای در نوع شکل‌گیری شخصیت کودکان بسیار تاثیرگذار است، بیان کرد: شکل‌گیری رفتارهای مختلف در کودکان بیشتر از طریق مشاهده رفتارهای دیگران و الگوبرداری از آنهاست و باتوجه به اینکه بخش عمده شخصیت کودکان در حال شکل‌گیری است؛ همانندسازی و الگوبرداری تاثیر زیادی در یادگیری آنها دارد.

وی ادامه داد: ذهن کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر تحت تاثیر موضوعات پیرامونی و درگیر محتوای موضوعاتی که با آن مواجه می‌شوند، است؛ هیجانات بازی‌ها بر شخصیت آنها بسیار تاثیرگذار است بنابراین رفتار کودک به مرور با محتوا و هیجان بازی‌های رایانه‌ای همسو خواهد شد. به خصوص بازی‌هایی که شخصیت بازی سعی دارد با پرخاشگری و زورگویی حق دیگران را ضایع کند و به آنچه که می‌خواهد برسد.

این روانشناس تخصصی کودک که معتقد است کودکان می‌توانند با بازی‌های رایانه‌ای همذات‌پنداری ‌کنند، تاکید کرد: کودکان به خصوص در سنین زیر پنج سال به دلیل قوه تخیل فعال عموما به دنبال ماجراجویی هستند؛ آنها دوست دارند در بازی‌های رایانه‌ای خود را به جای شخصیت محبوبشان بگذارند و با الگوبرداری از کاراکتر بازی آرزوها ،هیجانات و خواسته‌هایی که قادر به بیان نیستند را بروز دهند.

فضیلتی در ادامه صحبتهایش به مزایای بازی‌های رایانه‌ای اشاره کرد و گفت: محتوا و پیام بازی‌ها به رشد خلاقیت و مهارت‌های شناختی ( مهارت حل مساله و تقویت در تصمیم گیری) کودکان کمک می‌کند درصورتی که مدت زمان این بازی‌ها طولانی نباشد موجب تقویت در هماهنگی چشم و دست خواهد شد.

به گفته وی ترغیب به سخت‌کوشی، ایجاد انگیزه و نشاط، پرورش مهارت‌های اجتماعی در بازی‌های گروهی، افزایش یا ایجاد هیجان مثبت از طریق تاثیر بر ساز و کار عصبی در اختلالات مزمن مانند افسردگی، پارکینسون، اوتیسم و...، کاهش استرس، یادگیری مدیریت بهتر با برنامه‌ریزی، توانایی انجام چند فعالیت به طور همزمان را از دیگر مزایای بازی‌های رایانه‌ای است.

این روانشناس تخصصی کودک با بیان اینکه بازی‌های رایانه‌ای علاوه بر مزایا می‌تواند معایبی را هم همراه داشته باشد، بیان کرد: باتوجه به اینکه در بسیاری از این بازی‌ها واقعیت‌ها اغلب اغراق می‌شوند کودکانی که نتوانند مرز بین خیال و واقعیت را تشخیص دهند ممکن است با عوارضی چون واکنش‌های رفتاری شدید نسبت به وقایع روزمره مانند پرخاشگری، بیش فعالی، بی‌خوابی و کابوس‌های شبانه مواجه شوند.

فضیلتی خستگی تمرکز ناشی از بازی‌های طولانی مدت و مکرر ، تاثیر منفی بر توجه و فرآیند یادگیری آن‌ها را از دیگر اثرات منفی بازی‌های رایانه‌ای در کودکان دانست و افزود: تحقیقات نشان داده کودکانی که روزانه بیش از دو ساعت وقت خود را صرف بازی‌های رایانه ای و ویدیویی می کنند دو برابر بیشتر دچار مشکلات توجه و یادگیری می‌شوند.

وی با بیان اینکه این بازی‌ها از نظر جسمانی عوارضی برای کودکان ایجاد می‌کند؛ سردرد ،کبودی زیر چشم ، دست درد ، گردن درد ،تغییر شکل ستون فقرات ،مشکلات مربوط به انگشت شست ،انقباض عضلانی ، اختلال در خوردن و عدم رعایت بهداشت فردی و عدم تحرک را از عوارض جسمانی بازی با رایانه دانست.

این روانشناس تخصصی کودک در پایان ضمن توصیه به والدین در این زمینه پیشنهاداتی ارائه داد: خانواده‌ها در انتخاب و خرید بازی‌ها دقت کافی داشته باشند و با نظارت دقیق و درست برای کودکان خود بازی‌های رایانه‌ای تهیه کنند. از خرید بازی‌های رایانه‌ای که موجب ترس در کودکان، ایجاد رفتارهای پرخاشگرانه و یا رفتارهایی که متناقض با فرهنگ ایرانی و اسلامی می‌شود خودداری شود. در بعضی از روزها بازی با رایانه به طور کلی متوقف شود و فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی جایگزین شود.در صورت اصرار مکرر و بیش از حد کودکان به بازی تا حد ممکن خواسته او به تعویق بیفتد و با دلایل منطقی کودک را متقاعد کنید که ساعات مشخص شده برای بازی با رایانه کافی است.

وی در پایان تاکید کرد: بهتر است والدین زمانی از روز را به کودکان خود اختصاص دهند و با صبوری و آرامش کنار فرزندان خود بنشینند و بازی‌های آن‌ها را تماشا کنند و در مورد آنچه می‌بینند اظهار نظر کنند؛ بازخورد مناسب والدین باعث می شود تا کودکان مرز بین خوب و بد را تشخیص دهند چرا که زمینه‌ساز رفتارهای آنها در بزرگسالی خواهد بود، همچنین همراهی والدین به تعامل و ارتباط صمیمانه آنها کمک خواهد کرد.