دروغگویی کودکان را چگونه اصلاح کنیم؟

پاسخ دکتر محمدرضا کاظمی، فوق‌تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش:
باید مشخص شود علت دروغگویی فرزندتان چیست. اگر دروغگویی کودک به دلیل خیال‌پردازی است و او قصد دارد با گفتن داستان‌هایی که خیلی واقعی نیست، خود را بزرگ و مهم جلوه دهد و با گفتن داستان‌ها خود را قوی نشان می‌دهد، پیشنهاد می‌شود لفظ دروغ را به کار نبرید و مدام تکرار نکنید که دروغ نگو. این جملات می‌تواند پیام‌های منفی‌ای را به کودک انتقال دهد. بهتر است آهسته آهسته به او نشان دهید که من می‌دانم تو داستان تعریف می‌کند. حتی پیشنهاد می‌شود حین تعریف ماجرا، خودتان را وارد داستان کنید و به آن آب و تاب بدهید و به نوعی با شوخی، به کودک بفهمانید که متوجه خیال‌پردازی او شده‌اید. ولی اگر دروغگویی فرزندتان به دلیل ترس یا معافیت از انجام کاری یا اجتناب از مجازات و تنبیه شدن است، باید به این نکته توجه کنید که چرا کودکتان می‌ترسد و حقیقت را نمی‌گوید. بنابراین به چگونگی رفتار خود و فرزندتان توجه داشته باشید. شاید شرایط به گونه‌ای است که او فکر می‌کند اگر حقیقت را بگوید نظر شما نسبت به او تغییر می‌کند یا تنبیه سختی در انتظار اوست. در این مورد با او صحبت کنید و از او بخواهید حقیقت را بگوید و به دلیل راستگویی، به او پاداش بدهید مثلا بگویید آفرین که حرف راست را زدی ولی خب حالا چون این اشتباه را انجام داده‌ای، من مجبور هستیم این محرومیت و تنبیه را برای تو درنظر بگیرم. با این حال این راستگویی باید همیشه مدنظر قرار گرفته شود.
بنباراین در صورتی که ترس عامل دروغگویی فرزندتان است با رفتارهایتان باید ترس ایجادشده را از بین ببرید. کودک باید بداند اگر رفتاری بدی از او سر زده، به این معنا نیست که او بچه بدی است. چون هر کودک خوبی هم می‌تواند کار اشتباه و بدی را انجام بدهد. یکی از اشتباهات رایج در برخورد با کودکان این است که به محض اینکه کار اشتباهی انجام می‌دهد پدر و مادر می‌گویید ااا تو بچه بدی هستی در حالی که باید بگویید تو کار بدی انجام داده‌ای. اگر کودک احساس کند با هر کار بدی کودک بدی می‌شود، طبیعی است که دروغ بگوید.
نکته حائز اهمیت دیگر اینکه پدر و مادر باید الگوی خوبی باشند. اگر والدینی به هر شکلی دروغ بگویند و پنهان‌کاری داشته باشند کودک این الگوپذیری را از آنها خواهد داشت.