پرسنتایل وزن جنین _ جدول صدک وزن جنین بر اساس هفته بارداری

پادکست خلاصه مقاله پرسنتایل چیست؟

سوال مخاطب نی‌نی‌بان: پرسنتایلی که جلو وزن جنین یا ac می نویسن یعنی چی؟ تو کالرداپلر من که تو هفته ۳۵ هستم نوشته شده ac: ۳۴ هفته پرسنتایل ۵۵ درصد. وزنشم زده ۲۳۵۰ کمتر و بیشتر ۳۵۰ پرسنتایل ۶۷%. حالا یعنی چی؟

پاسخ دکتر فریبا الماسی، متخصص زنان، استاد دانشگاه و فلوشیپ جراحی لاپاراسکوپی:

سونوگرافی شما و اعدادی که اعلام شده است، نرمال است. بهترین پرسانتایل برای هر حاملگی حدود ۵۰ است. اغلب جنین‌های نرمال، پرسانتایل ۵۰ دارند. اگر بالای ۵۰ باشد، یعنی جنین بزرگ‌تر از حد متوسط نرمال است و اگر زیر ۵۰ باشد، یعنی کوچک‌تر از حد متوسط نرمال است. در هر حال ۱۰ تا ۹۰ پرسانتایل نرمال تلقی می‌شود. اگر وزن جنین کمتر از ۱۰ و بالای ۹۰ باشد، غیرعادی است.

پرسنتایل چیست؟

پرسنتایل (Percentile) که به آن «صدک» نیز گفته می‌شود، یک شاخص آماری است که موقعیت رشد جنین را نسبت به سایر جنین‌ها نشان می‌دهد. به‌عنوان مثال، صدک ۷۵ به این معناست که وزن جنین از ۷۵ درصد جنین‌های هم‌سن بیشتر و از ۲۵ درصد آن‌ها کمتر است. این شاخص‌ها از اهمیت بالایی برخوردارند و یکی از معیارهای اصلی برای شناسایی اختلالات رشد جنینی محسوب می‌شوند.

پرسنتایل در غربالگری اول

در غربالگری سه ‌ماهه اول بارداری، اندازه‌گیری پرسنتایل‌ها نقش مهمی در ارزیابی سلامت جنین دارد. به‌ویژه، ضخامت پشت گردن جنین (NT) و سایر شاخص‌های رشد در قالب صدک گزارش می‌شوند تا موقعیت جنین نسبت به هم‌سن‌های خود مشخص شود. مقادیر غیرطبیعی پرسنتایل می‌تواند نشانه‌ای از ریسک بالاتر ناهنجاری‌های کروموزومی یا مشکلات رشد باشد و در این صورت پزشک توصیه به انجام آزمایش‌ها و پیگیری‌های تکمیلی می‌کند.

چگونه وزن و صدک جنین در سونوگرافی محاسبه می‌شود؟

با اندازه‌گیری بخش‌های مشخصی از بدن جنین، سونوگرافیست می‌تواند تصویری کلی از اندازه جنین به‌دست بیاورد و آن را با میزان استاندارد برای سن بارداری مقایسه کند. پارامترهایی که در این آزمایش اندازه‌گیری می‌شوند شامل موارد زیر است:

• قطره دوجداره جمجمه (BPD): قطر عرضی سر.
• دور سر (HC): اندازه محیط دور سر.
• دور شکم (AC): اندازه محیط دور شکم
• طول استخوان فمور (FL): طوب استخوان ران.
• طول فرق تا کفل (CRL): اندازه‌گیری از بالای سر تا پایین تنه. این اندازه‌گیری در سه ‌ماهه اول بارداری دقیق‌تر است. بعد از هفته دوازدهم بارداری، پارامترهای بالا تصویر دقیق‌تری از وضعیت کلی رشد ارائه می‌دهند.

در سونوگرافی، پزشک با بررس شاخص‌هاس استاندارد رشد که در بالا اشاره کردیم، وزن تقریبی جنین را محاسبه می‌کند. سپس وزن اندازه‌گیری‌ شده در کنار جدول صدک‌های وزن جنین قرار می‌گیرد تا مشخص شود وضعیت رشد در محدوده طبیعی قرار دارد یا نشانه‌هایی از کندی یا افزایش بیش از حد رشد دیده می‌شود.

این شیوه از معیارهای اصلی ارزیابی سلامت جنین در بارداری به شمار می‌آید و به والدین امکان می‌دهد درک روشن‌تری از روند رشد کودکشان داشته باشند.

جدول پرسنتایل وزن جنین (صدک‌ وزن جنین بر اساس هفته بارداری)

در جدول زیر، وزن جنین در سه صدک اصلی ۱۰، میانگین و ۹۰ برای هفته‌های ۲۴ تا ۴۱ بارداری ارائه شده است. این مقادیر نمایی ساده و کاربردی از محدوده معمول رشد جنین در هر هفته را نشان می‌دهند.

