علل دروغگویی در کودکان، پیامدهای آن

چگونه از دروغگویی در کودکان می توان جلوگیری کرد؟ دروغگویی در کودکان را تا چه زمان می توان نادیده گرفت؟ بسیاری از والدین در تلاش اند با استفاده از روش های صحیح تربیت فرزند از دروغگویی کودکشان جلوگیری کنند. اما باز هم با وجود رعایت تمامی نکات شاهد دروغگویی در کودک شان هستند. همه افراد از جمله کودکان ممکن است درمورد هر چیزی دروغ بگویند. دروغگویی کودکان می تواند دلایل مختلفی از جمله نفع شخصی، جلوگیری از آسیب، و رؤیا پردازی داشته باشد. بسیاری از دروغ های کودکان کاملا طبیعی هستند اما این به معنای عدم نیاز به توجه به دروغگویی کودکان نیست. لازم است کودکان را در جهت ارزش دادن به راستگویی و عادت نکردن به دروغ پرورش داد.

دروغ گفتن کودک

دروغگویی در کودکان از سنین بسیار پایین و حتی شاید حدود دو سالگی آغاز می شود. دروغ گویی در کودکان تا حدود 12 سالگی به اوج می رسد. کودکان به ویژه در سن کمتر از 10 سال توانایی تشخیص دروغ کوچک و بزرگ را ندارند. دروغگویی در کودکان آموخته می شود اما این آموزه قابل تغییر است. والدین با اتخاذ یک سبک فرزندپروری مناسب می توانند از مشکلات آتی جلوگیری کنند.

دلایل دروغگویی در کودکان

کودکان نیز مانند بزرگسالان ممکن است دلایل مختلفی برای دروغگویی داشته باشند. بعضی از این دلایل با بزرگسالان مشترک است و بعضی از آن ها نیز به صورت اختصاصی در کودکان مشاهده می شود.

امتحان کردن

کودک ممکن است به دلیل امتحان کردن دانسته های خود یا پاسخ دیگران دروغ بگویند. مثلا کودکی که درباره رنگ چیزی دروغ می گوید احتمالا قصد دارد بداند دیگران درباره رنگ آن چه نظری دارند.

دروغ برای دروغ

تشخیص این شکل از دروغگویی در کودکان برای امتحان دانسته ها کمی دشوار به نظر می رسد. کودک دروغ نمی گوید که چیزی به دست بیاورد یا چیزی را امتحان کند بلکه دروغ می گوید فقط چون می تواند این کار را انجام دهد.

رؤیا پردازی

کودکان ممکن است اطلاعاتی غیر واقعی را به شکل دروغ بگویند که در واقع از تخیل آن ها ریشه گرفته است. به طور مثال ممکن است کودکی ادعا کند عروسکش به او چیزی گفته یا دیده که مرغ از قابلمه به داخل دیس غذا پرواز کرده است.

دروغ مصلحتی

این شکل از دروغ در بین بزرگسالان نیز رایج است و تنها تفاوت آن در توانایی بیشتر بزرگسالان در پنهان کردن حقیقت است. کودکی که تقصیر خود را به گردن دیگری می اندازد یا برای یک شکلات بیشتر، خوردن شکلات قبلی را انکار می کند از این شکل از دروغ استفاده می کند. در واقع دروغگویی در کودکان با این شکل به قصد حفظ و به دست آوردن نفع شخصی و یا فرار از تنبیه بدنی یا آسیب است.

مهارت دروغگویی

توانایی کودک در گفتن دروغ های قابل باور با افزایش سن بالا می رود. برای گفتن یک دروغ خوب باید اول از حقیقت آگاهی داشت. سپس راهی برای پنهان کردن آن پیدا کرد. به همین دلیل کودکانی که مهارت شناختی بالاتری دارند دروغ های بهتری نیز می گویند. رشد توانایی تفکر منطقی کودک به دلیل توانایی استدلال در افزایش مهارت دروغگویی مؤثر است. نوجوانانی که مهارت های اجتماعی بالاتری دارند نیز دروغگویان بهتری در دوران بلوغ هستند.

پیامدهای دروغگویی در کودکان

کودکان ابتدا درباره مسائل پیش پا افتاده شروع به دروغ گفتن می کنند. اما با گذر زمان و رشد عقلانی دروغ های کودکان به مسائل پیچیده تری گسترش پیدا می کند. تا جایی که این دروغ ها درباره تکالیف مدرسه، رابطه با دوستان، فعالیت های خارج از خانه ادامه می یابد. پنهان کاری ها بیشتر شده در نتیجه خطراتی که کودک را تهدید می کند بیشتر و غیر قابل پیش بینی می شود. کودکان دارای اختلال سلوک با احتمال بیشتری از دروغ استفاده می کنند.

پیشگیری از عادت کودک به دروغ گفتن

در اولین قدم باید علت دروغگویی کودک مشخص شود و اگر به دلیلی انجام می شود که رفتار ناپسندی نیست می توان او را در بازی کودکانه خود تنها گذاشت. سن کودک در اقدام برای منع او از دروغگویی اهمیت بسیار زیادی دارد. کودک در سنین پایین بد بودن دروغ و ارزش راستگویی را درک نمی کند.

بهترین راه برای جلوگیری از عادت کودک به دروغ، دادن آموزش درباره چرایی بد بودن دروغ و دادن پاداش به راستگویی است.

نباید به کودک بهانه ای برای دروغگویی داده شود. به جای سؤال بله یا خیر درباره یک رویداد که والدین از آن مطمئن هستند می توان از چرایی یا چگونگی پرسید. مثلا به جای پرسیدن «غذاتو خوردی یا نه؟» می توان پرسید «چرا غذاتو نخوردی؟».

نشان دادن ناراحتی والدین از دروغگویی کودک او را درباره بدی دروغ آگاه می کند. با حالت چهره، رفتار و کلمات خود می توان ناراحتی از دروغ را ابراز کرد.

اگر کودک معنای اعتماد را می داند می توان به او درباره اثری که دروغ در از بین بردن اعتماد دارد توضیح داد. کودک برای حفظ اعتماد والدین ممکن است دروغگویی را متوقف کند.

کودکی که از دروغگویی خود سود برده یا از تنبیه فرار کرده در واقع یاد گرفته دروغ کار خوبی است چرا که برای او مفید بوده است. والدین می توانند با ناکام گذاشتن کودک با جلوگیری از دریافت پاداش مانع دروغگویی در کودک شان شوند.

دروغگویی والدین برای کودک الگو می شود. والدینی که به هر شکلی از جمله مصلحتی در مقابل کودک دروغ می گویند این الگو را به کودکان خود می آموزند. گاهی حتی والدین کودک را در دروغ خود شریک می کنند. مثلا پدری که به کودک می گوید جواب تلفن را داده و بگوید پدرش منزل نیست در حال آموزش دروغگویی به فرزند خود است.