مشکل بی اشتهایی در کودکان، مهمترین علل

از مهمترین مسائل در زمینه تغذیه کودک، بی اشتهایی در کودکان است. به این سوالات دقت کنید: فرزند من بسیار بی اشتها است. خیلی کم غذا می‌خورد و بیشتر در حال فعالیت است‌، از لحاظ ظاهری کوچک به نظر می‌رسد من نگران سلامتی او هستم، در مورد بی اشتهایی کودکم چه باید بکنم؟
این سؤالی است که بسیاری از مادران جوان دارند. این مشکل تنها مربوط به مادران ایرانی نیست. بسیاری از مادران دنیا نمی‌دانند، کدام غذا و به چه میزان برای کودکشان مناسب است، تا رشد او به خوبی صورت گیرد. با ارائه مطالب استخراج شده از منابع معتبر تغذیه‌ای و پزشکی‌، به شما کمک خواهیم کرد تا به حل مشکل بی اشتهایی کودکان بپردازید.
درمان بی اشتهایی کودکان را از سه جنبه مورد بررسی قرار می‌دهیم: ابتدا علل بی اشتهایی کودکان را روشن می سازیم سپس به بررسی نیازهای تغذیه‌ای کودکان می‌پردازیم و در انتها کاربرد عملی این اطلاعات را به شما خواهیم آموخت.

برای حل هر مشکلی نیاز است که ابتدا علت آن را متوجه شویم. مادری که کودکش به اندازه کافی غذا نمی‌خورد و از دست ناز کردن‌های او به تنگ آمده‌، و از رشد نرمال کودکش نگران است‌، به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه می‌کند که در این صورت پزشک در مورد عادات کودک از او چنین سئوالاتی خواهد کرد: ساعات غذا خوردن کودک چگونه است؟ مقدار غذایی که در هر وعده می‌خورد به چه میزان است‌؟ در بین وعده‌های غذایی چه چیزهایی مصرف می‌کند؟ میزان فعالیت شدید کودک چند ساعت در روز است‌؟ شما نیز باید، حتما در ابتدا پاسخ این سؤالات را آماده کنید.

علت اول وجود نوعی بیماری در کودک. هر نوع بیماری یا داروی مصرفی‌ای که موجب زخم‌های دهان‌، تغییرحس چشایی کودک، کاهش اشتها، تهوع و استفراغ شود و البته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می‌شود. در طول دوران مریضی یا نقاهت، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک‌، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می‌کند ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی‌، با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می‌گردد. فقط باید مراقب باشید، کمبود غذایی او به سوء تغذیه نیانجامد که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.
شما با مشورت کردن با پزشکتان (هر ۲ تا ۳ ماه یک بار)، در صورت نبودن این علائم و اطمینان از عدم وجود انگل در روده‌های کودکتان، می‌توانید مطمئن شوید که دلیل بی‌اشتهایی او مریضی نیست.

‌ممکن است روده‌های کودک، به یک نوع ماده غذایی -مثل پروتئین موجود در گندم (گلوتن) حساسیت داشته باشد. از این رو مواد غذایی به راحتی جذب دیواره روده نمی‌شود. و یا در اثر مصرف یک ماده غذایی خاص‌، در بدنش عوارض خاصی به وجود آید که موجب ترس کودک از غذا و غذا خوردن شود.
برای اطمینان از عدم وجود چنین حالتی، برنامه تغذیه و میزان مصرف هر غذا را درطول مدت ۳ هفته یادداشت کنید. به این ترتیب متوجه خواهید شد چه غذاهایی را دوست ندارد. چه غذاهایی، با چه فرم و چه حرارتی (با کدام مواد اولیه) را بهتر میخورد. به این ترتیب برنامه غذایی که برای کودک تعیین خواهید کرد، بر اساس علایق او و به روش جانشینی خواهد بود که بعداً در مورد آن توضیح خواهیم داد.

گاهی غذای کافی و مقوی در اختیار کودک نیست و گاهی والدین‌، مواد غذایی سالم‌، نظیر سبزیجات شسته و پوست کنده، ‌میوه‌های شسته و آماده خوردن‌، دانه‌ها و مغزهای مقوی مثل آجیل، لبنیات تازه و … را در اختیار کودک قرار نمی‌دهند و در عوض به عنوان میان وعده‌، به او شیرینی و شکلات و یا تنقلاتی می‌دهند که کالری زیاد دارد و محتوی مواد مغذی کمی است.

یک مشاجره خانوادگی، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده بر غذا خوردن کودکان، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله هستند. یکی از عوامل مهم در ایجاد بی اشتهایی، اختلالات روانی و ناراحتی‌های غیر ارگانیک است.‌ اضطراب، افسردگی، روابط غلط و نامناسب خانوادگی، کمبود محبت و عکس‌العمل‌های عاطفی نامناسب از جمله این علل می‌باشند.
والدین افسرده و گوشه‌گیر که الفبای ایجاد رابطه عاطفی با کودک خود را نمی‌دانند و در روند تغذیه و تحریک کودکان‌شان به خوردن کوتاهی دارند، فرزند آنان از بی‌توجهی تغذیه‌ای عاطفی، اجتماعی و هوشی رنج خواهد برد.‌ ناآگاهی از نوع و شیوه ارتباط با کودک در هر زمینه‌ای خصوصا به هنگام تغذیه و از سن ۸ ماهگی به بعد می‌تواند منجر به اختلالات تغذیه‌ای، بی میلی و بی اشتهایی کودکان شود.
سایر علل :
رفتار شما مادر و پدر عزیز، مهمترین تاثیر را برای کودکتان دارد و اگر شما رفتار غلطی دارید نمی‌توانید از او انتظار داشته باشید که این کار را انجام ندهد. پس با رفتار درست خود‌، به صورت عملی به او آموزش دهید.
-وعده دادن کودک به شیرینی و تنقلات در عوض خوردن غذا.
-غذا دادن به کودک در برابر تلویزیون و کلاً در زمانی که حواس او مشغول کار دیگری است.
-ناز کشیدن‌های زیاد مادر و اصرار زیاد وی برای خوردن غذا.
-غذا دادن در زمان‌های نامنظم و مکان‌های مختلف نیز می‌تواند از علل بی اشتهایی کودکان باشد.