پرسنتایل نرمال چند است؟

پرسنتایل نرمال یعنی محدوده‌ای که بیشتر جنین‌ها در آن قرار می‌گیرند و نشان می‌دهد رشد در مسیر طبیعی پیش می‌رود. جنینی که حدوداً در پرسنتایل ۵۰ قرار دارد، درست روی میانگین هم‌سن‌های خودش رشد کرده است. قرار گرفتن بالاتر از ۵۰ نشان‌دهنده جثه کمی بزرگ‌تر و پایین‌تر از ۵۰ نشان‌دهنده اندازه کمی کوچک‌تر نسبت به میانگین است، بدون اینکه الزاماً بیماری یا مشکلی وجود داشته باشد.

آیا پرسنتایل بالا جنین خطرناک است؟

پرسنتایل بالای جنین نشان می‌دهد که وزن یا اندازه جنین نسبت به هم‌سن‌های خود بیشتر است اما لزوماً خطرناک نیست. با این حال، اگر این افزایش شدید یا ناگهانی باشد، ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی مانند دیابت بارداری یا اختلالات متابولیک در مادر باشد. به همین دلیل، پزشکان رشد جنین را با دقت پیگیری می‌کنند تا در صورت نیاز اقدامات لازم برای حفظ سلامت مادر و جنین انجام شود.

پرسنتایل nt چیست؟

پرسنتایل NT (Nuchal Translucency)  به ضخامت مایع پشت گردن جنین در سه‌ ماهه اول بارداری (حدود هفته ۱۱ تا ۱۴) اشاره دارد. این شاخص به صورت پرسنتایل گزارش می‌شود تا موقعیت ضخامت NT جنین مشخص شود.

بیشتر بخوانید: در سونوگرافی nt چه چیزهایی مشخص میشود؟ جدول عدد نرمال nt

صدک‌های پایین وزن جنین چه معنایی دارند؟

صدک‌های پایین وزن جنین، به‌ویژه مقادیر کمتر از صدک ۱۰، معمولاً نشان‌دهنده رشد ناکافی جنین هستند. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد، از جمله کاهش خون‌رسانی جفت، فشار خون بالا یا پره‌اکلامپسی، مشکلات ساختاری رحم، عفونت‌های داخل‌رحمی و برخی اختلالات کروموزومی. در چنین مواردی، پزشکان معمولاً انجام سونوگرافی داپلر و پیگیری‌های دقیق‌تر را برای ارزیابی وضعیت جنین و تصمیم‌گیری‌های درمانی توصیه می‌کنند.

پرسنتایل غیرطبیعی چه معنایی دارد؟

اگر نتایج سونوگرافی شما غیرعادی باشد، پزشک انجام سونوگرافی‌های تکمیلی را توصیه خواهد کرد. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا روند رشد جنین را در طول زمان پایش کنند و ببینند آیا تغییری رخ می‌دهد یا خیر. همچنین ممکن است پزشک نتایج آزمایش خون یا آزمایش ادرار شما را نیز بررسی کند تا ببینند آیا اطلاعاتی در مورد علت غیرطبیعی بودن اندازه‌گیری‌های جنین ارائه می‌دهند یا خیر.

جنینی که کوچک‌تر از حد متوسط باشد، ممکن است محدودیت رشد جنین (FGR) یا مشکلات جفت را نشان دهد. جنینی که بزرگ‌تر از حد متوسط باشد، ممکن است نشانه‌ای از دیابت بارداری مادر باشد.

با این وجود، نگران نشوید. پرسنتایل کم یا زیاد امری نسبتاً شایع است. در اکثر موارد، جنین سالم به دنیا می‌آید و در محدوده طبیعی اندازه و وزن قرار دارد. نتایج غیرطبیعی یک سونوگرافی تنها دلیل برای نگرانی نیست.

سخن پایانی

به طور کلی، پرسنتایل‌ وزن جنین ابزار مهمی برای پایش سلامت اوست و قرار گرفتن جنین در محدوده نرمال (بین صدک ۱۰ تا ۹۰) نشان‌دهنده رشد طبیعی است. مقادیر بالاتر یا پایین‌تر از این محدوده لزوماً به معنای مشکل جدی نیست اما می‌تواند نشانه‌ای از شرایطی مانند محدودیت رشد جنین، مشکلات جفت یا دیابت بارداری باشد. با پیگیری دقیق پزشک و انجام بررسی‌های تکمیلی در صورت نیاز، اکثر جنین‌ها سالم به دنیا می‌آیند و والدین می‌توانند روند رشد کودک خود را با اطمینان بیشتری دنبال کنند.